Στην…οβιδιακή μεταμόρφωση των ΔΕΚΟ προχωρά το υπουργείο Οικονομικών, έχοντας ως οδικό χάρτη το πετυχημένο μοντέλο της ΔΕΗ. Ο στόχος που τίθεται είναι οι φορείς να εκσυγχρονιστούν, να μπουν σε περιβάλλον κερδοφορίας και να λειτουργούν με όρους ιδιωτικού τομέα.
Εταιρείες όπως τα ΕΛΤΑ, ο ΟΑΣΑ, η ΔΕΘ, οι Ελληνικές Αλυκές, η Διώρυγα Κορίνθου, ΟΚΑΑ, ΚΑΘ και άλλες, όπου τα προηγούμενα χρόνια έχει συντελεστεί πρόοδος αλλά αυτή έχει πρακτικά πιάσει «ταβάνι», καθώς οι βελτιώσεις έδειξαν ότι έχουν δυνατότητες, αλλά με τους περιορισμούς πιάνουν τα όριά τους.
Κι αυτό, γιατί κάποιες δραστηριοποιούνται σε ανταγωνιστικές αγορές, όπως τα ΕΛΤΑ, οι Αλυκές, η ΔΕΘ και απαιτείται να έχουν τη δυνατότητα να ανταγωνιστούν επί ίσοις όροις, και όχι να έχουν δεμένα τα χέρια τους, λειτουργώντας με άλλους κανόνες πιο περιοριστικούς έναντι των ανταγωνιστών τους.
Επίσης, όλες έχουν προοπτικές, όπως για παράδειγμα οι ΓΑΙΑΟΣΕ, ΟΚΑΑ, ΚΑΘ, Αλυκές, ΑΕΔΙΚ. Πρόκειται για εταιρείες που έχουν σημειώσει βελτιώσεις και οι ρυθμίσεις αυτές θα τις βοηθήσουν να απελευθερωθεί πλήρως η δυναμική τους με σύγχρονη διοίκηση.
Υψηλόβαθμα στελέχη επισημαίνουν ότι πλέον απαιτούνται πιο ριζικές ρυθμίσεις ώστε να ενισχυθεί η δυναμική των εταιρειών. Γιατί κάποιες εξ αυτών, παρά τις βελτιώσεις εξακολουθούν να έχουν ζημιές. Για παράδειγμα ο όμιλος ΕΛΤΑ το 2022 κατέγραψε ζημιές ύψους 27,9 εκατ. ευρώ και το 2023 αναμένεται να είναι μειωμένες μεν αλλά ζημιές. Ο όμιλος ΟΑΣΑ το 2023
«μετρά» ζημιές ύψους περίπου 31 εκατ ευρώ. Αθροιστικά, δηλαδή, οι δύο εταιρείες φτανουν τα 60 εκατ ζημιές το 2023.
Ποιες είναι οι 8 ΔΕΚΟ
Οι 8 θυγατρικές του Υπερταμείου που θα μετασχηματιστούν σε "μικρές ΔΕΗ" είναι:
- Όμιλος ΟΑΣΑ Συγκοινωνίες Αθηνών (ΟΑΣΑ και οι 100% θυγατρικές του: Οδικές Συγκοινωνίες – ΟΣΥ και Σταθερές Συγκοινωνίες – ΣΤΑΣΥ
- Ελληνικά Ταχυδρομεία (και η 100% θυγατρική τους: ΕΛΤΑ Courier)
- ΔΕΘ-Helexpo
- Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ)
- Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ)
- ΓΑΙΑΟΣΕ
- Ελληνικές Αλυκές
- Ανώνυμος Εταιρεία Διώρυγας Κορίνθου (ΑΕΔΙΚ)
Με την επέκταση του «μοντέλου ΔΕΗ» στις οκτώ θυγατρικές του Υπερταμείου γίνεται μια προσπάθεια εταιρείες που έχουν άμεση σχέση με την καθημερινότητα του πολίτη να περάσουν σε μια νέα εποχή. Με το νέο σύστημα προβλέπεται ευελιξία στις προσλήψεις, στο σύστημα προμηθειών, ενώ δίνονται και κίνητρα για πρόσληψη στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα.
Λύσεις που όπως λένε πηγές του Υπουργείου ακολουθούν τις βέλτιστες ευρωπαικές πρακτικές, έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία στη ΔΕΗ την οποία έσωσαν από την χρεοκοπία και προσδοκούν να έχουν και τα ανάλογα αποτελέσματα στις συγκοινωνίες και στα πολύπαθα ΕΛΤΑ.
Προσλήψεις από τον ιδιωτικό τομέα
Με το νέο νομοσχέδιο, δίνεται η δυνατότητα πρόσληψης στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα με απλή διαδικασία, με βάση αποφάσεις του διευθύνοντος συμβούλου της κάθε εταιρείας. Στην πράξη, το ελληνικό δημόσιο θα αποκτήσει managers από την αγορά, με πολυετή εμπειρία που θα μπορέσουν να επανεκκινήσουν τις ΔΕΚΟ που σήμερα θυμίζουν αργοκίνητα καράβια και να συμβάλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Μέχρι σήμερα η διαδικασία που προβλέπεται είναι πολλών βημάτων που απαιτεί πολύ χρόνο και στην πράξη καθιστά την εν λόγω διαδικασία εξαιρετικά γραφειοκρατική. H θητεία των στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα θα είναι 4ετής, από 3ετής που είναι σήμερα, με δυνατότητα ανανέωσης άπαξ.
