Με τα capital controls οι τραπεζικές θυρίδες έγιναν της μόδας και όσοι κατάφεραν να έχουν ένα ποσό διαθέσιμο σε μετρητά βγήκαν σε αναζήτηση θυρίδας. Παρατηρήθηκε τότε η ανάγκη να υποχρεώνεσαι να «ξενιτεύεσαι» σε άλλο δήμο, αν δεν έτυχε να έχεις θυρίδα για φύλαξη τιμαλφών.
Σήμερα με το τέλος των capitals controls, οι θυρίδες έπαψαν να είναι θέμα αιχμής, αλλά μαζί με όσους έχουν τιμαλφή προς φύλαξη έμειναν και αρκετοί πελάτες στις τράπεζες από αυτούς που άνοιξαν θυρίδα την περίοδο των capital controls. Γενικά θυρίδες βρίσκονται σε όλες τις τράπεζες, το ενοίκιο είναι μικρό και με το ποσό λίγο πάνω από 120 ευρώ (ανάλογα και με το μέγεθος της θυρίδας), ούτε που θα το σκεφτεί ένας πελάτης ο οποίος έχει τιμαλφή προς φύλαξη.
Αναφέρονται τα τιμαλφή διότι πλέον οι πελάτες των τραπεζών δεν αφήνουν τα μετρητά τους σε θυρίδες, αλλά προτιμούν να τα αξιοποιούν καθώς οι αποδόσεις των Αμοιβαίων Κεφαλαίων και των ομολόγων, τα μερίσματα και μία μικρή άνοδος των μετοχών ή επενδύσεις με αγορά ακινήτων είναι σαφώς μέθοδοι που μεγεθύνουν την αξία τους, σε αντίθεση με τη φύλαξη στη θυρίδα, η οποία και προορίζεται για κατόχους κοσμημάτων, χρυσαφικών και συλλέκτες ακριβών ρολογιών.
Οι θυρίδες επίσης ενδείκνυνται για τη φύλαξη πολύτιμων εγγράφων, αλλά πλέον ζούμε στην εποχή που τα έγγραφα θα μπορούν να φυλάσσονται ασφαλέστερα ως crypto και τμήμα ενός blockchain. Αυτή είναι η αξία του blockchain και η ουσιαστική λειτουργία του.
Δεν πρόκειται για κατάθεση
Οι ενοικιαστές μίας τραπεζικής θυρίδας είναι σωστό να θυμούνται ότι δεν πρόκειται για κατάθεση. Έτσι καθώς ο πελάτης είναι ο μοναδικός που γνωρίζει τι περιλαμβάνει η θυρίδα δεν μπορεί να ζητήσει αποζημίωση για μεγάλα ποσά ,αν δεν έχει ασφαλίσει το περιεχόμενό της. Οι τράπεζες δεν γνωρίζουν τι περιέχει. Μπορεί όμως να γνωρίζει η ασφαλιστική εταιρία του και να ασφαλίσει εκεί το περιεχόμενο της θυρίδας.
Πάντως υπάρχουν τράπεζες που ασφαλίζουν δωρεάν το περιεχόμενο της θυρίδας για μικρά ποσά ( από 3 χιλ. έως 5 χιλ. ευρώ).
Οι τραπεζικές θυρίδες ανοίγουν με δύο κλειδιά. Το ένα το έχει η τράπεζα και το άλλο ο πελάτης. Ο τραπεζικός ανοίγει την πρώτη κλειδαριά με το δικό του και στη συνέχεια ο πελάτης με το προσωπικό του κλειδί. Μπορεί κάποιος να ορίσει πληρεξούσιο για τη θυρίδα του. Κανείς άλλος δεν μπορεί να ανοίξει τη θυρίδα. Άλλωστε θα πρέπει να γνωρίζει τον αριθμό και να επιδείξει ταυτότητα.
Οι κανόνες που ακολουθούν οι τράπεζες:
- Οι τράπεζες πρέπει να λαμβάνουν και να εξακριβώνουν τα στοιχεία ταυτότητας των μισθωτών θυρίδων, καθώς και των πληρεξούσιων.
- Πρέπει να αποφεύγουν την εκμίσθωση θυρίδων σε άτομα, για τα οποία υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι ενέχονται σε παράνομες, οικονομικής φύσεως, δραστηριότητες.
- Κάθε θυρίδα θησαυροφυλακίου είναι προσωπικός χώρο του μισθωτή της και είναι απαραβίαστη, τόσο από την τράπεζα, όσο και από κάθε τρίτο. Απόντος του μισθωτή (π.χ. λόγω θανάτου, εγκατάλειψης της θυρίδας κ.λπ.) η θυρίδα μπορεί να ανοιχθεί μόνον εάν συντρέχουν οι νόμιμες προς τούτο προϋποθέσεις και εφόσον τηρηθούν οι προβλεπόμενες από τον Νόμο διαδικασίες.
- Οι τράπεζες, προκειμένου να εξασφαλίσουν την προστασία των θυρίδων, των συναλλασσομένων και του προσωπικού τους καθορίζουν, πέραν των όσων προβλέπονται στη νομοθεσία, τα είδη, τα οποία απαγορεύεται να φυλάσσονται στις θυρίδες (όπως π.χ. εκρηκτικές ύλες, οξέα, μολυσματικά αντικείμενα) και ενημερώνουν σχετικά τον πελάτη πριν από τη μίσθωση της θυρίδας.
