Είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει με πρωτοφανή ρυθμό. Για τα μακροπρόθεσμα αναπτυξιακά τους σχέδια, στην καρδιά των οποίων βρίσκεται το μελλοντικό ανθρώπινο δυναμικό τους, οι περισσότερες χώρες εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τη μετανάστευση.
«Η μετανάστευση μπορεί να αποτελέσει ισχυρή δύναμη για την ευημερία και την ανάπτυξη», σύμφωνα με τον Άξελ βαν Τρότσενμπουργκ της Παγκόσμιας Τράπεζας. «Όταν διαχειρίζεται σωστά, παρέχει οφέλη για όλους τους ανθρώπους - στις κοινωνίες προέλευσης και προορισμού».
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, τις επόμενες δεκαετίες, το ποσοστό των ενηλίκων σε ηλικία εργασίας θα μειωθεί απότομα σε πολλές χώρες. Η Ισπανία, με πληθυσμό 47 εκατομμυρίων, προβλέπεται να «συρρικνωθεί» κατά περισσότερο από το ένα τρίτο μέχρι το 2100, με τα άτομα άνω των 65 ετών να αυξάνονται από το 20% στο 39% του πληθυσμού.
Ωστόσο, η Ισπανία φαίνεται να βρήκε το «μυστικό». Στην ίδια κατεύθυνση που κινείται και η Γερμανία - η οποία δέχθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα ένα τεράστιο κύμα μεταναστών και σήμερα «ξεμένει» από ταλέντα και δημιουργεί «visas εργασίας» - η χώρα της Μεσογείου με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρώπη δέχεται με ανοιχτές αγκάλες μετανάστες που θα στελεχώσουν τις εταιρείες της.
«Οι μετανάστες ενισχύουν την οικονομική ανάπτυξη, την αύξηση της απασχόλησης και τον οικονομικό δυναμισμό μέσω της συμβολής τους στο εργατικό δυναμικό, τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και τις αγορές αγαθών και υπηρεσιών», αναφέρει η Μαντλέν Ζαβόντνι, καθηγήτρια οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Φλόριντα, σε μελέτη της ΜΚΟ National Foundation for American Policy.
Σύμφωνα με το Forbes, «oι εργαζόμενοι με τις δεξιότητες που έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση είναι ιδιαίτερα σημαντικοί. Ομοίως, η αύξηση του αριθμού των καταναλωτών λόγω της μετανάστευσης είναι πιθανό να τονώσει την ανάπτυξη και επέκταση των επιχειρήσεων».
Η έρευνα της National Foundation for American Policy κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αλλοδαποί εργαζόμενοι είναι ζωτικής σημασίας για την επιχειρηματική δυναμική του κατασκευαστικού κλάδου, ενώ οι μετανάστες με πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι «ιδιαίτερα σημαντικοί» στον κλάδο της πληροφορικής.
Ένας αυξανόμενος όγκος μελετών επιβεβαιώνει ότι οι μετανάστες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καινοτομία και στη βελτίωση της επιχειρηματικής αποτελεσματικότητας τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό.
Όπως και στις ΗΠΑ, η Ισπανία βλέπει έναν σημαντικό πλεονέκτημα στην υποδοχή μεταναστών και στην ένταξή τους στο ανθρώπινο δυναμικό της, καθώς η εισροή ξένων εργαζομένων ενισχύει την προσφορά εργασίας και αυξάνει τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, κόντρα σε όσους πιστεύουν ότι η μετανάστευση αποτελεί απειλή για την οικονομική τους ευημερία.
«Καθώς η οικονομία της Ισπανίας βελτιώνεται, έρχονται μετανάστες και καθώς έρχονται, βελτιώνεται η οικονομία», σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστήμιου Carlos III της Μαδρίτης, Χεσούς Φερνάντεζ-Ουέρτας.
Από την πλευρά του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προβλέπει ότι οι οικονομίες της Ισπανίας και των ΗΠΑ θα αναπτυχθούν ταχύτερα τα επόμενα δύο χρόνια.
