Από τα μεγαλύτερα διαχειριστικά διλήμματα όταν η τεχνική εικόνα των αγορών είναι πλήρως ανακόλουθη με τη θεμελιώδη εικόνα, είναι ποια από τις δύο να ακολουθήσει κανείς.
Το δίλημμα γίνεται ακόμα πιο βασανιστικό, όταν η θεμελιώδης εικόνα αναμένεται εξίσου άσχημη στο άμεσο μέλλον, καθώς εισέρχεται στο κάδρο άλλο ένα δύσκολο ερώτημα: Πόσο «μακριά μπορεί να πάει» ο παράγοντας της προεξόφλησης;
Ο μόνος τρόπος να μπορέσει ένας διαχειριστής να διατηρήσει τον ύπνο του το βράδυ στην όλη ερμαφρόδιτη κατάσταση, είναι να παίξει σε διπλό ταμπλό.
Ητοι να μοιράσει το χαρτοφυλάκιο στα δύο, προκειμένου να σεβαστεί και την τεχνική εικόνα των χρηματιστηριακών αγορών, αλλά και τη θεμελιώδη εικόνα της οικονομίας.
Κάθε χαρτοφυλάκιο λοιπόν θα μπορούσε να περιλαμβάνει δύο μέρη:
- Tην οπισθοφυλακή, ήτοι ρευστότητα, θέσεις σε χρυσό και ένα διεθνώς διαφοροποιημένο καλάθι βραχυπρόθεσμων κρατικών ομολόγων με έμφαση στο αμερικανικό Treasury, όπως αυτό που φιλοξενούσε η στήλη Small fish την προηγούμενη εβδομάδα.
-Tην πρώτη γραμμή, ήτοι ποιοτικές μετοχικές επιλογές με υγιή ισολογισμό, λογική μόχλευση και αξιόλογες ελεύθερες ταμειακές ροές.
Εν ολίγοις, ακολουθούμε το κλασικό ρήτο ότι «η τάση είναι φίλη μας» και το νεότερο ότι «δεν έχει κανένα νόημα να πάμε κόντρα στις κεντρικές τράπεζες» και συμμετέχουμε στις αγορές, με μία όμως προϋπόθεση: Να αξιολογούμε πολύ στενά τα τεχνικά σήματα όσον αφορά τη διατήρηση του momentum.
Αν αυτό χαθεί, είναι ζωτικής σημασίας για την αποτίμηση του χαρτοφυλακίου μας να επιδείξουμε κάτι παραπάνω από πολύ δυνατά αντανακλαστικά.
Ζωτικής σημασίας επίσης είναι να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στις εστίες πιθανών καταιγίδων, μιας και ουδείς γνωρίζει μέχρι πότε οι αγορές θα είναι αποσυνδεδεμένες από το οικονομικό γίγνεσθαι, ήτοι πότε θα σκάσει ο κεραυνός εν τη αιθρία των αγορών.
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να επισημάνει τα τεχνικά ορόσημα που διατηρούν άθικτο το momentum των αγορών, τους μακροοικονομικούς δείκτες που πρέπει να αξιολογούμε και τις ειδησεογραφικές εξελίξεις που χρήζουν παρακολούθησης, μιας και μπορεί να υπερισχύσουν κάποια στιγμή της πλημμυρίδας ρευστότητας.
Οι πιθανές εστίες καταιγίδας
Το αν θα έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας μεταξύ πρώτου και δεύτερου επιδημικού κύματος, έτσι ώστε η οικονομία να προλάβει να σώσει κάποιες μονάδες ΑΕΠ, θα κρίνει πάρα πολλά.
