Του Γιώργου Φιντικάκη
Τζάμπα τελικά μας κόστισε η διαπραγμάτευση Βαρουφάκη, της οποίας η ζημιά δεν ήταν 100 δισ. ευρώ, όπως είχε πει ο Ρέγκλινγκ ή 200 δισ. ευρώ όπως είχε εκτιμήσει ο Βίζερ, αλλά μόνο 86 δισ. ευρώ!
Τα λόγια ανήκουν στον κυβερνητικό βουλευτή Γ.Δέδε, και απεικονίζουν μια ευρέως διαδεδομένη στον ΣΥΡΙΖΑ αντίληψη ότι το εξάμηνο του 2015 με τις γνωστές περιπέτειες και το παρ'' ολίγον Grexit, δεν έγινε και τίποτε, δεν υπήρξε και κανένα μεγάλο κόστος για την οικονομία, μας στοίχισε μόνο μισό ΑΕΠ.
«Ούτε πρόκειται για 100, ούτε για 200 δισ. ευρώ, αυτά είναι ψέματα, είναι συγκεκριμένα 86 δισ. ευρώ», είπε σε τηλεοπτική εκπομπή ο κ. Δέδες, προσθέτοντας ότι «όπως έλεγα, και ως ορθοπεδικός, όποιος κάνει πολλά χειρουργεία, έχει και λάθη».
Τι είναι όμως αυτό το κόστος των 86 δισ. που φορτώθηκαν οι Έλληνες φορολογούμενοι; Είναι περίπου ένα ποσό ίσο με το μισό ΑΕΠ του 2015, το οποίο διαμορφώθηκε εκείνη τη χρονιά στα 185,1 δισ. Είναι περίπου όσο τα συνολικά περυσινά… φορολογικά έσοδα του Δημοσίου, τα οποία αυξήθηκαν 12,7% στην τριετία 2015-2018 σύμφωνα με τον Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών, ως απόρροια και του καταστροφικού 2015. Οι φόροι στην τριετία εκτινάχθηκαν κατά 11 δισ. ευρώ (από 35,74% του ΑΕΠ το 2014 ή 63 δισ. σε 40,26% του ΑΕΠ το 2018 ή 74 δισ.)
Είναι το κόστος που προκύπτει από την μεγάλη εκροή καταθέσεων, την επιβολή capital controls, την μείωση της περιουσίας του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Όπως έχει πει και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, αν κανείς πάρει την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους που έκανε το ΔΝΤ το τέλος του 2014 και την συγκρίνει με την ανάλυση βιωσιμότητας που έκανε τον Ιούλιο του 2015, θα διαπιστώσει ότι οι δύο καμπύλες απέχουν 30% του ΑΕΠ.
«Εάν προσθέσετε σε αυτό και το κόστος ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών -για να μην σας πω το υπόλοιπο κόστος του ιδιωτικού τομέα- προκύπτει σαφώς ότι το πρώτο εξάμηνο του 2015 είχε ένα σοβαρό κόστος», όπως έχει πει ο διοικητής της ΤτΕ, που επίσης είχε αναφέρει από το βήμα της Βουλής ότι το 3ο μνημόνιο μας κόστισε τουλάχιστον 86 δισ. ευρώ, επιβαρύνοντας φυσικά το δημόσιο χρέος.
Συνολικά την περίοδο 2015-2018 το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 23,5 δισ. ευρώ. Από τα 311 δισ. το 2015 (175,9% του ΑΕΠ), αυξήθηκε στα 315 δισ. το 2016 (178,5% του ΑΕΠ), για να φτάσει στα 317,4 δισ. το 2017 (176,2% του ΑΕΠ), και να διαμορφωθεί στα 334,5 δισ. το 2018 (181,1% του ΑΕΠ).
Είτε μας αρέσει, είτε όχι, αυτή η περίοδος είχε ένα πραγματικό κόστος. Είναι αυτό που προκύπτει από την επιδείνωση της καθαρής θέσης του Δημόσιου, συν το κόστος του ιδιωτικού τομέα, συν εκείνο από την μείωση που υπέστη η αξία των τραπεζών, μαζί με την έξοδο των καταθέσεων, και την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών.
Άλλοι βέβαια, όπως ο τέως πρόεδρος του Euroworking Group Τόμας Βίζερ, έχουν μιλήσει για ζημιά πάνω από 200 δισ. το πρώτο εξάμηνο του 2015, περισσότερη δηλαδή ενός ΑΕΠ, εξηγώντας μάλιστα τον τρόπο με τον οποίο την είχε υπολογίσει.
«Αν π.χ. έχεις μια χρονιά πτώση ΑΕΠ 20% και επιτρέψεις τον επόμενο χρόνο στο φυσιολογικό επίπεδο, έχεις χάσει 20% και δεν πρόκειται να το πάρεις ποτέ πίσω», είχε πει ο Τ. Βίζερ. «Αλλά αν αρχίσεις να αυξάνεις το ΑΕΠ σου μετά τον πρώτο χρόνο, γεγονός που σημαίνει ότι η απώλεια δεν θα είναι 20% αλλά 19% σε σχέση με το τι θα είχες, και τον επόμενο χρόνο 18% σε σχέση με το τι θα είχες και μετά 17%, εάν κανείς τα προσθέσει όλα αυτά, τότε βέβαια οι απώλειες είναι πολύ μεγαλύτερες. Η απώλεια εισοδήματος είναι μεγαλύτερη, η απώλεια απασχόλησης είναι μεγαλύτερη και εκεί είναι που ένας πολύ πρόχειρος υπολογισμός θα έδινε το ισοδύναμο ενός ετήσιου ΑΕΠ».
Αντίστοιχη τοποθέτηση είχε κάνει ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ, αναφέροντας ότι το κόστος της πρώτης περιόδου της κυβέρνησης Τσίπρα, έφτασε τα 100 δισ. ευρώ.
Φωτογραφία AP