Σύμφωνα το think tank Funcas, με έδρα τη Μαδρίτη, η μετανάστευση αντιπροσώπευε το 64% των νέων θέσεων εργασίας και το 50% της οικονομικής ανάπτυξης της Ισπανίας το 2023.
Οι μετανάστες στην Ισπανία συνήθιζαν να καλύπτουν κενές θέσεις χαμηλής ειδίκευσης στις κατασκευές και την οικιακή βοήθεια, αλλά αυτό έχει δείξει σημάδια εξασθένησης. Αντ' αυτού, η αύξηση των θέσεων εργασίας των μεταναστών αφορά την τεχνολογία ή την επιστήμη, οι οποίες υπερδιπλασιάστηκαν σε 109.000 το 2023 από το 2018. Οι μετανάστες που εργάζονται στον τομέα της φιλοξενίας αυξήθηκαν κατά 30% σε 525.000 το 2023 από το 2007, αναφέρει το Global Banking and Finance.
Τι κερδίζουν οι επιχειρήσεις;
Πέρα από τα προφανή προσόντα ενός εργαζομένου - τα οποία κατέχουν συχνά υψηλή θέση στο curriculum vitae τους - οι ξένοι εργαζόμενοι μπορεί να επιφέρουν προστιθέμενη αξία για το μελλοντικό εργοδότη τους.
Για να επιβιώσει κανείς σε ένα νέο περιβάλλον, πόσο μάλλον ξένη χώρα, χρειάζεται να έχει ορισμένες δεξιότητες προσαρμογής, καθημερινά και σε όλα τα επίπεδα της νέας αυτής ζωής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ακόμη και οι μετανάστες που μπορεί να προέρχονται από πλούσιο ή προνομιούχο περιβάλλον, τείνουν να βιώνουν μια δύσκολη διαδικασία προσαρμογής. Αυτή, επιβάλλει από το άτομο να κάνει αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται και ενεργεί και να επανεξετάσει συχνά τις απόψεις του.
Οι ξένοι εργαζόμενοι εισάγουν μια πληθώρα εμπειριών και γνώσεων στο χώρο εργασίας. Σύμφωνα με το Forbes, έρευνες διαπιστώνουν ότι οι επιχειρήσεις με μεγαλύτερη ποικιλομορφία στο εργασιακό περιβάλλον τους έχουν υγιέστερες οικονομικές επιδόσεις.
Ένα από τα πιο συχνά οφέλη που προσφέρουν οι μετανάστες σε μια επιχείρηση είναι ότι διαθέτουν διεθνή εμπειρία. Η γνώση άλλων πολιτισμών και γλωσσών μπορεί να μην είναι απαραίτητη για μια επιχείρηση που δεν πραγματοποιεί, παραδείγματος χάρη, πωλήσεις σε ξένες χώρες, αλλά προκειμένου να συνεχίσει να αναπτύσσεται, είναι σημαντικό να κοιτάει «πέρα από τα σύνορα». Άλλωστε, με τις περισσότερες επιχειρήσεις να έχουν σήμερα διαδικτυακή παρουσία, γίνονται «global» από την πρώτη ημέρα λειτουργίας τους.
TalentVisa και TechVisa
Το παράδειγμα της Γερμανίας ακολουθεί και η Ελλάδα, η οποία εξετάζει την έκδοση δύο νέου τύπου άδειες σε μετανάστες για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, με στόχο την προσέλκυση ταλέντων και την αναβάθμιση της Ελλάδας σε διεθνές ακαδημαϊκό, ερευνητικό και επενδυτικό κέντρο.
Στο πλαίσιο αυτό, εισάγονται η TalentVisa και η TechVisa, με τις οποίες δίνεται πρόσβαση στην απασχόληση σε αποφοίτους που προέρχονται από χώρες εκτός EE και έχουν φοιτήσει σε κορυφαία πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο αλλά και σε εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης ή υψηλού επιχειρηματικού υπόβαθρου.
Με πληροφορίες από Forbes, Παγκόσμια Τράπεζα, Global Banking and Finance, Harvard Business School