Ως εκ τούτου η ειδησεογραφία για την πορεία της επιδημίας θα πρέπει να παρακολουθείται στενά. Αυτή τη στιγμή ο SARS-CoV-2 συνεχίζει την επέλαση του στο νότιο ημισφαίριο, ενώ πολλές οικονομίες του βόρειου ημισφαιρίου προσπαθούν να επανέλθουν σε μια μερική έστω κανονικότητα. Ειδήσεις όπως εκείνη της Τρίτης ότι λόγω αύξησης των κρουσμάτων η Σεούλ ξανακλείνει καταστήματα, σχολεία και μουσεία, ή της Τετάρτης, σύμφωνα με την οποία η κυβέρνηση του Τόκιο προειδοποίησε τους πολίτες μόλις 9 μέρες μετά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, να μένουν στο σπίτι, εκτός κι αν υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη ανάγκη μετακίνησης, θα πρέπει να αξιολογηθούν σε περίπτωση που πληθύνουν επικίνδυνα.
Δεν απειλεί όμως μόνο η νόσος Covid-19 την πορεία των αγορών.
Οσο και να αποφεύγουν οι περισσότεροι να κάνουν επίπονους συσχετισμούς, η στήλη συμφωνεί απόλυτα με τον κ. Ρουμπινί, ο οποίος υποστηρίζει ότι οι διαμαρτυρίες και οι ταραχές στις ΗΠΑ αντικατοπτρίζουν τον θυμό που υπάρχει, όχι μόνο για την αστυνομική βία και τον συστημικό ρατσισμό που αντιμετωπίζουν οι έγχρωμοι, αλλά και την οργή που επιφέρει η αύξηση του ποσοστού ανεργίας σε δυσθεώρητα επίπεδα, ως αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού.
Πάνω από σαράντα εκατομμύρια άνεργοι στις ΗΠΑ, απαγόρευση κυκλοφορίας σε 40 πόλεις, 4.100 συλλήψεις μόνο το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, η εθνοφρουρά στους δρόμους, ο πρόεδρος Τραμπ μετά της συζύγου να χρησιμοποιεί υπόγειο καταφύγιο, τα πολυτελή καταστήματα με άδεια ράφια προκειμένου να αποφύγουν τους βανδαλισμούς, ουρές μήκους τριών μιλίων στις τράπεζες τροφίμων και οι δείκτες να προσεγγίζουν τα ιστορικά τους υψηλά!
Αν αυτό δεν είναι ο ορισμός της ετερόκλητης εικόνας, τότε τι είναι;
Αλλη μία πηγή ειδησεογραφίας που πρέπει να προσέχουν οι επενδυτές είναι η εκ νέου ένταση στις εμπορικές σινο-αμερικανικές σχέσεις, οι οποίες ήδη πριν από την πανδημία είχαν κοστίσει αρκετές μονάδες στον ρυθμό της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Σύμφωνα με το Reuters, η κινεζική κυβέρνηση ζήτησε από τις κρατικές εταιρείες της να περιορίσουν τις αγορές σόγιας και χοιρινού από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η επίσημη δικαιολογία είναι ότι η Ουάσινγκτον δήλωσε πως οι ΗΠΑ θα περιορίσουν την είσοδο στη χώρα σε Κινέζους πολίτες που θεωρούνται επικίνδυνοι για την εθνική ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσουν διαδικασίες για τον τερματισμό της ειδικής εμπορικής και οικονομικής σχέσης με το Χονγκ Κονγκ, μετά τον νόμο για την εθνική ασφάλεια που ψήφισε το Πεκίνο.
Εν ολίγοις, η πρώτη και μοναδική φάση της συμφωνίας των εμπορικών συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, έπειτα από μόλις έξι μήνες ζωής.
---------------------------------------------------------------------------------------
Η θεμελιώδης και τεχνική εικόνα του S&P
Τα τρισεκατομμύρια που έχει ρίξει η Fed, η ΕΚΤ και οι λοιπές κεντρικές τράπεζες έχουν πιάσει αναμφίβολα τόπο, οδηγώντας τις αγορές από το ένα υψηλό στο άλλο και τους οίκους σε άτακτη οπισθοχώρηση και αναθεώρηση προς το καλύτερο των δυσοίωνων προβλέψεών τους για την πορεία της αγοράς (σ.σ. όπως για παράδειγμα η Goldman Sachs).
