Η Νότια Ευρώπη αντιμετωπίζει προβλήματα με την αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ, που ανέμενε η αγορά εδώ και αρκετούς μήνες. Η πιο υπερχρεωμένη περιοχή της Ευρωζώνης, τουλάχιστον σε δημόσιο πεδίο (public sector) μόνο αρνητικά μπορεί να επηρεαστεί από την αύξηση του κόστους χρήματος. Το αποκορύφωμα των εντάσεων ήρθε στα μέσα Ιουνίου, όταν η ΕΚΤ αναγκάστηκε να οργανώσει έκτακτο συμβούλιο για να ανακοινώσει την έναρξη μιας ασπίδας κατά του κατακερματισμού.
«Εφαρμόζουμε νομισματική πολιτική σε μια νομισματική ένωση 19 χωρών - σύντομα θα γίνουν 20. Ως αποτέλεσμα, η πολιτική μας μεταδίδεται στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μέσω 19 διαφορετικών χρηματοπιστωτικών αγορών. Για να αντιμετωπίσουμε τον υψηλό πληθωρισμό σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η μετάδοση της πολιτικής μας είναι ομαλή σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σχεδιάσαμε επίσης ένα νέο όργανο, που ονομάζεται ΤPI. Θα διαφυλάξει την ενιαία νομισματική πολιτική μας και, επομένως, θα μας βοηθήσει να διασφαλίσουμε ότι οι τιμές παραμένουν σταθερές μεσοπρόθεσμα» ανέφερε η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ.
Από εκεί και πέρα, χάρη στους φόβους για πιθανή οικονομική ύφεση στην Ευρωζώνη, η κατάσταση σταδιακά βελτιώθηκε. Οι αποδόσεις των ομολόγων σε Ελλάδα και Ιταλία μειώθηκαν, σημάδι ότι η ανακοίνωση έκπληξη της Φρανκφούρτης λειτούργησε.
Στις 14 Ιουνίου το 10ετές ελληνικό ομόλογο προσέφερε 4,66%. Στην Ιταλία, το αντίστοιχο 10ετές έφτασε στο 4,22%. Τα στοιχεία στο τέλος εκείνης της συνεδρίασης μας λένε ότι εκείνη τη στιγμή το spread ήταν περίπου 45 μονάδες βάσης ή 0,45% υπέρ της Ιταλίας. Χθες, από την άλλη, η ελληνική δεκαετία ταξίδευε με 3,01% και η ιταλική με το ίδιο ακριβώς. Τι συνέβη στο μεταξύ για να δικαιολογηθεί αυτή την αντιστροφή ρόλου; Στην Ιταλία η κυβέρνηση Ντράγκι έπεσε και εκλογές γίνονται στις 25 Σεπτεμβρίου. Στην Ελλάδα, μετά τις τελευταίες διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού, οι αγορές πείστηκαν για την άνοιξη του 2023, όσον αφορά τις κάλπες.
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ ΑΠΟΔΟΣΗΣ 10ΕΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΙΤΑΛΙΑΣ
Στη μεγάλη έκταση της καμπύλης, ωστόσο, το πλεονέκτημα της Ιταλίας παραμένει. Στις 14 Ιουνίου το 30ετές ελληνικό ομόλογο είχε απόδοση 5,62%, στην Ιταλία 4,80%. Spread υπέρ της Ρώμης για περίπου ογδόντα μονάδες βάσης, πάνω από 0,80%. Χθες 3,70% η Ελλάδα και 3,12% η Ιταλία. Spread κάτω από τις 60 μονάδες ή 0,60%. Με άλλα λόγια, ο κρατικός κίνδυνος για την Αθήνα θεωρείται σχετικά χαμηλότερος μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, αλλά υψηλότερος για πολύ μακροπρόθεσμα.
Και αυτό εξαρτάται από το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει περίπου τριάντα δισεκατομμύρια ρευστότητα διαθέσιμα για να χρηματοδοτηθεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Και περίπου το 80% του δημόσιου χρέους της βρίσκεται στα χέρια των Ευρωπαίων δημοσίων πιστωτών. Οι ιδιώτες πιστωτές έχουν ήδη εγκαταλείψει με την αναδιάρθρωση του χρέους το 2012.
Γεγονός παραμένει ότι η Αθήνα έχει χρέος περίπου 200% του ΑΕΠ. Μακροπρόθεσμα, η νομισματική ομαλοποίηση θα επιβάρυνε τους δημόσιους λογαριασμούς της, υπονομεύοντας τον στόχο για μηδενικό έλλειμμα ή ακόμα και για μακροπρόθεσμο δημοσιονομικό πλεόνασμα. Και οι δύο οικονομίες ανταμείβονται από την τουριστική έκρηξη μετά από δύο χρόνια γεμάτα πανδημία. Και αυτό δίνει ένα χέρι στα αντίστοιχα κρατικά ομόλογα σε αυτή τη λεπτή φάση στις αγορές.
Τα στατιστικά στοιχεία, που είναι διαθέσιμα σε διμηνιαία βάση, δείχνουν ότι η καθαρή συμμετοχή σε γερμανικά, γαλλικά και ολλανδικά ομόλογα μειώθηκε κατά 18,9 δισ. ευρώ έως τον Ιούλιο. Οι καθαρές αγορές χρέους από Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα ανήλθαν συνολικά σε 17,3 δισ. ευρώ. Kινήσεις που έγιναν πριν την ανακοίνωση του ΤPI και επικυρώνουν την παρέμβαση της ΕΚΤ μετά την εκτόξευση των αποδόσεων των ομολόγων ως τα υψηλά τους στα μέσα Ιουνίου.
