Φανταστείτε έναν κόσμο όπου οι επόμενες γενιές όχι μόνο θα ξεπερνούν το προσδόκιμο ζωής των 82-87 ετών, αλλά θα διατηρούν την ποιότητα ζωής και την ένταση της καθημερινότητας των νεανικών τους χρόνων!
Έναν κόσμο όπου ο καρκίνος, οι γενετικές ασθένειες και τα αυτοάνοσα θα είναι άγνωστες λέξεις!
Έναν κόσμο όπου η ενέργεια των αστεριών θα είναι στα χέρια των ανθρώπων εξασφαλίζοντας την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, δίνοντας πίσω στην φύση την ισορροπία της και στο κλίμα τη δυνατότητα να προσφέρει ξανά την φιλικότητα του στον πλανήτη.
Έναν κόσμο όπου τα παιδιά μας δεν θα δουλεύουν για βιοπορισμό, αλλά για να ικανοποιήσουν το ένστικτο της δημιουργικής έκφρασης των ταλέντων και των πνευματικών τους αναζητήσεων, αφήνοντας τις διεκπεραιωτικές εργασίες στην Τεχνητή Νοημοσύνη και την εξέλιξη της τεχνολογίας και ξεφεύγοντας από την «στριμωγμένη» ζωή των αστικών κέντρων.
Έναν κόσμο όπου η λέξη «ανισότητα» θα είναι πεπερασμένη, γιατί πολύ απλά θα υπάρχει ενέργεια, τροφή, νερό, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και μόρφωση για όλους.
Έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος θα αποκτήσει επιτέλους τον χρόνο και τη γνώση ώστε να αναζητήσει τον προορισμό του και να βρει την πλήρωση.
Η απόλυτη ουτοπία;
Ίσως... αν δεν υπήρχε η ανατρεπτική χρονιά του 2020.
Η «κουκίδα» του χρόνου που άλλαξε τα πάντα
Το 2020 ήταν μια χρονιά που όλοι θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας, κυρίως γιατί κατέρριψε κατά κάποιο τρόπο την αίσθηση ασφάλειας της τεκμηριωμένα πλέον εύθραυστης καθημερινότητας μας.
Η φύση όμως χαρακτηρίζεται από το μέτρο της ισορροπίας. Το 2020 μας πήρε πολλά, ταυτόχρονα όμως μας πρόσφερε άλλα τόσα.
Οι επιστημονικές κατακτήσεις στην υπολογιστική βιολογία και την ιατρική, την Τεχνητή Νοημοσύνη, την ενέργεια και τις μεταφορές, θα μας επιτρέψουν τα επόμενα χρόνια να αναμορφώσουμε το φυσικό περιβάλλον και την ζωή μας πάνω στον πλανήτη, με νέους και απροσδόκητους τρόπους.
Το 2020 ήταν η δύσκολη αρχή μιας νέας συναρπαστικής δεκαετίας και παραδίδοντας την σκυτάλη στο 2021, έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι ότι τα επιτεύγματα της χρονιάς που εκπνέει θα επιταχύνουν ακόμα περισσότερο τα επιστημονικά άλματα της χρονιάς που ξεκινάει.
Ποιοί είναι όμως οι «λευκοί» κύκνοι που συγκεντρώνουν όλες τις προϋποθέσεις να προσφέρουν ένα νέο άλμα όχι μόνο στα assets και στις αγορές- αυτό άλλωστε είναι το λιγότερο- αλλά στην ίδια την πραγματικότητα της καθημερινής μας ζωής, προοιωνίζοντας ένα νέο ασύλληπτων δυνατοτήτων κόσμο για τα παιδιά μας;
Υπολογιστική βιολογία - Τεχνητή Νοημοσύνη -Τεχνολογία mRNA- CRISPR
Η φετινή χρονιά αναδεικνύει στο έπακρο τη σοφία των προγόνων μας: Ουδέν κακόν αμιγές καλού.
