Η απόφαση της CK Hutchison (0001 HONG KONG) να πουλήσει το 80% της εταιρείας η οποία ασχολείται με τη διαχείριση λιμένων ανά τον κόσμο έκανε αίσθηση στις αρχές του Μαρτίου. Οι συμβάσεις παραχώρησης και λειτουργίας 43 λιμένων ανά τον κόσμο (εκτός Κίνας και Χονγκ Κονγκ), συμφωνήθηκε να αλλάξουν χέρια για περίπου 23 δισεκατομμύρια δολάρια.
Την αγοράστρια κοινοπραξία συγκροτούν δύο μεγάλες διεθνείς δυνάμεις, και ανάμεσα στα 43 λιμάνια περιλαμβάνονταν και δύο που βρίσκονται πολύ κοντά στη διώρυγα του Παναμά, το ένα στην πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού και το άλλο στην πλευρά του Ειρηνικού.
Στην αρχή του 2025, ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ είχε ισχυριστεί πως μέσω αυτών η κινεζική πολιτική ηγεσία ήλεγχε στην πραγματικότητα τη διώρυγα. Το γεγονός πως στην αγοράστρια κοινοπραξία διαθέτει πλειοψηφικό μερίδιο ο αμερικανικός «κολοσσός» της διαχείρισης κεφαλαίων Blackrock (BLK NYSE), δημιούργησε την αίσθηση πως ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να πετύχει «αναίμακτα» τον στόχο του να διώξει την Κίνα από τον Παναμά.
Τις πρώτες ημέρες μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, όλοι σχεδόν ήταν ικανοποιημένοι. Η μετοχή της CK Hutchison κινήθηκε έντονα ανοδικά στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, καθώς οι μέτοχοι χάρηκαν για το υψηλό τίμημα της συναλλαγής και ανακουφίστηκαν υποθέτοντας πως η εταιρεία θα γλύτωνε το μπλέξιμο με τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Ο πρόεδρος Τραμπ πανηγύριζε και διαμήνυε προς κάθε πλευρά πως μία τόσο σημαντική εξέλιξη έγινε πραγματικότητα μόνο και μόνο επειδή αυτός μίλησε δημοσίως για το θέμα. Και τα δύο μέλη της κοινοπραξίας ήταν σίγουρα ικανοποιημένα, καθώς με αυτή τη συμφωνία μπορούσαν να μεγαλώσουν κατά πολύ το επιχειρηματικό τους «αποτύπωμα» στον τομέα διαχείρισης υποδομών και ειδικότερα λιμένων.
Με την πάροδο των ημερών όμως τα πράγματα άρχισαν να δυσκολεύουν. Τοπικές εφημερίδες του Χονγκ Κονγκ άρχισαν να αναφέρονται με πολύ επικριτικό τόνο στις λεπτομέρειες της επιχειρηματικής συμφωνίας, αφήνοντας να εννοηθεί πως η συμπεριφορά της διοίκησης της CK Hutchison και κατ’ επέκταση της οικογένειας του Li Ka Shing, του 96ετούς ιδρυτή της εταιρείας, ήταν σχεδόν προδοτική.
Αυτό έκανε αρκετούς να αναρωτηθούν αν η κινεζική ηγεσία θα προσπαθήσει να βάλει εμπόδια στην οριστικοποίηση της συμφωνίας. Λίγες μέρες αργότερα, πληροφορίες από τον Παναμά ανέφεραν πως ο διαχειριστικός έλεγχος που είχε διατάξει η κυβέρνηση τον Ιανουάριο για τα πεπραγμένα της εταιρείας που διαχειρίζεται τους 2 λιμένες για λογαριασμό της CK Hutchison, συνεχιζόταν και ήταν αρκετά αυστηρός.
Σε άρθρο του Reuters από την 9η Απριλίου, αναφερόταν πως Παναμέζοι αξιωματούχοι υποστήριζαν πως κατά την ανανέωση της σύμβασης παραχώρησης, το 2021, η χώρα «χάρισε» περίπου 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια στην CK Hutchison. Παρά το γεγονός πως η εταιρεία από το Χονγκ Κονγκ αρνείται κατηγορηματικά πως έχει ευνοηθεί, η στάση της κυβέρνησης του Παναμά μεγάλωσε τις ανησυχίες για πιθανό «σκάλωμα» της ολοκλήρωσης της συμφωνίας. Οι ανησυχίες αυτές όμως μεγάλωσαν ακόμα περισσότερο τις τελευταίες μέρες. Την 16η Απριλίου, η Wall Street Journal αναφέρθηκε σε συζητήσεις μεταξύ των μελών της αγοράστριας κοινοπραξίας για πιθανή «απόσχιση» των δύο παναμέζικων λιμένων από την συνολική συμφωνία.
Η αμερικανική εφημερίδα ανέφερε πως η οικογένεια Aponte, η οποία ελέγχει τη μεγάλη ναυτιλιακή εταιρεία MSC, με πολύ ισχυρή θέση στις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων και την Terminal Investment Limited, η οποία είναι η εταίρος της Blackrock στην κοινοπραξία, εξέταζε το συγκεκριμένο ενδεχόμενο προκειμένου να προχωρήσει γρήγορα η συμφωνία για τους υπόλοιπους 41 λιμένες ανά τον κόσμο.
Προφανώς, η πανίσχυρη ιταλική οικογένεια φοβήθηκε πως οι πιθανές καθυστερήσεις εξαιτίας των δύο λιμένων του Παναμά θα θέσουν σε κίνδυνο τη συνολική συμφωνία η οποία είναι εξαιρετικά σημαντική για την ίδια (και για την Blackrock). Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, είχε εξεταστεί και το ενδεχόμενο αλλαγής και των ισορροπιών στην κοινοπραξία, με την TiL, να αναλαμβάνει τον έλεγχο όσον αφορά στα 41 λιμάνια και την Blackrock να κρατά το 51% των δύο λιμένων του Παναμά.
