Του Γιώργου Φιντικάκη
Το τιμόνι της ΔΕΗ στην πιο δύσκολη στιγμή της ιστορίας της αναλαμβάνει ο νέος 45χρονος μάνατζερ της επιχείρησης, Γιώργος Στάσσης. Η πολυετή του θητεία στον ιταλικό πολυεθνικό όμιλο της Enel, που επίσης χρειάστηκε να περάσει από σκληρή εξυγίανση, αποτελεί ασφαλώς ένα εχέγγυο για το δύσκολο έργο του. Ωστόσο το στοίχημα είναι τεράστιο.
Η επιχείρηση είναι υπό κατάρρευση, χρόνος και χρήματα δεν υπάρχουν, η διάσωσή της συνεπάγεται κόστος, όχι μόνο οικονομικό αλλά και πολιτικό. Όταν θα έρθει η ώρα του λογαριασμού, ο νέος μάνατζερ αλλά και η πολιτική ηγεσία θα πρέπει να είναι έτοιμοι να λάβουν δύσκολες αποφάσεις, ίσως και πιο σκληρές απ'' όσες περιγράφονται στο σχέδιο Χατζηδάκη, πληρώνοντας το αντίστοιχο τίμημα.
Το σχέδιο που παρουσίασε στη Βουλή ο υπουργός Ενέργειας θα κριθεί στην πράξη, όταν ο νέος μάνατζερ, θα κληθεί να διασαφηνίσει ένα προς ένα τα σημεία του, από το ύψος της αύξησης στα τιμολόγια ρεύματος, και με ποιο τρόπο θα ιδιωτικοποιηθεί ο ΔΕΔΔΗΕ, έως το πόσοι ακριβώς εργαζόμενοι θα αποχωρήσουν με εθελούσια έξοδο χωρίς να διαταραχθεί η λειτουργία της ΔΕΗ. Κάθε μια απ'' αυτές τις πτυχές, έχει το δικό της κόστος, δίχως το οποίο λύση δεν υπάρχει. Ούτε όμως και χρόνος για χάσιμο, αφού όλα δείχνουν ότι ακόμη και αν αυξηθούν τα τιμολόγια, o κίνδυνος να αποτελέσει το 2019 μια ακόμη ζημιογόνα χρονιά, παραμένει υπαρκτός.
Το πρώτο επομένως "καυτό" στοίχημα για τον Γιώργο Στάσση θα είναι να "φρενάρει" την ραγδαία επιδείνωση των ζημιών, που μόνο στο πρώτο τρίμηνο ήταν 205 εκατ, ενώ εκτιμάται ότι τόσες περίπου ήταν και στο δεύτερο. Τα εργαλεία που έχει στη διάθεση του είναι τα γνωστά: Το πρώτο αφορά στην απόδοση στη ΔΕΗ αποζημιώσεων 190 εκατ. ευρώ για υπηρεσίες κοινής ωφέλειας του 2011, που ακόμη όμως εκκρεμεί καθώς δεν έχει προβλεφθεί σχετικό κονδύλι στον φετινό προυπολογισμό. Η δεύτερη ένεση θα μπορούσε να έρθει από εξόφληση των χρεών ύψους 200 εκατ ευρώ του Δημοσίου στη ΔΕΗ. Επειτα μια τρίτη κίνηση αφορά στην τιτλοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών από την οποία μπορούν να προκύψουν σημαντικά έσοδα, ωστόσο παραμένει άγνωστο αν αυτή θα έχει ολοκληρωθεί ως τον Σεπτέμβριο, και άρα θα αποτελέσει κίνηση "πρώτης γραμμής" για την ενίσχυση της ρευστότητας της επιχείρησης. Οσο για την επίδραση που θα έχει στα έσοδα του β'' εξαμήνου, η αύξηση στα τιμολόγια, αυτή θα είναι μικρή, καθώς δεν αναμένεται να τεθεί σε ισχύ πριν τον Σεπτέμβριο.
Το άλλο μεγάλο στοίχημα για το μέχρι χθες στέλεχος της Enel, είναι να καταλάβει άμεσα τις ανάγκες της ΔΕΗ και να καταρτίσει σε χρόνο -εξπρές ένα νέο business plan εκτάκτου ανάγκης με αύξηση στα έσοδα και μείωση στις δαπάνες.
Οι δύσκολες αποφάσεις
Ο νέος μάνατζερ θα πρέπει να πάρει δύσκολες αποφάσεις. Η μείωση προσωπικού με εθελουσίες εξόδους είναι μια από αυτές. Η δρομολόγηση της μερικής ιδιωτικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ, σχέδιο διόλου απλό στην εφαρμογή του, είναι μια άλλη. Ο εξορθολογισμός της τιμολογιακής πολιτικής της ΔΕΗ, χωρίς επιβάρυνση των καταναλωτών, παρ'' ότι γι'' αυτό υπάρχει ρητή δέσμευση της κυβέρνησης, είναι μια τρίτη.