Πώς θα χαρακτηρίζαμε πέρσι όποιον αναλυτή ισχυριζόταν ότι ένας φονικός ιός θα διαχεόταν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου και εντούτοις θα κατάφερνε η επιστημονική κοινότητα να ετοιμάσει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο μέσα σε λίγους μήνες;
Κι όμως, αυτή είναι η ιστορία της αρχής της δεκαετίας μας. Μια ιστορία με έναν ισχυρό «πρόλογο» επιστημονικής ανάπτυξης στα προηγούμενα χρόνια, που ετοιμάζεται εν έτη 2021 να περάσει στο κυρίως θέμα, χάρη στον καταλύτη SARS COV-19.
Aπό την ανάγνωση του γονιδιώματος...
Ο συνδυασμός τεχνολογίας και υπολογιστικών υποδομών οδήγησε τα τελευταία χρόνια σε μια άνευ προηγουμένου αύξηση του ρυθμού παραγωγής βιολογικών και γονιδιωματικών δεδομένων, αλλά και της ανάπτυξης καινοτόμων εργαλείων για την αυτοματοποιημένη ερμηνεία τους που με τη σειρά τους προσέφεραν νέες εξελίξεις/κατακτήσεις στην ιατρική.
Η ανάγνωση της πλήρους αλληλουχίας του DNA και των παραγώγων του- γονιδιωματική ανάλυση- η μετατροπή τους σε ψηφιακά δεδομένα, η επεξεργασία και η σύγκρισή τους, κατέστησε εφικτή την αξιοποίηση των δεδομένων αυτών σε μεγάλη κλίμακα, καθιστώντας εφικτή την ανάπτυξη μεθόδων εξατομικευμένης θεραπευτικής με βάση το γονιδίωμα.
Το 2001 η πρώτη πλήρης ανάγνωση ενός δείγματος ανθρώπινου DNA διήρκησε 10 χρόνια και κόστισε περίπου 100 εκατ.δολάρια.
Σήμερα το κόστος έχει πέσει στα 1000 δολάρια και «ο χρόνος ανάγνωσης» διαρκεί μόλις μερικές ώρες. Ως εκ τούτου, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ήδη εξετάσει το γονιδίωμα τους και χάρη στην εξέλιξη της βιοπληροφορικής σε λίγο καιρό θα είναι εφικτό με 100 μόλις δολάρια να μπορούμε όλοι να έχουμε πρόσβαση στο σύνολο του γενετικού υλικού που βρίσκεται στα κύτταρα μας.
Κάθε ανάλυση όμως γονιδιώματος και η ερμηνεία του, προσφέρει μια συναρπαστική προοπτική για την επιστημονική κοινότητα, η οποία για πρώτη φορά αποκτά πρόσβαση σε έναν τόσο μεγάλο πλούτο γενετικών πληροφοριών και δεδομένων.
Δεδομένων που χάρη στην ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, η επεξεργασία τους χαρίζει τεκτονικές μετακινήσεις στην ιατρική έρευνα, μετακινήσεις που στην ουσία αναδύουν ένα νέο τοπίο προσδόκιμου ζωής για τις επόμενες γενιές, για τις οποίες ένα δείγμα σάλιου ή αίματος θα είναι το διαβατήριο της γνώσης για την υγεία και την εξατομικευμένη θεραπεία νόσων για τις οποίες σήμερα υπάρχει η δυνατότητα μόνο λίγων μηνών επιβίωσης. (σ.σ: Περισσότερα για την επανάσταση του γονιδιώματος μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
....στην τεχνολογία CRISPR
Χάρη στην Τεχνητή Νοημοσύνη πετύχαμε αύξηση των μοριακών αναγνώσεων του DNA με εκθετικούς ρυθμούς. Το γεγονός αυτό πρόσφερε ταχεία εξέλιξη στην γενετική μηχανική, η οποία με τη σειρά της τα πέντε τελευταία χρόνια μας προσέφερε τη νέα μέθοδο γονιδιωματικής τροποποίησης, γνωστή με το ακρωνύμιο «CRISPR».
Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες επιστημονικές ανακαλύψεις, χάρη στην οποία είναι εφικτή η εργαστηριακή τροποποίηση των γονιδίων όλων των φυτικών και ζωικών οργανισμών με πολύ πιο εύκολο, οικονομικό και αποτελεσματικό τρόπο, σε σύγκριση με τις προηγούμενες τεχνικές.
Αρκεί ν’ αναφέρουμε ότι χάρη στις ασύλληπτες δυνατότητες αυτής της τεχνικής πετύχαμε ήδη τη δημιουργία μεταλλαγμένων κουνουπιών στο εργαστήριο που δεν μεταδίδουν την ελονοσία, ενώ εκπονούνται αυτή τη στιγμή έρευνες τεχνικής επεξεργασίας γονιδίων CRISPR/Cas9 σε ασθενείς με καρκίνο στις ΗΠΑ. (σ.σ: περισσότερα για την τεχνολογία CRISPR μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Οι δυνατότητες της συγκεκριμένης μεθόδου για επεμβάσεις στα ανθρώπινα γονίδια, προκειμένου να αναπρογραμματιστούν και να επανασχεδιαστούν, αποτελεί μια πραγματική ανανέωση των βιοτεχνολογικών μας δυνατοτήτων. Η τεχνική αυτή οδήγησε τους ερευνητές στη θεμελιώδη ανακάλυψη ότι οι αλληλουχίες του DNA που είναι αντίγραφα των ιών περιέχουν πληροφορίες για τη δημιουργία RNA.
Εν έτη 2021 χάρη στις νέες τεχνικές CRISPR είμαστε μια ανάσα πριν την εξουδετέρωση της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, αλλά και νέων διαγνωστικών τεστ που θ’ ανιχνεύουν ιούς και θα προσφέρουν διαγνώσεις εντός μισής ώρας.
...και στη τεχνολογία mRNA
H μεγαλύτερη κληρονομιά του 2020 είναι ο απίστευτος συντονισμός και η συνεργασία της επιστημονικής κοινότητας σε διεθνές επίπεδο, με την οικονομική στήριξη των κυβερνήσεων, προκειμένου να καταφέρουμε να έχουμε την κυκλοφορία για πρώτη φορά και μετά από πολλά χρόνια ερευνών, των εμβολίων με τεχνολογία mRNA.
Τα φάρμακα m-RNA δεν είναι μικρά μόρια, όπως τα παραδοσιακά φάρμακα, ούτε βιολογικοί παράγοντες όπως οι ανασυνδυασμένες πρωτεΐνες και τα μονοκλωνικά αντισώματα της βιοτεχνολογίας. Αντ 'αυτού, τα φάρμακα mRNA είναι σύνολα οδηγιών. Και αυτές οι οδηγίες κατευθύνουν τα κύτταρα στο σώμα να παράγουν πρωτεΐνες για την πρόληψη (εμβόλια) ή την καταπολέμηση των ασθενειών.
Στην ουσία, η τεχνολογία mRNA εκμεταλλεύεται φυσιολογικές βιολογικές διεργασίες για την έκφραση πρωτεϊνών- όπου πρωτεΐνες ίσον τα «άλογα» εργασίας του σώματος, καθώς κάθε λειτουργία στο ανθρώπινο σώμα, φυσιολογική ή σχετιζόμενη με ασθένειες, εκτελείται από μία ή πολλές πρωτεΐνες- και τη δημιουργία ενός επιθυμητού θεραπευτικού αποτελέσματος. Είναι στην πραγματικότητα, βασική ανθρώπινη βιολογία.
Τα εμβόλια mRNA λοιπόν μετατρέπουν τα κύτταρα μας σε ένα βιοχημικό εργαστήριο και τα «διδάσκουν» να φτιάχνουν μια πρωτεΐνη - ή ακόμα και ένα τμήμα μιας πρωτεΐνης – ώστε να κινηθούν οι μηχανισμοί εκείνοι που θα προσφέρουν μια ανοσοαπόκριση μέσα στο σώμα μας.