Δεν μπορούν βέβαια να κάνουν το ίδιο και για τις επιδόσεις της οικονομίας.
Την πρώτη ψυχρολουσία την πήραμε -όσοι τουλάχιστον ασχοληθήκαμε- από τη στατιστική ανάλυση των εταιρικών αποτελεσμάτων του S&P500. Να υπενθυμίσουμε ότι ο ρυθμός κερδοφορίας είναι αρνητικός στο -14,6%, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη μείωση των κερδών από έτος σε έτος από το τρίτο τρίμηνο του 2009 (-15,7%). Το P/E των επόμενων 12 μηνών για τον S&P 500 είναι πέριξ του 21,0. Σημαντικά μεγαλύτερο από τον μέσο όρο των 5 ετών (16,8), αλλά και από τον μέσο όρο των 10 ετών (15,1).
Τι σημαίνει αυτό; Ότι η αμερικανική αγορά αρχίζει να γίνεται ακριβή.
Σε αυτό συγκλίνουν και οι μετρητές μακροπρόθεσμης αποτίμησης, όπως ο 10ετής κυκλικά προσαρμοσμένος λόγος P/E, ο οποίος αποκαλύπτει ότι οι μετοχές των ΗΠΑ είναι ακριβές σε σχέση με τα τελευταία 150 χρόνια. Πότε σημειώθηκαν οι υψηλότερες αποτιμήσεις; Λίγο πριν από το 1929 και το 2000.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο τονίσαμε εξαρχής ότι συμμετέχουμε στην εκτίναξη των αγορών, αλλά με εμμονική ευλάβεια στην ποιότητα των ισολογισμών.
Τα μακροοικονομικά στοιχεία άλλωστε προς το παρόν δεν αφήνουν περιθώρια θετικών προσδοκιών για τα αποτελέσματα του β', ίσως και του γ' τριμήνου, τόσο από το μέτωπο της ανεργίας όσο και από τους πρόδρομους δείκτες PMI.
Τι μας είπε τη Δευτέρα το Ινστιτούτο ISM; Οτι η μεταποιητική δραστηριότητα στις ΗΠΑ ανέκαμψε τον Μάιο από τα χαμηλά 11 ετών αποτυπώνοντας τη σταδιακή επανεκκίνηση της αμερικανικής οικονομίας, αλλά δεν κατάφερε να ξεπεράσει το όριο μεταξύ συρρίκνωσης και ανάπτυξης, καθώς ενισχύθηκε μόλις έως τις 43,1 μονάδες. Ητοι μια οριακή ενίσχυση της τάξης των 1,6 μονάδων από τον περασμένο μήνα που είχε βουτήξει στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Απρίλιο του 2009.
Όπως και να το δει κανείς, δεν είναι και οι καλύτερες μετρήσεις. Παρά ταύτα, «η μητέρα των αγορών», ο S&P 500, έσπασε ακόμα και τη ζώνη των 3.015-3.030 μονάδων, ανοίγοντας το διάγραμμα σε ένα εντυπωσιακό κρεσέντο προς την επόμενη αντίσταση των 3.229 μονάδων. Απολαμβάνουμε τη διαδρομή λοιπόν, όσο το momentum, ήτοι οι 3.015 μονάδες, παραμένουν άθικτες. (σ.σ.: Το ορόσημο για τους μεσοπρόθεσμους είναι οι 2.940 μονάδες).
Επιταχύνουν οι αγορές της Ευρώπης
Αυτή την εβδομάδα άρχισαν και οι ευρωπαϊκές αγορές να ακολουθούν τους εντατικούς ρυθμούς της αμερικανικής ανόδου. Ο δείκτης της μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης εισήλθε στις 18 Μαΐου στο κάτω άκρο του ανοδικού του καναλιού, ήτοι στις 11.000 μονάδες.