Η διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες ώστε να αλλάξει η κακή συμφωνία του 2015 για μείωση στο 50% του μεριδίου της ΔΕΗ, με εργαλείο τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ, είναι μια ακόμη, καθώς με κάτι θα πρέπει να αντικατασταθεί προκειμένου να απελευθερωθεί η αγορά. Προς το παρόν ο Κ.Χατζηδάκης αποφεύγει επιμελώς να αναφερθεί σε αυτό, εξάλλου το επόμενο ραντεβού των θεσμών με την κυβέρνηση είναι για τον Σεπτέμβριο. Το “κάτι” αυτό, ωστόσο, θα μπορούσε να είναι η πώληση υδροηλεκτρικών, παρ' ότι ο υπουργός το έχει αποκλείσει, πιθανώς για να μην πυροδοτήσει αντιδράσεις. Επίσης η ενίσχυση της ρευστότητας της επιχείρησης, κυνηγώντας τα μεγάλα ψάρια και εισπράττοντας από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ακούγεται ωραία στα λόγια, ωστόσο στην πράξη δεν είναι εύκολη. Πολλά από τα μεγάλα αυτά ψάρια δεν αποτελούν πλέον πελάτες της ΔΕΗ, παρά έχουν αλλάξει πάροχο μαζί και ΑΦΜ, έχουν κλείσει τα σπίτια τους και δεν ηλεκτροδοτούνται πλέον από την επιχείρηση.
Το «σπάσιμο» της Enel
Σίγουρα το βιογραφικό του κ. Στάσση έχει όλα τα εχέγγυα ότι μπορεί να είναι ο κατάλληλος άνθρωπος γι'' αυτή την δύσκολη δουλειά. Νέος, με θητεία σε μεγάλη πολυεθνική εταιρεία του ενεργειακού κλάδου, που έχει περάσει τον ίδιο μετασχηματισμό με την ΔΕΗ, όπως εξυγίανση, μείωση μεριδίου, άνοιγμα στις ΑΠΕ, θα επιχειρήσει να εφαρμόσει ανάλογα μοντέλα προσαρμοσμένα στις ανάγκες της ελληνικής εταιρείας. Tην δεκαετία του 1990 η Enel είχε στην Ιταλία τα ίδια χαρακτηριστικά κρατικού μονοπωλίου με αυτά της ΔΕΗ. Αλλά μέσα σε δύο χρόνια, το μονοπώλιο "έσπασε" και αφού προηγουμένως είχε πεισθεί το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου και των εργαζόμενων ότι θα κατέληγε προς όφελος της εθνικής οικονομίας και χωρίς επιπτώσεις στους εργαζόμενους.
Επίσης το γεγονός ότι ο κ. Στάσσης δεν γνωρίζει τις ισορροπίες εντός της ΔΕΗ, είναι ταυτόχρονα μειονέκτημα για τον ίδιο, αλλά και πλεονέκτημα. Μειονέκτημα καθώς μπορεί να μην διακρίνει εγκαίρως τις παγίδες ή να εκτιμήσει λάθος καταστάσεις τις οποίες δεν γνωρίζει, αλλά και πλεονέκτημα καθώς δεν θα είναι τόσο εύκολο να επηρεαστεί από πρόσωπα και ισορροπίες, όπως κάποιος που δουλεύει χρόνια στην Ελλάδα.
Είτε έτσι όμως, είτε αλλιώς το γεγονός ότι με το "καλημέρα" της θητείας του, ο νέος μάνατζερ καλείται να εφαρμόσει ένα πλάνο που θεωρείται ως η "τελευταία ευκαιρία" για την διάσωση της ΔΕΗ, καθιστά το έργο αντικειμενικά δύσκολο. Δίχως την ισχυρή πολιτική στήριξη, όχι μόνο του Κ.Χατζηδάκη αλλά συνολικά της κυβέρνησης, το εγχείρημα δεν θα περπατήσει, εφόσον μάλιστα αποδειχθεί ότι χρειάζονται ακόμη πιο τολμηρά μέτρα απ'' όσα έχουν ανακοινωθεί, όπως για παράδειγμα στο προσωπικό.
Σε περιβάλλον ιδιωτικού τομέα λέγεται ότι μια εταιρεία σαν την ΔΕΗ θα μπορούσε να λειτουργήσει ακόμη και με 30% λιγότερο προσωπικό. Επί συνόλου περίπου 9.500 εργαζομένων, εκτιμάται ότι υπάρχει μια κρίσιμη μάζα 2.000 προς αποχώρηση, πιθανώς μέσα από προγράμματα εθελουσίας. Εθελουσίες που "με το καλημέρα" θα έχουν ένα κόστος 30 εκατ. ευρώ, λόγω της αποζημίωσης των 15.000 ευρώ που δικαιούνται όσοι αποχωρούν, που χαρακτηρίζονται από τους γνωρίζοντες ως μια άσκηση λεπτής ισορροπίας, και που θα πρέπει να συνδυαστούν και με άλλες κινήσεις, μέσα στο καράβι που λέγεται ΔΕΗ.