Οι προοπτικές
Η τεχνολογία m-RNA έχει όλη τη δυναμική να εξελιχθεί ως πιθανή θεραπεία ενός ευρέος φάσματος ασθενειών, πολλές από τις οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις τρέχουσες τεχνολογίες. Πόσοι γνωρίζουν αλήθεια τη δυνατότητα να βοηθά στην επιδιόρθωση προβληματικών καρδιών;
Η μεγάλη εικόνα εδώ είναι ότι το mRNA έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο τα φάρμακα ανακαλύπτονται, αναπτύσσονται και κατασκευάζονται - σε εύρος, ταχύτητα και κλίμακα που ξεπερνούν τις σημερινές δυνατότητες της φαρμακοβιοτεχνολογίας. Και η Covid-19 επιτάχυνε ανέλπιστα τις εξελίξεις σε αυτόν τον κομβικό τομέα.
Το φιλανθρωπικό ίδρυμά του Gates εργάζεται πάνω στα εμβόλια mRNA από το 2014 για χρήση κατά του HIV και του μεγαλύτερου δολοφόνου στην ανθρώπινη ιστορία, της ελονοσίας.
Ένα άλλο συντριπτικό πλεονέκτημα της τεχνολογίας αυτής είναι η δυνατότητα παραγωγής μεγάλου αριθμού εμβολίων με φθηνό σχετικά κόστος. Για να έχουμε μια αίσθηση των νέων δυνατοτήτων, θα αναφέρουμε ότι οι εταιρείες εμβολίων παγκοσμίως παράγουν συνήθως συνολικά 6 δισεκατομμύρια δόσεις ετησίως, για εμβόλια κατά της γρίπης και εμβολιασμούς παιδικής ηλικίας, κλπ. Το νέο στοίχημα είναι να παραχθούν οι ίδιες ή και περισσότερες δόσεις, μόνο για την Covid-19.
Η άπειρη ενέργεια των αστεριών -Συμπύκνωση ηλιακής ενέργειας και Πυρηνική Σύντηξη
Ποιά είναι τα απόλυτα καύσιμα μηδενικών ρύπων CO2 που θα μας εξασφαλίσουν το σωτήριο βήμα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής; Η συμπυκνωμένη ηλιακή ενέργεια και η πυρηνική σύντηξη.
H συμπύκνωση της ηλιακής ενέργειας σε τέτοιο βαθμό, ώστε ν’ αναπτυχθούν θερμοκρασίες μέχρι και 1500 βαθμών Κελσίου, μας οδηγεί στη διάσπαση διοξειδίου του άνθρακα και νερού για την παραγωγή καυσίμων 100% ελεύθερων από ορυκτά.
Σε αυτά ακριβώς τα επίπεδα θερμοκρασίας μπορούμε ν’ αντικαταστήσουμε τα ορυκτά καύσιμα σε κρίσιμης σημασίας βιομηχανικές διαδικασίες, όπως η παραγωγή τσιμέντου, χάλυβα και πετροχημικών, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Βασικό εργαλείο είναι ένας αλγόριθμος τεχνητής νοημοσύνης, ο οποίος τοποθετεί μια τεράστια συστοιχία καθρεφτών σε μια τέτοια θέση, από την οποία όλοι ανακατευθύνουν το ηλιακό φως σε ένα μόνο σημείο, ανεβάζοντας τη θερμοκρασία στο ένα τέταρτο της θερμοκρασίας της επιφάνειας του ήλιου!
Ο μεγάλος συμπαίκτης της συμπυκνωμένης ηλιακής ενέργειας στο γήπεδο της παραγωγής ενέργειας με μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα, είναι η ενέργεια του ήλιου και των αστεριών, η πυρηνική σύντηξη.
Και το 2020 μας χάρισε έναν άθλο πυρηνικής σύντηξης: Στις 24 Νοεμβρίου, για 20 δευτερόλεπτα στη Νότια Κορέα πέτυχαν συνθήκες τεχνητού ήλιου 100 εκατ. βαθμών Κελσίου.
