Του Απόστολου Σκουμπούρη
Ένας από τους πιο... δραστήριους τομείς της ελληνικής οικονομίας έχει καταστεί ο κλάδος του ευρύτερου real estate και των ακινήτων, με τις εταιρείες να ελκύουν σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό, ενώ είναι και ο μόνος κλάδος που «τροφοδοτεί» το Χ.Α. με νέες εταιρείες.
Αυτό βεβαίως γίνεται λόγω του ειδικού νομικού καθεστώτος που διέπει το χώρο των ΑΕΕΑΠ, που εισάγονται στο χρηματιστήριο χωρίς δημόσια εγγραφή, χωρίς αύξηση κεφαλαίου και έκδοση νέων μετοχών, άρα και υποχρέωση για συγκεκριμένη διασπορά μετοχών.
Μέσα σε μια εντελώς... άνυδρη και «στεγνή» από επενδύσεις περίοδο οι εταιρείες real estate, με πρώτη τη Grivalia Properties, καταφέρνουν να ελκύουν σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό, τόσο μέσω μετοχικής συμμετοχής, όσο, κυρίως, μέσω άμεσης εισροής κεφαλαίων.
Πρόκειται για εξελίξεις που μαρτυρούν τις δυνατότητες που έχει ο κλάδος του real estate στην Ελλάδα, που μετά το «λιώσιμο» των τελευταίων πολλών ετών, βρίσκεται σε φάση ανασύνταξης, ολοσχερούς μετασχηματισμού και αναβάθμισης.
Οι ΑΕΕΑΠ, έχουν κάνει πολύ μεγάλες επενδύσεις τα τελευταία δύο – τρία χρόνια, καθώς οι τιμές των ακινήτων έφτασαν στο ναδίρ, υπάρχουν σε προσιτές τιμές ακίνητα – φιλέτα που ήταν απλησίαστα προ 6-7 έτη, ενώ γενικότερα καταγράφεται μια πλήρης αναβάθμιση του κλάδου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο μεγαλύτερες εγχώριες εταιρείες, αμφότερες εισηγμένες, που ανήκουν (πλέον) σε ξένους επενδυτές, δηλαδή η Grivalia Properties και η Πανγαία, έχουν ήδη επενδύσει στη διάρκεια της κρίσης πάνω από 1 δισ. ευρώ για την αγορά ακινήτων σε όλη την Eλλάδα, ενώ δρομολογούν επενδύσεις ακόμη 1,5-2 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια.
Το Χρηματιστήριο και οι ΑΕΕΑΠ
Σε ότι αφορά το χρηματιστήριο, εδώ και πολλά χρόνια έχει υπάρξει... φραγή νέων εισαγωγών, για να αποφευχθούν τα τραγελαφικά φαινόμενα του παρελθόντος, φτάνοντας στην ουσία στο άλλο άκρο. Η αγορά αποψιλώνεται, χάνοντας διαρκώς καλές εταιρείες χωρίς να αντικαθίστανται από νέες, καλές εισαγωγές, ενώ οι μόνες εταιρείες που εισάγονται – εδώ και χρόνια – είναι οι ΑΕΕΑΠ!
Θυμίζουμε ότι τελευταία (κανονική) εισαγωγή στο Χ.Α. ήταν της ΕΛΤΕΧ Άνεμος που εισήχθη πριν τρία χρόνια (22 Ιουλίου 2014), ενώ η Εθνική Πανγαία εισήλθε τον Ιανουάριο του 2016 στο Χ.Α., μέσω της συνένωσής της με τη MIG Real Estate, που με τη σειρά της είχε εισαχθεί το 2008 και έως την ΕΛΤΕΧ Άνεμος, ήταν η τελευταία εισαγωγή καινούριας εταιρείας στο ελληνικό χρηματιστήριο!
Η εισαγωγή της ΕΛΤΕΧ Άνεμος ήταν η πρώτη μετά από μια 5ετία ανομβρίας (πλην Εναλλακτικής Αγοράς), και είναι η μοναδική εδώ και σχεδόν μια 10ετία που έγινε με δημόσια προσφορά των μετοχών της, με ΑΜΚ και έκδοση νέων μετοχών, στο ευρύ επενδυτικό κοινό.
Οι... καινούριες
Πέρα από τις γνωστές Eθνική Πανγαία, Grivalia Properties, Trastor, Intercontinental International ΑΕΕΑΠ, Pasal Development και την BriQ Properties που εισήχθη προ ημερών στο Χ.Α., άδεια για δημιουργία ΑΕΕΑΠ έχουν αιτηθεί ή ετοιμάζονται να το κάνουν και άλλοι όμιλοι.