Όπως φαίνεται όμως, ακόμα και μία τέτοια ρύθμιση δεν θα είναι εύκολο να προχωρήσει. Την Κυριακή που μας πέρασε, οι αντιμονοπωλιακές αρχές της Κίνας, οι οποίες έχουν ξεκινήσει τον τυπικό έλεγχο που γίνεται σε κάθε τέτοια συμφωνία, προειδοποίησαν δημοσίως την CK Hutchison και τα δύο μέρη της κοινοπραξίας να μην προσπαθήσουν να αλλάξουν τους όρους της συμφωνίας χωρίς την έγκρισή τους.
Η κίνηση αυτή έκανε αίσθηση, καθώς είναι αρκετά σπάνια, όπως επισήμανε και ο Chan Ka Sing του Reuters Breakingviews, ο οποίος πιθανολόγησε πως οι κινεζικές αρχές ίσως προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν αυτό το μεγάλο λιμενικό deal ως διαπραγματευτικό χαρτί στη μεγάλη διαμάχη τους με τις ΗΠΑ και τη δασμολογική πολιτική του προέδρου Τραμπ. Η εκτίμηση αυτή ακούγεται πολύ λογική, αφού τα πράγματα έχουν χειροτερέψει πολύ σε αυτόν τον τομέα από την αρχή του Μαρτίου όταν ανακοινώθηκε η αρχική συμφωνία.
Η επιθετική συμπεριφορά της Κίνας είναι δύσκολο να μην έχει σχέση με τις δηλώσεις του Τραμπ που προηγήθηκαν της παρέμβασης των αντιμονοπωλιακών αρχών. Σε ανάρτησή του στο κοινωνικό δίκτυο Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε την άποψη πως τα αμερικανικά πλοία θα πρέπει να περνούν μέσα από τη διώρυγα του Παναμά χωρίς να καταβάλλουν τέλη διέλευσης, κάτι το οποίο θα πρέπει να γίνει και για τη διώρυγα του Σουέζ. Στη συνέχεια της ανάρτησης, ο πρόεδρος ανέφερε πως ζήτησε από τον υπουργό εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να αναλάβει αμέσως δράση σχετικά με αυτό το ζήτημα.
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν η ξαφνική εμφάνιση των αντιμονοπωλιακών αρχών αποτελεί άμεση απάντηση στη νέα «πρόκληση» του Αμερικανού προέδρου, είναι βέβαιο όμως πως κάνει ακόμα πιο δύσκολη την ολοκλήρωση αυτής της μεγάλης συμφωνίας.
Έτσι όπως είναι τα πράγματα, όλες οι πλευρές χάνουν από αυτή την τεταμένη κατάσταση. Η CK Hutchison γιατί κινδυνεύει να χάσει τα 23 δισεκατομμύρια δολάρια και να παραμείνει εγκλωβισμένη ανάμεσα στην Κίνα και τις ΗΠΑ. H Blackrock και η οικογένεια Aponte γιατί δεν μπορούν ακόμα να πάρουν στα χέρια τους τον έλεγχο αυτών των λιμένων, κάτι που επιθυμούν διακαώς και οι δύο.
Η μεν Blackrock γιατί έχει βασίσει ένα σημαντικό μέρος της μελλοντικής της ανάπτυξης στη διεύρυνση της παρουσίας της σε σημαντικές συμβάσεις παραχώρησης ανά τον κόσμο και ειδικότερα στον τομέα των λιμένων και των logistics. Η δε οικογένεια Aponte γιατί η MSC, η οποία είναι ήδη η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, θέλει να εδραιώσει τη θέση της ακόμα περισσότερο και να αποκτήσει ισχυρή παρουσία στον τομέα των λιμένων και της αλυσίδας αποθήκευσης προϊόντων και logistics προκειμένου να μπορεί να προσφέρει ακόμα πιο «καθετοποιημένες» υπηρεσίες στους πελάτες της.
Η αμερικανική πλευρά έχει κάθε λόγο να επιθυμεί την επίσπευση της αλλαγής στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της εταιρείας διαχείρισης των λιμένων Balboa και Cristobal, έτσι ώστε να μπορεί να ισχυριστεί πως η επιθυμία του προέδρου της γίνεται πραγματικότητα χωρίς να «ανοίξει μύτη».
Η Κίνα, παρά το γεγονός πως η αμερικανική επιθετική στάση την αναγκάζει να απαντά με ανάλογο τρόπο, έχει κάθε συμφέρον να διατηρήσει και να βελτιώσει ακόμα περισσότερο τις πολύ καλές σχέσεις που έχει με τους δύο διεθνείς κολοσσούς. Όπως ανέφερε και ο Chan Ka Sing στο χθεσινό του άρθρο, αυτοί είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του τύπου των διεθνών επενδυτών που έχει ανάγκη η χώρα.
Θεωρητικά λοιπόν, όλοι θα έπρεπε να επιθυμούν τη γρήγορη οριστικοποίηση και ολοκλήρωση αυτού του μεγάλου deal. Έτσι όπως έχουν έρθει βέβαια τα πράγματα, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι θα γίνει. Ας κάνουμε όμως λίγη υπομονή. Από την στιγμή που όλες οι πλευρές έχουν κάτι να κερδίσουν, είναι λογικό να υποθέσουμε πως με κάποιον τρόπο στο τέλος το deal αυτό θα σωθεί. Σίγουροι δεν μπορούμε να είμαστε αλλά οι πιθανότητες δεν είναι καθόλου αμελητέες.
