Ο όρος «παγίδα φτώχειας» χρησιμοποιείται συχνά στην ακόλουθη περίπτωση: Πολίτης εισπράττει αρκετές εκατοντάδες ευρώ κάθε μήνα από τα διάφορα κοινωνικά επιδόματα, ώστε να μην έχει το παραμικρό κίνητρο να αναζητήσει μια θέση εργασίας, η οποία θα μπορούσε το κοστίσει το μέρος ή και το σύνολο των επιδομάτων.
Ή πιο απλά: Γιατί να δουλέψει κάποιος όταν μπορεί να πάρει τα ίδια ή λίγο λιγότερα χρήματα και να κάθεται; Και γιατί χρησιμοποιούμε τον όρο «παγίδα φτώχειας»; Διότι, πολύ απλά, όσα και να εισπράττει κάποιος μέσω της επιδοματικής πολιτικής, δεν του εξασφαλίζουν τίποτα περισσότερο από ένα ποσό που κινείται κοντά στο όριο της φτώχειας. Και ταυτόχρονα, υποθηκεύουν και το μέλλον, καθώς με τη συνταξιοδότηση τα λεφτά του κοινωνικού κράτους είναι ακόμη λιγότερα.
Μέσα στο 2025, τα εμπλεκόμενα υπουργεία σκοπεύουν να ενεργοποιήσουν μια σημαντική μεταρρύθμιση: Τη δημιουργία του «Εθνικού Μητρώου Επιδομάτων». Η λογική είναι πολύ συγκεκριμένη: Για πρώτη φορά, ο κρατικός μηχανισμός θα αποκτήσει τη δυνατότητα καταγραφής των ποσών που καταβάλλονται ανά ΑΦΜ. Μοιάζει απίστευτο αλλά είναι αληθινό.
Δαπανώνται πολλά δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, χωρίς μέχρι τώρα το κράτος να γνωρίζει αν στο ίδιο φυσικό πρόσωπο δίνει και επίδομα τέκνων, και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και επίδομα θέρμανσης και επίδομα ενοικίου και κοινωνικό τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι η κάθε πλατφόρμα του κάθε φορέα ελέγχει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του κάθε επιδόματος χωριστά, χωρίς όμως να έχει τη δυνατότητα το δημόσιο να σχηματίζει μια συνολική εικόνα.
Αυτή την πληροφορία θα προσφέρει το «Εθνικό Μητρώο Επιδομάτων». Και ο στόχος είναι προφανής: Να σχηματιστεί μια πλήρης και σαφής εικόνα για το που καταλήγει το κρατικό χρήμα. Ποιος μπορεί να αποκλείσει τις εκπλήξεις; Αρκετές δεκάδες χιλιάδες να συντηρούνται μόνο με αυτά τα χρήματα και να κινούνται στη «μαύρη οικονομία», μόνο και μόνο για να μην χάσουν τα προνόμια;
Είναι δεδομένο ότι θα ανοίξει η συζήτηση (αφού ολοκληρωθεί η έρευνα και η συλλογή των στοιχείων) για το αν θα πρέπει να μπει ένα πλαφόν. Ένα μέρος του κατώτατου μισθού; Κάποιο άλλο όριο; Το σίγουρο είναι ότι τα επιδόματα εκπληρώνουν τον στόχο τους όταν φτάνουν σε αυτούς που έχουν πραγματική ανάγκη. Σε αυτούς που δεν έχουν εναλλακτική. Όχι σε αυτούς που τα χρησιμοποιούν για να αποφύγουν την «επίσημη παρουσία» στην αγορά εργασίας.