Η Alpha Bank, o όμιλος Στασινόπουλου (Viohalco), η εισηγμένη Κλουκίνας – Λάππας αλλά και η οικογένεια Ευμορφίδη (Coco – Mat) μέσω της Μπλε Κέρδος ΑΕΕΑΠ ετοιμάζονται να μπουν ή έχουν μπει στο χώρο.
Πλεονεκτήματα όπως διαφάνεια, ευκολία άντλησης κεφαλαίων και προσέλκυσης στρατηγικών επενδυτών, αλλά και άλλου είδους διευκολύνσεις όπως φορολογικές ή άλλες, οδηγούν σε μια ανασύνταξη και μια αναδημιουργία ολόκληρο τον ευρύτερο κλάδο διαχείρισης και εκμετάλευσης ακινήτων.
Όμιλος Viohalco
Ο μεγαλύτερος βιομηχανικός όμιλος τη χώρας, με τις δεκάδες θυγατρικές και τα 28 εργοστάσια διεθνώς, ασφαλώς και... δικαιούται να δημιουργήσει τη δική του εταιρεία εκμετάλλευσης των πολλών ακινήτων, μικρών και μεγάλων, που διαθέτει.
Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται το εμπορικό κέντρο River West στον Kηφισό, το όμορο IKEA, που μισθώνεται στον όμιλο Fourlis, το νέο εμπορικό κέντρο στην Kόρινθο (Mare West), το μεγάλο ξενοδοχείο Wyndham Grand Athens, το οποίο άνοιξε το Δεκέμβριο του 2016 στην Πλατεία Καραΐσκάκη στο Μεταξουργείο.
Ο όμιλος διαθέτει ακίνητα στην Κόρινθο αλλά και συγκροτήματα γραφείων στο Χαλάνδρι και κτιριακά συγκροτήματα στη Σόφια και αλλού. Συνολικά το χαρτοφυλάκιο της Viohalco στα ακίνητα εκτιμάται στα 300 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία της Alpha Bank
Τη δική της εταιρεία διαχείρισης ακίνητης περιουσίας δρομολογεί σύμφωνα με πληροφορίες η Alpha Bank, ενόψει μάλιστα της «βροχής» πλειστηριασμών που εκτιμάται ότι θα προκύψουν μετά την εφαρμογή του νομοσχεδίου για την πώλησή τους μέσω ηλεκτρονικής διαδικασίας.
Ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες δημιουργίας της εταιρείας, ενώ στο project αναμένεται να συνδράμει η εισηγμένη θυγατρική Alpha Αστικά Ακίνητα, η οποία διαθέτει δικό της χαρτοφυλάκιο 31 ακινήτων σε Ελλάδα και Βαλκάνια. Για τη δημιουργία της ΑΕΕΑΠ, η Alpha Bank θα αναζητήσει διεθνή στρατηγικό εταίρο.
Κλουκίνας – Λάππας
Η από τις 21 Φεβρουαρίου 2004 εισηγμένη στο Χ.Α. Κλουκίνας – Λάππας, ετοιμάζεται και αυτή με τη σειρά της να αξιοποιήσει σωστά τα ακίνητα που διαθέτει, καθώς και να εκμεταλλευτεί τις νέες ευκαιρίες στο χώρο.
Η γ.σ. της 15ης Ιουνίου έδωσε το πράσινο φως για τη δημιουργία εταιρείας ΑΕΕΑΠ, οπότε τους επόμενους μήνες, η θυγατρική της Κλουκίνας θα εισαχθεί στο Χ.Α. Η εταιρεία διαθέτει σημαντική ακίνητη περιουσία που σύμφωνα με εκτιμήσεις κυμαίνεται μεταξύ 50-60 εκατ. ευρώ.
Το κυρίαρχο asset της ΑΕΕΑΠ θα είναι το κεντρικό κτίριο (τεσσάρων επιπέδων) στο πιο εμπορικό δρόμο της χώρας, την Ερμού, το οποίο είναι μισθωμένο στην ελληνική θυγατρική της Inditex (Zara) και αποτιμάται μεταξύ 25-27 εκατ. ευρώ.