Παράλληλα, δίνεται απόλυτη ευελιξία στις αμοιβές των στελεχών των ΕΛΤΑ και των υπολοίπων φορέων εκτός Γενικής Κυβέρνησης, ενώ στις θυγατρικές εντός Γενικής Κυβέρνησης (π.χ. συγκοινωνίες) οι αμοιβές θα είναι σύμφωνα με το πρότυπο του ΕΦΚΑ.
Οι διαδικασίες προσλήψεων του προσωπικού τους γίνονται πιο ευέλικτες, με έλεγχο νομιμότητας της προκήρυξης από το Α.Σ.Ε.Π. εντός 10 ημερών και συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών για την πιο αποτελεσματική διεξαγωγή της διαδικασίας.
Την ίδια στιγμή, καθιερώνεται ένα πιο ευέλικτο σύστημα προμηθειών. Ο κανονισμός προμηθειών υποβάλλεται στην ΕΑΔΗΣΥ η οποία θα μπορεί να εκφράσει γνώμη εντός 60 ημερών.
Με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης ευελιξίας το υπουργείο «ξεσπιτώνει» τους συνδικαλιστές, βγάζοντας τους εκτός πειθαρχικών συμβουλίων. Αυτά θα λειτουργούν, πλέον, χωρίς τη συμμετοχή τους, προκειμένου να εκλείψουν οι αντιδράσεις, που πολλές φορές καθυστερούσαν ή έβαζαν αναχώματα στη μετεξέλιξη των δημοσίων οργανισμών.
Το νέο Υπερταμείο
Σε νέα εποχή περνά και το υπερταμείο, καθώς αλλάζει ολόκληρη η μορφή του.
Το Υπερταμείο, το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο της χώρας, είναι διαχειριστής ενός σημαντικού χαρτοφυλακίου θυγατρικών εταιρειών και συμμετοχών του δημοσίου. Μέσα από το έργο του αξιοποιεί την εθνική περιουσία, συμβάλλοντας στην ευημερία και την οικονομική ανάπτυξη. Μέσα από στοχευμένες επενδυτικές στρατηγικές, δημιουργεί αξία εξίσου για την οικονομία, τους πολίτες και το περιβάλλον.
Ο νέος αναπτυξιακός «γίγαντας» στοχεύει στη μεγιστοποίηση της δημόσιας περιουσίας, προσθέτοντας υπεραξία στις 16 θυγατρικές και συμμετοχές που έχει στο χαρτοφυλάκιό του. Εταιρείες που απασχολούν πάνω από 25.000 εργαζόμενους και έχουν ισχυρό αποτύπωμα σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας των πολιτών, καθώς δραστηριοποιούνται σε έξι κομβικούς τομείς της οικονομίας.
Το Εποπτικό Συμβούλιο μετονομάζεται σε Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΣΕΔ) και οι αρμοδιότητές του περιορίζονται, ώστε να αντιστοιχούν σε όργανο εποπτείας του Υπερταμείου και όχι καθημερινής διοίκησης.
Τέτοιες πράξεις καθημερινής διοίκησης, στις οποίες δεν συμμετέχει πλέον το ΣΕΔ, είναι η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου του Υπερταμείου, η ανάκληση των μελών των ΔΣ των άμεσων θυγατρικών του και η δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας. Έτσι, το ΔΣ του ορίζεται ως όργανο αποκλειστικά αρμόδιο για τη διοίκηση της εταιρείας.
Επιπρόσθετα, η εκπροσώπηση του ελληνικού δημοσίου στο ΣΕΔ καθίσταται πλέον θεσμική και θα γίνεται από έναν από τους Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, έναν από τους Υποδιοικητές της Τράπεζας της Ελλάδος και τον Γενικό Διευθυντή του ΟΔΔΗΧ.
ΤΑΙΠΕΔ και ΤΧΣ γίνονται «ένα» στο Υπερταμείο
Σχεδόν 14 χρόνια μετά την ίδρυση του ΤΧΣ και 13 του ΤΑΙΠΕΔ, ολοκληρώνεται ο κύκλος τους με την μορφή που γνωρίζαμε έως σήμερα. Με βάση τον συστατικό του νόμο, το ΤΧΣ έχει διάρκεια ως την 31η Δεκεμβρίου 2025.
Η συγχώνευση ΤΑΙΠΕΔ και Υπερταμείου θα γίνει κατόπιν αποφάσεων γενικών συνελεύσεων των συγχωνευόμενων εταιρειών που θα ληφθούν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2024. Έως τότε θα έχει εκδοθεί και Υπουργική Απόφαση για την απορρόφηση του ΤΧΣ από το Υπερταμείο.
Σημειώνεται ότι η συγχώνευση του ΤΑΙΠΕΔ και του Υπερταμείου δεν επηρεάζει την αυτόνομη λειτουργία της Μονάδας Ωρίμανσης Έργων, η οποία θα εξακολουθεί να λειτουργεί υπό εντεταλμένο σύμβουλο με καθεστώς αυτονομίας, όπως ισχύει σήμερα. Σύμβουλος του Υπερταμείου θα αναλάβει την εσωτερική αναδιοργάνωση δομών και οργάνων μετά τη συγχώνευση.
