Του Απόστολου Σκουμπούρη
Μολονότι το κάπνισμα είναι μια βλαβερή και ευθέως θανατηφόρα συνήθεια, η αλήθεια είναι ότι η ενασχόληση με τα προϊόντα καπνού, η σπορά, η συλλογή, η ξήρανση και όλη η διαδικασία επεξεργασίας μέχρι το τελικό προϊόν είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας! Τόσο άρρηκτα συνδεδεμένη όσο ελάχιστα άλλα προϊόντα, ίσως που μόλις μετρώνται στα δάκτυλα του ενός ή των δύο χεριών. Ελάχιστα άλλα προϊόντα – γεωργικά ή όχι – διαδραμάτισαν τόσο σημαίνοντα ρόλο στην οικονομική επιβίωση χιλιάδων ελληνικών οικογενειών της υπαίθρου, τα τελευταία 130 χρόνια!
Ολόκληρες γεωγραφικές περιοχές «ανατράφηκαν» από την καλλιέργεια καπνού, ενώ σ'' όλη την εξέλιξη των καπνικών προϊόντων, χιλιάδες οικογένειες, μαγαζιά, περίπτερα και βιοτεχνίες επηρεάστηκαν από τη διακίνηση τσιγάρων και παρεμφερών προϊόντων. Υπήρξε περίοδος όπου επί δεκαετίες η ελληνική καπνοβιομηχανία ήταν ανθούσα, αποτελώντας έναν εκ κεντρικών πυλώνων της οικονομίας και των εξαγωγών.
Πέρα όμως από τη συνδρομή στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου, η πορεία διάδοσης του καπνίσματος στη χώρα μας, είναι συνυφασμένη και εν πολλοίς πολιτισμικά ταυτισμένη με όλη την εξέλιξη της ελληνικής «λαογραφίας» και κουλτούρας τα τελευταία περίπου 100 χρόνια. Και τούτο διότι – καπνίζουμε ή όχι – τα πακέτα τσιγάρων, δίπλα από τον πατέρα μας, το θείο μας, το γείτονα, μέσα σε ελληνικές ταινίες ή στο καφενείο, «στοίχειωσαν» ολόκληρες γενιές που μεγάλωσαν μαζί τους...
Κάθε πακέτο και μια θύμηση για τον καθένα. Κάθε... μυρωδιά και μια... ντουζίνα από παιδικές, εφηβικές ή νεανικές αναμνήσεις. Από το... «μικρέ πήγαινε για τσιγάρα», έως τα πρώτα σκιρτήματα των ραντεβού, από το γήπεδο, την πλατεία, το... Δεληολάνη, το Βάρσο, ή το πρώτο «κοσμικό» κέντρο διασκέδασης! Πρόκειται για την εποχή κυρίως μετά τον εμφύλιο και τη δεκαετία του 1950 έως και έως πριν 10-15 χρόνια, δεδομένου ότι πλέον έχει χαθεί η (ξεχωριστή) «ταυτότητα» των πακέτων τσιγάρων, μαζί με το ρομαντικό στοιχείο των αναμνήσεων.
Πολυτελείας, ημιπολυτελείας, εξαιρετικά, συρταρωτά και βασικά! «Εκλεκτά», «Εξτρα Καρέλια», «Λουξ», «Καρέλια Rekor», «Rex», «Λήθη», «Ζαπάντι», «Ζαπάντι 12», «Ζαπάντι 13», «Καρέλια Φίλτρο», «Καρέλια Αγρινίου», «Σέρτικα Λαμίας», «Ελαφρά», «Τέλειον», «Karelia Lights» «Royal», «Ultra», «Karelia Slims» κ.α. Τι κοινό έχουν όλα αυτά; Αποτέλεσαν και κάποια αποτελούν ακόμη... μάρκες - σήματα τσιγάρων της ελληνικής καπνοβιομηχανίας Καρέλια. Της μοναδικής – μεγάλης – καπνοβιομηχανίας της χώρας που παραμένει σε ελληνικά χέρια και μιας από τις λίγες – εναπομείνασες – μεγάλες βιομηχανίες (ασχέτως κλάδου) που παραμένουν ενεργές και πετυχημένες στη χώρα μας και πολύ ανταγωνιστικές διεθνώς.
Από το «Πετρόμπεης Σιγαρέτα» στα «Σέρτικα Λαμίας» και στη θρυλική κασετίνα
Από το πρώτο πακέτο, εκεί στη 10ετία του 1920 με την επωνυμία «Πετρόμπεης Σιγαρέτα Αφοί Καρέλια» έως τη δεκαετία του ''50 όταν κυκλοφορεί η θρυλική κασετίνα (και το πρώτο... tablet) «Καρέλια Φίλτρο», έως τα σημερινά... σικ τσιγάρα της εταιρείας, έχει κυλίσει πολύ νερό στο αυλάκι και κυρίως πολύς... καπνός στα αποξηραντήρια των εργοστασίων.
