Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Από την κρίση του 2008 κι έπειτα οι κεντρικές τράπεζες επιδόθηκαν σε μία άνευ προηγουμένου στήριξη της οικονομίας, διοχετεύοντας άφθονο και φθηνό χρήμα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Οι μηχανές των κεντρικών τραπεζών πήραν «φωτιά» τυπώνοντας άφθονο χρήμα, στο όνομα φυσικά της παγκόσμιας ανάπτυξης αλλά και της σωτηρίας των τραπεζικών εταιρειών λόγω της συστημικότητάς τους (η επίσημη αιτιολογία).
Ουσιαστικά εξαιρώντας τις ΗΠΑ τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ιαπωνία η οικονομία συνεχίζει να «ασθμαίνει» και χωρίς την στήριξη των κεντρικών τραπεζών μάλλον θα είχε έως τώρα πέσει σε βαριά ασθένεια.
Από τις αρχές του έτους η τιμή του χρυσού ενισχύθηκε κατά 19,25% κερδίζοντας περίπου $200 με την τάση του να παραμένει ανοδική, όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, βρισκόμενη ακριβώς στην υπέρ-αγορασμένη περιοχή.
Πηγή γραφήματος:Stockcharts
Φυσικά και δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί τυχαία μία τέτοια άνοδος μέσα σε δυόμιση περίπου μήνες. Ανέκαθεν ο χρυσός προτιμούνταν από τους επενδυτές στην προσπάθεια τους να διαφυλάξουν την αξία του χρήματος τους από πληθωριστικές πιέσεις, καθώς και από προστασία λόγω αβέβαιων γεωπολιτικών γεγονότων, όπως για παράδειγμα ο πόλεμος.
Προφανώς και η πρώτη περίπτωση μπορεί να απορριφθεί αφού η παγκόσμια οικονομία μάλλον δεν κινδυνεύει στο εγγύς μέλλον από πληθωριστικές πιέσεις, μάλλον το αντίθετο.
Η δεύτερη περίπτωση θεωρείται περισσότερο πιθανή αφού σε διάφορες γωνιές του πλανήτη υπάρχουν εντάσεις οι οποίες ουδείς γνωρίζει πού μπορεί να οδηγήσουν.
Παρά όμως τον χαμηλό πληθωρισμό που παρατηρείται στις ανεπτυγμένες οικονομίες και με τις κεντρικές τράπεζες να φαίνονται ανήμπορες στην αντιμετώπισή του, ο δείκτης τιμών καταναλωτή σε αυτές, ο οποίος αποτελεί ένα μέτρο μέτρησης του πληθωρισμού, τα τελευταία χρόνια δείχνει να σημειώνει μία μικρή κάμψη τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Ιαπωνία (βλ παρακάτω γραφήματα).
Πηγή γραφήματος:Tradingeconomics
Πηγή γραφήματος:Tradingeconomics
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή όμως των ΗΠΑ βρίσκεται σταθερά σε ανοδική πορεία όπου όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα, η τιμή του χρυσού μόνο μία φορά βρέθηκε πάνω από αυτόν στις αρχές της δεκαετίας του '80. Η επόμενη φορά που βρέθηκε αρκετά κοντά σε αυτόν ήταν τον Σεπτέμβριο του 2011 όταν και βρέθηκε στα $1,900 περίπου.
Πηγή γραφήματος:FED graph
Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός, ότι η τιμή του χρυσού βρέθηκε υψηλότερα από τον δείκτη Μ2 μετά την ύφεση του 2008, όπου και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανέλαβε δράση με τις περίφημες ποσοτικές της χαλαρώσεις.
Όπως διακρίνουμε στο παρακάτω γράφημα, η τιμή του χρυσού διατηρείται σταθερά πάνω από τον δείκτη χρήματος Μ1, ενώ πάνω από τον δείκτη χρήματος Μ2 βρέθηκε μόλις δύο φορές, στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές της δεκαετίας που διανύουμε. Ουσιαστικά δεν γνωρίζουμε πώς θα αντιδράσει η τιμή του χρυσού με τη νέα αύξηση και επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και την πολιτική των χαμηλών επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς ακολουθούν την επόμενη εβδομάδα και οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, με τους επενδυτές να διατηρούν μεγάλες προσδοκίες όσον αφορά τις αποφάσεις της ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας.
Πηγή γραφήματος:FED graph
Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε, πως όλη αυτή η ρευστότητα που παρέχουν οι κεντρικές τράπεζες δεν διοχετεύεται στην πραγματική οικονομία παρά ένα μικρό μόνο μέρος αυτής. Το μεγαλύτερο ποσοστό της ρευστότητας της παγκόσμιας οικονομίας, σύμφωνα με εκτιμήσεις το 81%, διοχετεύεται στην αγορά παραγώγων. Ίσως μέσω της συγκεκριμένης αγοράς δούμε μία νέα άνοδο στην τιμή του χρυσού δημιουργώντας κι αυτή την φορά νέα ιστορικά υψηλά.
Για να έχουμε μία πληρέστερη εικόνα για πιο λόγο η τιμή του χρυσού ενισχύεται από τις αρχές του έτους, θα πρέπει να εξετάσουμε και τις εκτιμήσεις των διαφόρων επενδυτικών οίκων σχετικά με τις μετοχικές αγορές για το έτος που διανύουμε.
Σύμφωνα με την Citigroup ο αριθμός των μετοχών που βρίσκεται σε ελεύθερη διασπορά στον S&P 500 μειώθηκε το 2014 κατά 1%, ενώ οι αγορές ιδίων μετοχών (buyback) συνεχίστηκαν και το προηγούμενο έτος με αρκετές εταιρείες να ανακοινώνουν αγορές ιδίων μετοχών. Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι για να μειωθεί ο αριθμός των μετοχών ώστε να διατηρηθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα ο λόγος P/E διότι προβλέπουν στο μέλλον μείωση των λειτουργικών τους κερδών.
Πηγή γραφήματος:Businessinsider
Επίσης οι προβλέψεις της Barclays σχετικά με την κερδοφορία των εταιριών για το τρέχον έτος κα την ανάπτυξη παρουσιάζονται στο παρακάτω γράφημα.
Πηγή γραφήματος:Businessinsider
Σύμφωνα με την Societe Generale η «ψαλίδα» μεταξύ των εταιρικών κερδών ΗΠΑ και ευρωζώνης έως το 2020 θα κλείσει κι άλλο (βλ. παρακάτω γράφημα).
Πηγή γραφήματος:Businessinsider
Τέλος οι προβλέψεις της Goldman Sachs για τα κέρδη ανά μετοχή (EPS) όσο αφορά τις εταιρείες του S&P 500 για το τρέχον και το επόμενο έτος βρίσκονται ακριβώς επάνω ή ελάχιστα επάνω από αυτές της τιμής του S&P 500.
Πηγή γραφήματος:Businessinsider
Όπως διαπιστώνουμε από τα παραπάνω, ο νέος γύρος ρευστότητας που άνοιξε από την ΕΚΤ και ίσως συνεχισθεί από την κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας, ίσως να οδηγήσει την τιμή του χρυσού σε υψηλότερα επίπεδα, σε συνδυασμό φυσικά με την πορεία των χρηματιστηρίων και την γεωπολιτική κατάσταση που επικρατεί σε διάφορες γωνιές του κόσμου.
