Ο «πόλεμος» για τη συγκράτηση του κόστους ζωής δεν έχει τελειώσει. Εκεί που πάνε να κλείσουν κάποια πληθωριστικά μέτωπα - βλέπε τα τρόφιμα που ανατιμήθηκαν πάνω από 30% την τελευταία 3ετία εκτροχιάζοντας τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς - αναδεικνύονται συνεχώς καινούργια.
Δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν ο πληθωρισμός του Ιανουαρίου παραμείνει πάνω από το όριο του 3% πολύ υψηλότερα από τον ετήσιο στόχο που έχει οριστεί για φέτος (2,1%). Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις ετήσιες μεταβολές σε μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες. Ουκ ολίγα τα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Φυσικό αέριο: Η τιμή του αερίου στη χρηματιστηριακή αγορά είναι αυτή τη στιγμή 120% ακριβότερη σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά επίπεδα. Αυτό δεν σημαίνει προφανώς και αντίστοιχη αύξηση στη λιανική. Όμως είναι ξεκάθαρο ότι δημιουργούνται νέες πληθωριστικές πιέσεις και εκεί που το «ενεργειακό μέτωπο» φαινόταν να έχει κλείσει, τώρα γινόμαστε μάρτυρες νέας πληθωριστικής αναζωπύρωσης. Το που θα φτάσει το πράγμα ουδείς το γνωρίζει καθώς το κλείσιμο του αγωγού της Ουκρανίας και οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες στην ΕΕ έχουν περιορίσει τα αποθέματα αερίου κάτω από το 50% με αποτέλεσμα να ασκούνται έντονες πιέσεις.
- Οι ανατιμήσεις το φυσικού αερίου, επηρεάζουν και το ηλεκτρικό ρεύμα καθώς η συσχέτιση είναι άμεση. Μπορεί το υπουργείο Ενέργειας να προσπαθεί να συγκρατήσει το κόστος των νοικοκυριών με τις επιδοτήσεις, όμως είναι σαφές ότι το κόστος του ρεύματος είναι υψηλότερο από πέρυσι, ειδικά για τους έχοντες μεγάλες καταναλώσεις. Μεγάλο είναι το πρόβλημα και για τις επιχειρήσεις καθώς το ενεργειακό κόστος μπορεί να αποτελέσει πηγή νέων πληθωριστικών πιέσεων.
- Μεγάλο μέτωπο έχει ανοίξει με τα ενοίκια. Το 2024, έχει κλείσει με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης των ενοικίων να ξεπερνά το 8,5% και φαίνεται ότι έπεται συνέχεια καθώς οι ανανεώσεις των μισθωτηρίων γίνονται σε ολοένα και υψηλότερες τιμές. Δεν είναι το πρόβλημα οι ετήσιες αναπροσαρμογές που συνήθως υπολογίζονται βάσει του ετήσιου πληθωρισμού. Το πρόβλημα μεγαλώνει στις ανανεώσεις των συμβολαίων.
- Στα στοιχεία του Ιανουαρίου αναμένεται να γίνει ιδιαίτερα αισθητή η επίπτωση από την αύξηση των δημοτικών τελών. Οι τοπικοί άρχοντες προχώρησαν σε γενναίες αυξήσεις που ξεπερνούν ακόμη και το 20% σε πολλούς (και μεγάλους) δήμους της χώρας οπότε μένει να φανεί πώς θα αποτυπωθεί και αυτή η αλλαγή στο «καλάθι» του νοικοκυριού.
- Πέμπτο μέτωπο και καθόλου μικρό, οι υπηρεσίες. Ο σχετικός δείκτης φαίνεται να «τρέχει» με ρυθμό άνω του 5% και αυτό αποτυπώνεται έντονα και πολλαπλά στον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι πιέσεις που ασκούνται από όλα αυτά τα μέτωπα είναι παροδικές (και λόγω χειμώνα σε ό,τι αφορά στο φυσικό αέριο) ή έχουν περισσότερο μόνιμα χαρακτηριστικά. Το βέβαιο είναι ότι δεν μπορεί από τώρα να θεωρηθεί δεδομένη η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2% μέχρι το τέλος του χρόνου. Πόσο μάλλον όταν υπάρχει και ο ελέφαντας των δασμών στο δωμάτιο.