Αυτό όμως που παραμένει, είναι η διαρκώς ανοδική και πετυχημένη πορεία μιας επιχείρησης που ξεκίνησε πριν από 128 χρόνια, το 1888 όταν ο Γεώργιος Καρέλιας μαζί με τον αδελφό του Ευστάθιο ίδρυσαν μια καπνεμπορική επιχείρηση προμηθεύοντας την Καλαμάτα και τα γύρω χωριά με καπνό. Εισήγαγαν τον καπνό με καΐκια από το Αγρίνιο και τη Λαμία, μιας και η Μεσσηνία δεν είναι καπνοπαραγωγική περιοχή. Η συνέχεια ήρθε περίπου ως φυσική εξέλιξη, ανάλογα με την εξέλιξη που είχε η κατανάλωση τσιγάρων στη χώρα μας. Το 1916, ο γιος του Γ. Καρέλια (που είχε αποκτήσει οκτώ παιδιά) Ανδρέας, αγοράζει την πρώτη σιγαροποιητική μηχανή.
Το 1934 η εταιρεία δημιουργεί το «Εξτρα Καρέλια» από επιλεγμένα καπνά Αγρινίου, το 1947 λανσάρει τα «Αφοί Καρέλια Αγρινίου» και τα «Αφοί Καρέλια», που ήταν μια καινοτομία για την εργατική τάξη σε πακέτο 100 τσιγάρων. Σημείο αναφοράς για την εταιρεία ήταν και τα «Σέρτικα Λαμίας», στο γνωστό κόκκινο πακέτο, ένα άφιλτρο «κοντό» τσιγάρο με ευρεία αποδοχή στις λαϊκές μάζες.
Τα μεγάλα άλματα η εταιρεία τα έκανε τις επόμενες δεκαετίες και κυρίως από αυτή του ''50 και μετά, όταν και κυκλοφορεί το ιστορικό σήμα «Καρέλια Φίλτρο», στη γνωστή θρυλική λευκή κασετίνα που έγινε το πιο δημοφιλές και αναγνωρίσιμο τσιγάρο της χώρας.
Η εταιρεία Καρέλια τα τελευταία χρόνια έχει γίνει περισσότερο γνωστή λόγω της ξεχωριστής εργοδοτικής πολιτικής που εφαρμόζει, που την καθιστά μοναδική περίπτωση στα επιχειρηματικά πράγματα της χώρας. Και μόνο γι'' αυτό, αξίζει ιδιαίτερης μνείας, καθώς δεν ομιλούμε για... δωράκια εθιμοτυπικού χαρακτήρα ή εντυπωσιασμού, αλλά για πολλά εκατομμύρια ευρώ που δίνονται – υπό τη μορφή οικονομικής ενίσχυσης – στους εργαζόμενους της επιχείρησης. Την τελευταία 5ετία η Καρέλιας έχει «γυρίσει» στους εργαζόμενους περίπου 10,5 εκατ. ευρώ, με τη μορφή bonus, αυξήσεων, επιδομάτων ή δώρων. Πέρα όμως από την πράγματι εντυπωσιακή εργασιακή πολιτική, η Καπνοβιομηχανία Καρέλιας είναι μια εταιρεία που – σε ένα δύσκολο και διαρκώς μεταβαλλόμενο χώρο – καταφέρνει και σημειώνει εντυπωσιακές επιδόσεις! Σε μια χώρα που έχει υποστεί μνημειώδη αποβιομηχάνιση, ασφαλώς και αξίζουν μνείας οι επιδόσεις της...
Εξάγει σε 70 και πλέον χώρες
Η Καρέλιας είναι η μεγαλύτερη ελληνικών συμφερόντων καπνοβιομηχανία της χώρας και ο πρώτος εξαγωγέας τσιγάρων της Ελλάδας, καθώς εξάγει σε περισσότερες από 70 χώρες, ενώ το 80% των πωλήσεών της (σε όγκο) πραγματοποιείται εκτός συνόρων. Ταυτόχρονα, είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες ανεξάρτητες καπνοβιομηχανίες του κόσμου, κατέχοντας το 0,32% της παγκόσμιας κατανάλωσης, έχοντας παρουσία στη Δυτική και στην Ανατολική Ευρώπη, στη Βόρειο Αμερική, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική, αλλά και στην Άπω Ανατολή. Διαθέτει θυγατρικές σε Αγγλία, Βέλγιο, Τουρκία και Βουλγαρία. Απασχολεί 525 εργαζόμενους ο όμιλος (488 η εταιρεία).