Η συσκευή υπεραγώγιμης σύντηξης, γνωστή ως κορεατικός τεχνητός ήλιος, Korea Superconducting Tokamak Advanced Research (KSTAR), κατά τη διάρκεια κοινής έρευνας με το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ (SNU) και το Πανεπιστήμιο Κολούμπια των Ηνωμένων Πολιτειών, πέτυχε τη συνεχή λειτουργία του πλάσματος για 20 δευτερόλεπτα με θερμοκρασία ιόντων άνω των 100 εκατομμυρίων βαθμών, που είναι ένας από τους βασικούς όρους πυρηνικής σύντηξης. (σ.σ:Ο τελικός στόχος του KSTAR είναι να επιτύχει μια συνεχή λειτουργία 300 δευτερολέπτων με θερμοκρασία ιόντων υψηλότερη από 100 εκατομμύρια βαθμούς έως το 2025).
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα παγκόσμια ρεκόρ και το KSTAR πρόκειται να μοιραστεί τα βασικά αποτελέσματα του πειράματός του το 2020, συμπεριλαμβανομένης αυτής της επιτυχίας, με ερευνητές σύντηξης σε όλο τον κόσμο στη διάσκεψη IAEA Fusion Energy που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο του 2021.
Η επιτυχία αυτή ανοίγει καινούργιους δρόμους και για τον Διεθνή Θερμοπυρηνικό Πειραματικό Αντιδραστήρα» με την επονομασία ITER, στη νότια Γαλλία, θέτοντας τις βάσεις για έναν πιο πράσινο κόσμο, άφθονης καθαρής ενέργειας.
Βλέπετε, το υδρογόνο θα είναι το καύσιμο για τους αντιδραστήρες πυρηνικής σύντηξης και σε αντίθεση με το πλουτώνιο ή του ουράνιο που χρησιμοποιούνται στους πυρηνικούς αντιδραστήρες σχάσης, υπάρχει σε αφθονία παντού και δεν θα είναι ποτέ σε έλλειψη. Επιπλέον, δεν δημιουργεί «αέρια του θερμοκηπίου», ούτε επικίνδυνα ραδιενεργά απόβλητα.
Το project ITER αποτελεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα και περιλαμβάνει ένα δίκτυο 35 χωρών που υπέγραψαν το 2006 συμφωνία ελεύθερης διακίνησης, όχι μόνο των υλικών των αντιδραστήρων, αλλά και των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας, έναντι μέσω της συλλογικής προσπάθειας να αξιοποιηθεί η δύναμη που κάνει τα αστέρια να λάμπουν!
Ο ITER στοχεύει να συνενώσει τα άτομα στους 150 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, μια θερμοκρασία 10 φορές μεγαλύτερη από του ήλιου. Αν το πετύχει, ο ITER θα μετουσιωθεί σε ένα σύμβολο διεθνούς ειρήνης και σταθερότητας, καθώς η ανθρωπότητα θα μπορεί να έχει απεριόριστη ενέργεια χωρίς ενεργειακό αποτύπωμα.
(σ.σ: Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τους κυνηγούς της ενέργειας των αστεριών εδώ και εδώ).
Τεχνητό κρέας και vertical farming
Η πανδημία της COVID-19 μας υπενθύμισε ότι σαν άνθρωποι έχουμε δημιουργήσει το ιδανικό περιβάλλον για την ανταλλαγή ιών μεταξύ διαφορετικών πληθυσμών, με ολέθρια κάποιες φορές αποτελέσματα όπως συνειδητοποιήσαμε το 2020.
Οι ρίζες της φετινής πανδημίας βρίσκονται στην αλυσίδα: αύξηση του πληθυσμού – αστικοποίηση – αποψίλωση των δασών –αύξηση κατανάλωσης κρέατος – εκτροφή ζώων σε συνθήκες ασφυκτικού συγχρωτισμού – δραματική επέκταση καλλιεργειών είτε για ζωωτροφές, είτε για σίτιση – συρρίκνωση των καταφυγίων των άγριων ζώων και επαφή τους με τον άνθρωπο ή τις κτηνοτροφικές μονάδες – μετάδοση ιών και μικροβίων μεταξύ των οργανισμών.