Εκανε ένα εντυπωσιακό σόλο, με την επόμενη αντίσταση του Dax να οριοθετείται στις 12.650 μονάδες, η διάσπαση της οποίας «ανοίγει» το διάγραμμα για τα υψηλά του έτους.
Το ανοδικό momentum διατηρείται άθικτο μέχρι τις 12.108 μονάδες.
Εστω με σχετική καθυστέρηση, κατάφερε να εισέλθει στο ανοδικό του κανάλι και ο γαλλικός CAC, διασπώντας ανοδικά στις 2 Ιουνίου τις 4.844 μονάδες, η διακράτηση των οποίων θα συντηρεί το ανοδικό momentum με στόχο την αντίσταση των 5.340-5.370 μονάδων.
Κάτω από το βάρος της πρότασης-τομής της Κομισιόν για την ενίσχυση των οικονομιών που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία, τις τελευταίες μέρες η άνοδος άρχισε να διαχέεται και στα χρηματιστήρια των περιφερειακών αγορών, όπως της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας, αλλά και της Ελλάδας.
Κατά την άποψη της στήλης, SARS-Cov-2 επιτρέποντος και διά χειρός των δύο μεγάλων κυριών της Ευρώπης, πιθανότατα να επιχειρήσουν και οι περιφερειακές αγορές είσοδο στο ανοδικό τους κανάλι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περαιτέρω επιτάχυνση των δεικτών Eurostoxx και Euronext.
Βέβαια μόλις ρίχνει κανείς μια ματιά στα μακροοικονομικά στοιχεία, η λαμπερή εικόνα των διαγραμμάτων.... θολώνει.
Η θεμελιώδης εικόνα
Μέχρι στιγμής, το αποτέλεσμα της άρσης των μέτρων περιορισμού είναι μια μικρή βελτίωση των μακροοικονομικών δεικτών, με σαφές ζητούμενο τα στοιχεία του Ιουνίου να είναι πιο ενθαρρυντικά από εκείνα του Μαΐου.
Σύμφωνα με τη μέτρηση της IHS Markit, ο τομέας της μεταποίησης στην ευρωζώνη τον Μάιο ανήλθε στις 39,4 μονάδες, βελτιωμένος από τα χάλια του Απριλίου, αλλά όχι αρκετά ώστε να πάψει ο συναγερμός. Στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, τη Γερμανία, η μεταποίηση ενισχύθηκε μόλις κατά 2,1 μονάδες από τα ιστορικά χαμηλά του Απριλίου, στις 36,6 μονάδες.
Η ίδια εικόνα και από τον τελικό σύνθετο ΡΜΙ της IHS Markit, ο οποίος υπογράμμισε ότι όλες οι χώρες υπέμειναν άλλον έναν μήνα κατακόρυφης πτώσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Αν και ο βασικός δείκτης της έρευνας σημείωσε άνοδο στις 31,9 από τις 13,6 μονάδες τον Απρίλιο, που ήταν και το χαμηλότερο ποσοστό απ' όταν ξεκίνησε η έρευνα το 1998, παραμένει ακόμη μακριά από το επίπεδο των 50 μονάδων που διαχωρίζουν την ανάπτυξη από την ύφεση.
Ως εκ τούτου, είναι κάτι παραπάνω από αναμενόμενο το ΑΕΠ της ευρωζώνης να υποχωρήσει κατά πρωτοφανές ποσοστό στο β' τρίμηνο, ενώ η στήλη δεν αποκλείει και μια πολύ μεγαλύτερη άνοδο της ανεργίας από τα τρέχοντα επίπεδα.
Οι άμεσες προοπτικές παραμένουν δυσοίωνες, όσο η ζήτηση παραμένει ασθενής. Γι’ αυτό άλλωστε η Κριστίν Λαγκάρντ, χωρίς περιστροφές, οριοθέτησε την ύφεση της ευρωπαϊκής οικονομίας φέτος από -8% έως -12%.
*Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
**Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της 6ης-7ης Ιουνίου