Από το 1976 στο Χρηματιστήριο
Η εταιρεία Καρέλιας πέρασε το κατώφλι του Χρηματιστηρίου Αθηνών το 1976, ενώ σήμερα παραμένει μέσα στις μεγαλύτερες σε κεφαλαιοποίηση εταιρείες, καθώς έχει αποτίμηση 662 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, με τη μετοχή της μεταξύ 240 και 250 ευρώ εκάστη, είναι η πιο... ακριβή – σε πραγματικό νούμερο – μετοχή του Χ.Α., κάτι που βεβαίως δυσχεραίνει τη χρηματιστηριακή διαδικασία, καθώς με περιορισμένο free float έχει πενιχρή εμπορευσιμότητα επί σειρά ετών μάλιστα. Και φυσικά είναι από τις λίγες ελληνικές εταιρείες που πραγματοποιεί πωλήσεις άνω των 500 εκατ. ευρώ, καθώς το 2015 ο κύκλος εργασιών ξεπέρασε τα 700 εκατ. ευρώ! Διαθέτει δυνατότητα παραγωγής 45.000.000 τσιγάρων ημερησίως και 45.000 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα.
To εξαιρετικό 2015 και ο μηδενικός δανεισμός
Το 2015 ήταν μια ακόμη εξαιρετική χρονιά για την εταιρεία, καθώς αύξησε τις πωλήσεις της στα τσιγάρα, ενώ το μερίδιο της εταιρείας από 12,7% στο τέλος του 2014, ξεπέρασε το 14,25%. Στον καπνό για στριφτό τσιγάρο, η αύξηση των πωλήσεων στην ελληνική αγορά ξεπέρασε το 19,5% (2η θέση). Τη χρονιά που πέρασε έγιναν 34 προσλήψεις, ενώ πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις 3,5 εκατ. ευρώ με σκοπό την αύξηση της παραγωγικής της δυνατότητας. Για το 2016 έχουν δρομολογηθεί επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό ύψους 14,1 εκατ. ευρώ με σκοπό την προσαρμογή της εταιρείας στη νέα κοινοτική οδηγία (αντιαισθητικές έως... μακάβριες φωτογραφίες πάνω σ'' όλα τα πακέτα τσιγάρων στην Ε.Ε. από το Μάιο). Πρόκειται για απολύτως υγιή εταιρεία, με μηδενικό τραπεζικό δανεισμό και υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, που ξεπερνούν τα 240 εκατ. ευρώ!
Η γενναία εργασιακή πολιτική που καθιστά ξεχωριστή την Καρέλιας
Τον περασμένο Δεκέμβριο λοιπόν, όπως κάθε Δεκέμβριο τα τελευταία χρόνια, ο διευθύνων σύμβουλος της Καπνοβιομηχανίας (και 4η γενιά διοίκησης) κ. Ανδρέας Καρέλιας, έκανε τις... καθιερωμένες ανακοινώσεις στους εργαζόμενους. Ανακοίνωσε έκτακτες παροχές κοντά στα 3 εκατ. ευρώ, τις υψηλότερες στην ιστορία της εταιρείας!
Πρόκειται για παροχές που περιλαμβάνουν επιδόματα στους εργαζόμενους και στα παιδιά τους που σπουδάζουν, επίδομα παραγωγικότητας, εφάπαξ έκτακτη οικονομική ενίσχυση, διάφορα άλλα bonus κ.λπ. Στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας, 40 τυχεροί πήραν από 800 ευρώ έκαστος, ενώ ο υπερτυχερός που βρήκε το φλουρί πήρε 8.500 ευρώ.
Μεταξύ άλλων ανταμείφτηκαν οι εργαζόμενοι χωρίς απουσία από την εργασία τους (800 ευρώ), οι εργαζόμενοι με παιδιά που σπουδάζουν σε κρατικά Πανεπιστήμια ή ΤΕΙ (1400 ευρώ), οι εργαζόμενοι των οποίων τα παιδιά πέτυχαν στα παραπάνω ιδρύματα (500), ενώ δόθηκε κλιμακωτή έκτακτη οικονομική ενίσχυση ανάλογα με το μισθό, από 450 έως 2.500 ευρώ.
Και βεβαίως, πέρα από το όφελος που φέρνει στους εργαζομένους τους οποίους «κερδίζει», η κίνηση της διοίκησης της Καρέλιας είναι εξαιρετική και αν κριθεί με όρους marketing, καθώς με αυτό το... ωφέλιμο για όλους «τρυκ» παρακάμπτει την αντικαπνιστική νομοθεσία για τις διαφημίσεις και κερδίζει σημαντική προβολή στα ΜΜΕ! Βεβαίως, θυμίζουμε ότι η κερδοφορία της εταιρείας δε βασίζεται στο εσωτερικό αλλά πρωτίστως στις εξαγωγές..