Κάθε κρίκος της αλυσίδας τροφοδοτεί τους υπόλοιπους και καταλήγουμε σε έναν φαύλο κύκλο που αποτελεί το εκκολαπτήριο για τις επόμενες πανδημίες.
Η γνώση όμως που, αν και με σκληρό τρόπο μας πρόσφερε το 2020, θα κάνει όλο και περισσότερους από εμάς να δούμε με μεγαλύτερη αποδοχή και σίγουρα μικρότερη προκατάληψη κάποιες από τις κατακτήσεις της χρονιάς που μας πέρασε, όπως η παρασκευή τεχνητού κρέατος ή οι κάθετες καλλιέργειες.
Η αύξηση του πληθυσμού της γης οδήγησε στην αύξηση των αναγκών για σίτιση και μέσα στην βελτίωση του βιοτικού μας επιπέδου εμπεριέχεται και η αυξημένη κατανάλωση κρέατος.
Περίπου το 26% της γης χωρίς πάγο του πλανήτη χρησιμοποιείται για βοσκή και το 33% όλων των καλλιεργήσιμων εκτάσεων χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια ζωοτροφών. Όσο και να ακούγεται απίστευτο, οι αλυσίδες εφοδιασμού ζωικού κεφαλαίου εκτιμάται ότι ευθύνονται για εκπομπές 7,1 gigatonnes ισοδυνάμου CO2 ετησίως, που αντιπροσωπεύουν το 14,5% όλων των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (FAO, 2018b).
Τα βοοειδή (που εκτρέφονται τόσο για το βόειο κρέας όσο και για το γάλα) ευθύνονται για περίπου το 65% αυτών των εκπομπών και περίπου το 44% των εκπομπών ζώων έχουν τη μορφή μεθανίου (FAO, 2018b).
Επιπλέον, η εκτροφή σε ακραίες συνθήκες συνωστισμού των ζώων αποτελεί ένα ιδανικό περιβάλλον για την μετάδοση και μετάλλαξη των ιών.
Το 2020 είναι ίσως η πρώτη χρονιά που «προσκάλεσε» την κοινή γνώμη και τον δημόσιο διάλογο να σκεφτεί τις σημερινές συνθήκες εκτροφής των ζώων και να προσεγγίσει εναλλακτικές μεθόδους κτηνοτροφίας αλλά και διατροφής, κάτω από το βάρος των αριθμών που υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση κρέατος αναμένεται να αυξηθεί κατά 70% ως το 2050, την ώρα που ήδη η τρέχουσα κατανάλωση αποτελεί έναν από τους κύριους μοχλούς της κλιματικής αλλαγής.
Το κρέας που παράγεται από μια νέα διαδικασία, στην οποία το κρέας παρασκευάζεται από τα βλαστικά κύτταρα του πραγματικού κρέατος από ζωντανά ζώα, είναι μια από αυτές.
Υπό ιδανικές συνθήκες, δύο μήνες παραγωγής κρέατος in vitro από λίγα μυϊκά κύτταρα από έναν χοίρο θα μπορούσε να παραδώσει χιλιάδες τόνους χοιρινού κρέατος.
Κατανοούμε τι σημαίνει αυτό για τις παγκόσμιες ανάγκες σίτισης αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση πόρων;
Κάτω από αυτό το πρίσμα, ίσως να δοκιμάσουμε πιο εύκολα το εργαστηριακό κρέας κοτόπουλου από ζωϊκά κύτταρα, με τη μορφή κοτομπουκιάς και τιμές κοτόπουλου υψηλής ποιότητας, του οποίου η κατανάλωση εγκρίθηκε στη Σιγκαπούρη στις αρχές Δεκεμβρίου του 2020.