- Δεν μπορούν να δεσμεύουν το περιεχόμενο των θυρίδων ή να απαγορεύουν το άνοιγμά τους από τον μισθωτή, παρά μόνον σε περιπτώσεις εκτέλεσης αποφάσεων της δικαιοσύνης ή άλλων αρχών, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις.
- Πρέπει να ενημερώνουν τον μισθωτή της θυρίδας, πριν την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, για τις εισπραττόμενες προμήθειες, τα έξοδα, το ετήσιο μίσθωμα, καθώς και την είσπραξη πάγιας εγγύησης καλής χρήσης της θυρίδας. Η εγγύηση αυτή επιστρέφεται στον μισθωτή μετά τη λήξη της μίσθωσης και παράδοσης της θυρίδας και των κλειδιών σε καλή κατάσταση.
- Οφείλουν να γνωστοποιούν έγκαιρα στους πελάτες τους κάθε αύξηση του μισθώματος των θυρίδων. Πλέον με επιστολές και email.
- Οι όροι μίσθωσης θυρίδας, συμπεριλαμβανομένης της διάρκειας ισχύος της και των τυχόν παρατάσεών της, πρέπει να διατυπώνονται με σαφήνεια και πληρότητα στο έγγραφο μισθωτήριο, το οποίο καταρτίζεται μεταξύ τράπεζας και πελάτη – μισθωτή.
Κατασχέσεις
Το άνοιγμα θυρίδας και η κατάσχεση του περιεχομένου της προϋποθέτουν την ύπαρξη δικαστικής απόφασης ή εισαγγελικής παραγγελίας. Αν η εφορία θέλει να κατάσχει το περιεχόμενο τραπεζικής θυρίδας, πρέπει πρώτα να έχει στα χέρια της δικαστική απόφαση.
Οι θυρίδες μπορεί να ανοίξουν μόνο με εντολή εισαγγελέα και οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο μπορεί να κατασχεθεί με απόφαση του ΣΔΟΕ, σε περίπτωση που διαπιστωθεί έκνομη δραστηριότητα ή οφειλές προς το δημόσιο. Η πρόσβαση γίνεται μόνο σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής, ή όταν υπάρχουν κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις, όπως ξέπλυμα χρήματος.
Σε περίπτωση θανάτου
Σε περίπτωση θανάτου, ούτε ο πληρεξούσιος, ούτε άλλοι συνδικαιούχοι έχουν δικαίωμα να ανοίξουν τη θυρίδα, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία νομιμοποίησης κληρονόμων του αποθανόντος, οπότε η θυρίδα ανοίγει παρουσία όλων των συνδικαιούχων και συμβολαιογράφου.
Ακόμα και αν έχουν οριστεί στη σύμβαση μίσθωσης επιπλέον μισθωτές (συνδικαιούχοι), οι οποίοι έχουν δυνατότητα για ξεχωριστή πρόσβαση και επί του συνόλου του περιεχομένου της θυρίδας, ο θάνατος του συνδικαιούχου στερεί αυτό το δικαίωμα. Το περιεχόμενο της θυρίδας αποτελεί τμήμα της κληρονομητέας περιουσίας.
Αν δεν υπάρχει διαθήκη, οι κληρονόμοι μετά τη διαδικασία νομιμοποίησης στην τράπεζα αποσφραγίζουν από κοινού τη θυρίδα. Κατά τη διαδικασία της απογραφής γίνεται μνεία στο χρόνο κατά τον οποίο ανοίχθηκε τελευταία φορά η θυρίδα, ούτως ώστε να ελεγχθεί αν έχει ανοιχθεί μετά το θάνατο του δικαιούχου και επανασφραγίζεται στη συνέχεια το περιεχόμενό της.
Αν υπάρχει διαθήκη ακολουθείται η ίδια διαδικασία και στη συνέχεια δημοσιεύεται η διαθήκη. Και στις δύο περιπτώσεις, το περιεχόμενο της τραπεζικής θυρίδας πλέον των τυχόν υπαρχόντων χρημάτων, αποτιμάται από τη φορολογική αρχή σε χρήμα και προστίθεται στην κληρονομική μερίδα των εξ αδιαθέτου ή εκ διαθήκης κληρονόμων.
Οι κληρονόμοι μπορούν να αναλάβουν το περιεχόμενο της θυρίδας μόνο μετά την πληρωμή και του φόρου κληρονομίας που αναλογεί στο περιεχόμενο της θυρίδας καθώς και στα λοιπά περιουσιακά στοιχεία.
Ορισμένες φορές και ανάλογα με το ύψος της αξίας των αντικειμένων που βρίσκονται εντός της θυρίδας, οι τράπεζες ζητούν πριν την ανάληψή τους την έκδοση κληρονομητηρίου, που αποτελεί δικαστική απόφαση η οποία πιστοποιεί την κληρονομική μερίδα κάθε κληρονόμου, αναφέροντας λεπτομερώς τα στοιχεία που κληρονομεί.
Σε περίπτωση που η εφορία διαπιστώσει ότι έχει επέλθει θάνατος κάποιου μισθωτή για τον οποίο η τράπεζα παρείχε στοιχεία ότι εξακολουθεί να διαθέτει τραπεζική θυρίδα, τότε ο κληρονόμος που παράτυπα ανέλαβε το περιεχόμενό της θα μπει στο στόχαστρο της εφορίας και θα φορολογηθεί για το τεκμαιρόμενο περιεχόμενο της θυρίδας, καθώς είναι αδύνατη η απόδειξη του πραγματικού περιεχομένου το οποίο αναλήφθηκε. Παράλληλα, θα κατηγορηθεί και για το ποινικό αδίκημα της φοροδιαφυγής.
