Ο νεοφιλελευθερισμός πνέει τα λοίσθια, σύμφωνα με τον Joseph Stiglitz, ο οποίος υποστηρίζει ταυτόχρονα ότι «οι θεμελιώδεις ατέλειες του ευρώ» προκαλούν τεράστια προβλήματα στην ήπειρο.
Με αφορμή το βιβλίο του «Το ευρώ: Πώς ένα κοινό νόμισμα απειλεί το μέλλον της Ευρώπης» ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος έδωσε συνέντευξη στο Business Insider, τονίζοντας ότι ο νεοφιλελευθερισμός αποτελεί την κυρίαρχη σχολή στις μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως και σε διεθνείς οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα.
Όπως σημειώνει το Business Insider, οι πολιτικές Reagan – Clinton στις ΗΠΑ και Thatcher στη Μεγάλη Βρετανία αναφέρονται από τους ιστορικούς ως «χρυσά» παραδείγματα του νεοφιλελευθερισμού στην εργασία.
Ωστόσο, με την οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 η νεοφιλελεύθερη σκέψη αμφισβητείται και ο Stiglitz είναι ένας από τους μεγαλύτερους επικριτές της. «Η ''νεοφιλελεύθερη ευφορία'' που έχει συμπαρασύρει τον κόσμο από τη δεκαετία του '80 έχει χαθεί», σημειώνει.
«Μπορώ να μιλήσω γι' αυτό από την ακαδημαϊκή σκοπιά ή ακόμη από τους πολιτικούς κύκλους στον ακαδημαϊκό χώρο. Νομίζω ότι έχει απορριφθεί πλέον», απάντησε σε σχετική ερώτηση.
Σημείωσε ότι οι νέοι φοιτητές δεν δείχνουν πλέον ενδιαφέρον για τα κατορθώματα του φιλελευθερισμού, ενώ διαπιστώνει ότι οι αγορές δεν λειτουργούν καλύτερα χωρίς την κρατική παρέμβαση.
«Αυτό ισχύει τόσο για τις αναπτυσσόμενες, όσο και για τις ανεπτυγμένες χώρες», ανέφερε στη συνέντευξή του τονίζοντας ότι «οι κυβερνήσεις δεν είναι σε θέση να το διορθώσουν».
Καταργήστε το ευρώ
Στο βιβλίο του, ο διαπρεπής οικονομολόγος γράφει ότι ο τρόπος, με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η Ελλάδα, και οι επιβληθείσες περικοπές, είναι εμβληματικές της αποτυχίας του ευρώ και τεκμηριώνει γιατί το κοινό νόμισμα απειλεί την Ευρώπη.
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, επικαλούμενο το Der Spiegel, ο J. Stiglitz θεωρεί τη Γερμανία υπεύθυνη για την αποτυχία του και συμπεραίνει πως «τα κατασκευαστικά λάθη του, μοιάζουν αξεπέραστα. Είναι καιρός να σκεφτεί κανείς την κατάργησή του», καθώς κατά τον ίδιο, το ευρώ είναι εμπόδιο για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας.
«Το ευρώ δημιουργήθηκε για να εξασφαλίσει την ανάπτυξη και να φέρει μεγαλύτερη αλληλεγγύη στην Ευρώπη. Συνέβη, όμως, το ακριβώς αντίθετο. Ορισμένες χώρες βρίσκονται σε βαθιά οικονομική ύφεση, η οποία είναι μεγαλύτερη από τη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του ΄30» και επειδή «τα κατασκευαστικά λάθη του ευρώ μοιάζουν αξεπέραστα, είναι καιρός να σκεφτεί κανείς την κατάργησή του».
Ο Αμερικανός νομπελίστας καθιστά, μάλιστα, την Γερμανία υπεύθυνη για το γεγονός ότι το ευρώ απέτυχε. Ήταν «μοιραία η απόφαση» να δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το πρότυπο της γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Bundesbank), η οποία ασχολείται μόνο με την καταπολέμηση του πληθωρισμού και λιγότερο με την οικονομική ανάπτυξη. Επίσης, με τους κανόνες για τις οφειλές αφαιρέθηκε από τις κυβερνήσεις κάθε δυνατότητα να εξισορροπηθούν οι διαφορές στο ρυθμό ανάπτυξης με μια προληπτική πολιτική. Η αντιμετώπιση της Ελλάδας και οι επιβληθείσες περικοπές είναι, κατά τον Stiglitz, εμβληματικές αυτής της αποτυχημένης πολιτικής. Η συνέπειά της ήταν να εμποδίσει το ευρώ την ανάπτυξη στην Ευρώπη, να βαθύνει η διάσπαση και να καταστεί επενδυτικό φρένο.
Παραθέτει, επίσης, και ένα τρομακτικό αριθμό για το πόσο κοστίζει το ευρώ στις χώρες μέλη της ευρωζώνης. Εάν η νομισματική ένωση συνεχίσει να υπάρχει με τη σημερινή της αναποτελεσματική μορφή θα έχει τρομακτικές απώλειες της τάξεως των 200 τρισεκατομμυρίων ευρώ σε πλούτο και ευημερία. Το ποσόν αυτό, είναι το 20πλάσιο των συνολικών οικονομικών επιδόσεων της ευρωζώνης. Εάν, δηλαδή, οι Ευρωπαίοι διατηρήσουν το ευρώ θα είναι σαν να εργάζονται για 20 χρόνια δωρεάν.
Ο ίδιος στο βιβλίο του βλέπει ως την καλύτερη λύση να μετατραπεί επιτέλους η ευρωζώνη σε μια πραγματική νομισματική ένωση. Η άκαμπτη, όμως, γερμανική στάση και όλοι οι (εφαρμοστέοι) κανόνες θα έπαιρναν πολύ χρόνο και θα ήταν δαπανηροί ώστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.
Γι'' αυτό η διάσπαση (του ευρώ) είναι ο μόνος πολιτικά εφικτός δρόμος. Για να περιοριστούν οι ζημιές, ο νομπελίστας οικονομολόγος προτείνει τη διάσπασή του σε ένα βόρειο και νότιο ευρώ. Έτσι, θα μπορέσει να αντιμετωπισθεί καλύτερα το διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης των χωρών της ευρωζώνης.