Η βιομηχανία του τεχνητού κρέατος πιθανότατα να εξελιχθεί σε μια μακρόπνοη πολιτική που θα μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε στην αυξανόμενη ζήτηση για ζωϊκές πρωτεΐνες ενός πληθυσμού που θα φτάσει τα 9,7 δισεκατομμύρια ως το 2050.
Για τις ανάγκες σίτισης αυτού του πληθυσμού, μια ακόμα υψηλής περιβαλλοντικής ευαισθησίας απάντηση είναι η μέθοδος καλλιέργειας vertical farming
Η στρεμματική απόδοση της κατακόρυφης καλλιέργειας είναι 4πλάσια, οι ανάγκες για άρδευση είναι τουλάχιστον 70% μικρότερες και η μεταφορά της παραγωγής προς τα αστικά κέντρα είναι εύκολη, κοστίζει λιγότερο και είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον. Επιπλέον δεν χρειάζεται φυτοφάρμακα και έχει πολύ μικρότερη ανάγκη για λιπάσματα.
(Περισσότερες πληροφορίες για το τεχνητό κρέας μπορείτε να διαβάσετε εδώ και για το vertical farming εδώ).
Η τηλεργασία ως δυνατότητα να δουλεύεις από οπουδήποτε
Η ανάδυση της εργασίας από απόσταση ήταν μια από τις μεγάλες προόδους του 2020, παρά τις δύσκολες συνθήκες κατά τις οποίες αναδείχτηκε.
Άποψη της στήλης είναι ότι θα πραγματοποιηθούν πολλές ακόμη τηλε-συναντήσεις και τηλε-συνέδρια, ενώ πολλά από τα παραδοσιακά επαγγελματικά ταξίδια δεν θα επιστρέψουν ποτέ.
Ευλογία ή κατάρα; Η απάντηση διαφέρει ανάλογα αν θέλει κανείς να δει το ποτήρι μισογεμάτο ή μισάδειο.
Το σίγουρο είναι ότι θα βελτιώσει σημαντικά την παραγωγικότητα, θα αποφορτίσει το περιβάλλον από ένα σημαντικό μέρος των ρύπων λόγω των μετακινήσεων των εργαζομένων και πάνω από όλα θα προσφέρει ένα σημαντικό κίνητρο απο-αστικοποίησης.
Οι πιο παραγωγικοί υπάλληλοι θα μπορούν να εργάζονται πιο εύκολα από το σπίτι, γλυτώνοντας τον χρόνο μετάβασης στον χώρο εργασίας και αξιοποιώντας τον σε πιο παραγωγικές δραστηριότητες.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι εργαζόμενοι πολλών κλάδων θα έχουν επιτέλους την επιλογή να μετακομίσουν αν το επιθυμούν εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, διεκδικώντας μια καλύτερη ποιότητα ζωής και πάνω από όλα, μια τελείως διαφορετική αίσθηση του χρόνου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους.
Αναλογιστείτε για λίγο την ελευθερία που εμπεριέχει η δυνατότητα να μπορείς να δουλεύεις από οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη, απλά με έναν υπολογιστή και μια σύνδεση στο ιντερνετ! Αυτή η ελευθερία είναι κατά κάποιο τρόπο ίσως η πιο σημαντική κληρονομιά του 2020.
Το Παγκόσμιο εισόδημα
Η χρονιά που μόλις έφυγε όμως μας πρόσφερε άλλον έναν πολύτιμο σπόρο.
Αυτόν του παγκόσμιου εισοδήματος. Ίσως το μοναδικό θέμα για το οποίο, αν και από διαφορετική αφετηρία, συμφωνούν αριστεροί κρατιστές και φιλελεύθεροι.
Ένας από τους υποψηφίους για το χρίσμα των Δημοκρατικών, ο επιχειρηματίας Άντριου Γιανγκ, είχε ως σύνθημα το «Μέρισμα Ελευθερίας». Στην ουσία επρόκειτο για μια πολιτική πρόταση που αφορούσε την υιοθέτηση ενός ενιαίου βασικού εισοδήματος 1000 δολαρίων το μήνα για κάθε Αμερικανό πολίτη.
