Πακέτο συνολικού ύψους 1,85 τρισ. ευρώ για τον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ στον οποίο περιλαμβάνεται και το ταμείο ανάκαμψης πρότεινε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να ονομάζει το φιλόδοξο πρόγραμμα «Next Generation EU». Το πακέτο στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας θα αγγίζει το ποσό των 750 δισ. ευρώ, ενώ ο κοινός προϋπολογισμός του ευρωπαϊκού μπλοκ για την περίοδο 2021-27 θα ανέλθει στο 1,1 τρισεκατομμύριο ευρώ.
Εάν γίνει αποδεκτή, η πρόταση αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο πρόγραμμα οικονομικής ανάκαμψης στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Η Κομισιόν προτείνει σήμερα ένα νέο εργαλείο ανάκαμψης, που ονομάζεται Next Generation EU, εντός του ανανεωμένου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ. Συνολικά, αυτό το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Ανάκαμψης θα διαθέσει 1,85 τρισ. ευρώ για να βοηθήσει να εκκινήσει η οικονομία μας και να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη θα ανακάμψει», δήλωσε στην εισαγωγική τοποθέτησή της.
Η Ελλάδα θα λάβει 22,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 9,4 δισ. ευρώ σε δάνεια, ποσά που συνολικά αναλογούν στο 16,5% του ΑΕΠ της χώρας. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, οι επιδοτήσεις που αναλογούν στην Ελλάδα είναι οι 5ες υψηλότερες στην Ευρωζωνη.
Συνολικά ποσά σε ΕΕ-Ευρωζώνη
ESM – SURE – ΕΤΕπ: 240 + 100 + 200 = 540 δισ. ευρώ
ΕΚΤ: 750 + 120 = 870 δισ. ευρώ
Ταμείο ανάκαμψης: 500 + 250 = 750 δισ. ευρώ (*)
Προϋπολογισμός ΕΕ (2021-'27): 1,1 τρισ. ευρώ (**)
(*) Με βάση την πρόταση της Κομισιόν, που απαιτεί ομοφωνία
(**) Με βάση την πρόταση της Κομισιόν, που απαιτεί ομοφωνία. Το ποσό αντιπροσωπεύει το σύνολο του προϋπολογισμού και όχι έκτακτη ενίσχυση. Θα υπάρξουν αναπροσαρμογές και «εμπροσθοβαρείς» δράσεις για να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
Η φον ντερ Λάιεν παρουσίασε τις λεπτομέρειες της πρότασής της, περιγράφοντας πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι στο οποίο οι χώρες πρέπει να διαλέξουν αν θα προχωρήσουν καθεμία μόνη ή αν θα σχεδιάσουν μαζί το συλλογικό τους μέλλον. Ακόμη, κάλεσε τους Ευρωπαίους να «παραμερίσουν τις παλιές προκαταλήψεις» και να στηρίξουν το σχέδιό της για ανάκαμψη.
Υπερ του σχεδίου της Κομισιόν έχουν ταχθεί ήδη στην Ευρωβουλή οι μεγάλες πολιτικές ομάδες: Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλιστές και Δημοκράτες, Φιλελεύθεροι-Renew Europe, Πράσινοι. Κατά τοποθετείται η Ακροδεξιά.
Το σχέδιο ανάκαμψης βασίζεται στο αναθεωρημένο πρόγραμμα του ευρωπαϊκού πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, το οποίο εμπλουτίζεται με ένα ταμείο ανάκαμψης που θα χρηματοδοτηθεί από μεγάλης κλίμακας δανεισμό εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που προτείνει η Κομισιόν, τα 500 δισεκατομμύρια θα χορηγηθούν υπό τη μορφή επιχορηγήσεων - όπως προέβλεπε η κοινή γαλλο-γερμανική πρόταση που παρουσιάσθηκε την περασμένη εβδομάδα- και το υπόλοιπο υπό τη μορφή δανείων προς τα κράτη μέλη.
«Βλέπουμε εν δυνάμει μία ριζική μεταβολή στην ευρωπαϊκή μακροοικονομική πολιτική...Αυτό δημιουργεί ένα σημαντικό προηγούμενο», σχολίασε ο συμπροεδρεύων της ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο Φιλίπ Λάμπερτς.
Η εισαγωγική τοποθέτηση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν:
— European Commission 🇪🇺 #UnitedAgainstCoronavirus (@EU_Commission) May 27, 2020
Νωρίτερα, υψηλόβαθμος διπλωμάτης της ΕΕ χαρακτήρισε το σχέδιο «λογική» πρόταση. Η Ιταλία αναμένεται να λάβει το μεγαλύτερο μέρος με 81,8 δισ. ευρώ, η Ισπανία 77,3 δισ. και η Γαλλία 39 δισ. ευρώ.
Με βάση την πρόταση της Κομισιόν, το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να ενεργοποιηθεί την 1η Ιανουαρίου 2021. Μέχρι τότε, απαιτείται μια «γέφυρα» για χρηματοδότηση των επειγόντων αναγκών, κάτι που θα γίνει μέσω προϋπολογισμού, αρχής γενομένης από 1 Σεπτεμβρίου 2020.
Η αποπληρωμή του ποσού που θα δανειστεί η Κομισιόν θα ξεκινήσει μετά το 2027 και θα τελειώσει το αργότερο το 2058. Η εξυπηρέτηση του χρέους θα γίνει μέσω νέων φόρων (εκπομπών άνθρακα, ψηφιακού φόρου κ.λπ) καθώς και με αύξηση εισφορών κρατών-μελών.
Η πρόταση της Κομισιόν για τη διάθεση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπει - όπως αναμενόταν - τρεις πυλώνες:
- Στήριξη των κρατών-μελών για να ανακάμψουν: Στηρίζει τις μεταρρυθμίσεις και τις δημόσιες επενδύσεις, καθώς και μια δίκαιη και ισότιμη μετάβαση.
- Επανεκκίνηση της οικονομίας και τόνωση των ιδιωτικων επενδύσεων: Μηχανισμός υποστήριξης χρεοκοπίας, στρατηγικές επενδύσεις, πρόγραμμα επενδύσεων εντός της ΕΕ
- Μαθαίνοντας από την εμπειρία της κρίσης: Νέο πρόγραμμα για την υγεία, ενισχυμένος μηχανισμός προστασίας της ΕΕ, ενισχυμένα προγράμματα έρευνας, καινοτομίας και εξωστρεφών δράσεων.