Υπάρχει και 2ο ιδιοχρησιμοποιούμενο κτήριο στην Ερμού (στεγάζεται το κεντρικό κατάστημα Mothercare), τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας (στον Tαύρο), τις εγκαταστάσεις (στα Oινόφυτα) και ένα ακίνητο στην οδό Παστέρ, στους Αμπελόκηπους. Επίσης η εταιρεία διαθέτει εκτάσεις στα Οινόφυτα (14,4 στρέμματα και 4,5 στρέμματα), συγκρότημα αποθηκών στον Ταύρο κ.α.
Μπλε Κέδρος – Οικογένεια Ευμορφίδη
Η Μπλε Κέδρος ΑΕΕΑΠ της οικογένειας Ευμορφίδη (Coco-Mat) έχει λάβει άδεια λειτουργίας από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, συγκεντρώνοντας και γκρουπάροντας τα ακίνητα της επιχείρησης, ενώ η εισαγωγή στο Χ.Α. θα γίνει προς το τέλος του 2018.
Το αρχικό (τωρινό) χαρτοφυλάκιο της εταιρείας κοστολογείται περί τα 29 εκατ. ευρώ, ενώ στοχεύει στη δημιουργία ΑΕΕΑΠ με προσανατολισμό πρωτίστως τον τουρισμό.
Διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων που κυρίως στεγάζουν τα καταστήματα της επιχείρησης (Coco-Mat), ενώ υπό την «ομπρέλα» της Μπλε Κέδρος θα ενταχθεί και η νέα επένδυση που δρομολογεί η οικογένεια, που είναι η κατασκευή 5στερου ξενοδοχείου στην οδό Μακρυγιάννη πλησίον της Ακρόπολης, όπου διαθέτει οικόπεδο.
Οι... παλαιότερες
BriQ Properties
Η πιο πρόσφατη εισαγωγή είναι αυτή της BriQ Properties ΑΕΕΑΠ που έκανε πρεμιέρα στο Χ.Α. τη Δευτέρα 31 Ιουλίου 2017. Πρόκειται για τη θυγατρική εταιρεία του ομίλου Quest Συμμετοχών, η οποία προ μηνών αποσχίστηκε από τον όμιλο παίρνοντας «προίκα» ένα πλούσιο χαρτοφυλάκιο ακινήτων που ανήκουν στη μητρική, με στόχο να τα αξιοποιήσει κατάλληλα.
Η αξία του χαρτοφυλακίου της BriQ Properties ΑΕΕΑΠ φτάνει στα 24 εκατ. ευρώ, ενώ μέσα στο 2017 προχωρά και σε περαιτέρω επενδύσεις σε ακίνητα, ώστε να επιτύχει μεγαλύτερη διασπορά ως προς τους μισθωτές της, καθώς εύλογα έως τώρα όλα τα μισθώματα προέρχονται από το μητρικό όμιλο Quest.
Intercontinental AEEAΠ
Πριν από ένα χρόνο, στις 2 Αυγούστου 2016 εισήχθη η Intercontinental AEEAΠ, συμφερόντων συμφερόντων του Ελληνοαμερικανού επενδυτή Αριστείδη Χαλικιά.
Ιδρύθηκε στις αρχές του 2013 με στόχο να συγκεντρώσει και να αναδείξει ευκαιρίες στο χώρο του real estate που λόγω της εξαετούς κρίσης στην Ελλάδα, οι τιμές έχουν υποχωρήσει σημαντικά.
Διαθέτει ενεργητικό – περιουσιακά στοιχεία περί τα 80 εκατ. ευρώ με τα περισσότερα ακίνητα να είναι καταστήματα της πρώην Εμπορικής Τράπεζας, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Βόλο κ.λπ., ενώ συμμετείχε και σε διαγωνισμούς sale & lease back αρκετών ακινήτων του δημοσίου.
Mig Real Estate
Η Mig Real Estate ιδρύθηκε το 1999 με αρχική επωνυμία ΑΤΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Α.Ε., ενώ εισήλθε στο Χ.Α. στις 23 Ιουλίου 2009, ενώ τον Ιανουάριο του 2016 συγχωνεύτηκε με την Εθνική Πανγαία η οποία με αυτόν τον τρόπο εισήλθε στο Χ.Α.
Η... πρώην Mig Real Estate διέθετε χαρτοφυλάκιο 32 ακινήτων έχοντάς τα εκμισθώσει σε τράπεζες που έχουν... συγχωνευτεί πλέον όπως Marfin Egnatia Bank, Millennium Bank κ.α. αλλά και σε εταιρείες όπως η Grant Thornton, το Διαγνωστικό και Θεραπευτικό Κέντρο Αθηνών Υγεία, η Vodafone, η Wind Hellas κ.λπ.
Φωτογραφία SOOC