Η ιδέα βέβαια δεν είναι καινούργια. Από το «ευρωπαϊκό μέρισμα» του Φιλίπ βαν Παρές- ήτοι 200 ευρώ για κάθε Ευρωπαίο πολίτη- μέχρι τις διάφορες μορφές του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» που εφαρμόζουν πολλές ανεπτυγμένες χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδος και εως τις προτάσεις του ΔΝΤ- ναι του ΔΝΤ - για όσους έχουν τη διάθεση να μελετήσουν το link που παραθέτουμε στο τέλος, όλα δείχνουν ότι δεν είμαστε μακριά από έναν πιο δίκαιο κόσμο με λιγότερη ανισότητα και πάνω από όλα, πολύ λιγότερη φτώχεια.
Ένα βασικό παγκόσμιο εισόδημα θα κινητοποιούσε πρώτα από όλα το λανθάνον ανθρώπινο δυναμικό, που ανέρχεται πέριξ του 9% του παγκόσμιου πληθυσμού και ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.
Και για όσους αναρωτιούνται πόσο πιθανό είναι στο μέλλον το αισιόδοξο σενάριο του παγκόσμιου εισοδήματος, να υπενθυμίσουμε ότι οι ίδιοι κάτοχοι του μεγάλου πλούτου πήραν θέση το 2020 υπέρ της αναδιανομής του πλούτου και ζήτησαν να φορολογηθούν περισσότερο.
Ανάμεσά τους ο αγαπημένος σάκος του μποξ των απανταχού συνομωσιολόγων, Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος τις πρώτες ημέρες του 2020 και προτού η πανδημία αγγίξει τον δυτικό κόσμο, κατέθεσε το αίτημα για μεγαλύτερη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου και μάλιστα συνόδευσε το αίτημά του με ένα ακόμη: να καταργηθεί το «παραθυράκι» της αμερικανικής νομοθεσίας που επιτρέπει στους διαχειριστές κεφαλαίων να καταβάλουν μειωμένους φόρους.
Αλλά και ο παππούς της Wall Street, Γουόρεν Μπάφετ, μίλησε φέτος για την αύξηση των φόρων των πλουσίων, χαρακτηρίζοντας τους ως «κάλλιστα δυνατό τρόπο να βοηθήσει κανείς έναν υπέροχο πολίτη, που όμως δεν έχει το χάρισμα του καλού επενδυτή».
Ο Μπάφετ, όπως και ο 70χρονος ιδρυτής της επενδυτικής Bridgewater Associates, Ρέι Ντάλιο, εδώ και καιρό καταγγέλλουν ότι στην Αμερική φορολογούνται δυσανάλογα λίγο σε σχέση με τα πλούτη τους και το 2020 ζήτησαν από το Κογκρέσο να παραχωρήσει περισσότερες εκπτώσεις φόρου στους φτωχούς Αμερικανούς και να αυξήσει τους φόρους στους προνομιούχους. Χαρακτήρισαν την χρονιά που μόλις αποχαιρετήσαμε ως «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης καθώς το χάσμα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς έχει διευρυνθεί.
Όλα αυτά μας αποδεικνύουν μια μεγάλη αλήθεια: To 2021 έχουμε κάθε λόγο να είμαστε πιο αισιόδοξοι και να ονειρευόμαστε σαν τον εθνικό μας ποιητή, Διονύσιο Σολωμό, «έναν όμορφο κόσμο, ηθικό, αγγελικά πλασμένο».
(σ.σ: Περισσότερα για τις προτάσεις του ΔΝΤ πάνω στο παγκόσμιο εισόδημα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Οποιαδήποτε ομοιότητα με επιστημονικές εξελίξεις και επιτεύγματα είναι εντελώς ...ηθελημένη και ουδεμία σχέση έχει με ουτοπικές προσδοκίες. Ευχή της στήλης είναι η ανθρώπινη φύση να μην υποκύψει στις αδυναμίες της. Καλή χρονιά σε όλους.
