Του Απόστολου Σκουμπούρη
Επιβεβαιώνοντας – για μια ακόμη φορά – ότι ο Οκτώβριος είναι παραδοσιακά (μακράν) ο χειρότερος μήνας του έτους για τις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές, οι διεθνείς δείκτες βρέθηκαν σε γενικευμένο sell off χθες, εν μέσω ενός συνδυασμού αρνητικών ειδήσεων και εξελίξεων, που δύνανται να αλλάξουν εντελώς την «ανάγνωση» που γίνονταν έως τώρα σ' ότι αφορά τις επενδύσεις σε μετοχές.
Πέρυσι ήταν το ξέσπασμα του εμπορικού πολέμου μεταξύ Αμερικής και Κίνας, είχε ως αποτέλεσμα από τις αρχές Οκτωβρίου του 2018, τα χρηματιστήρια να αρχίσουν μια πορεία μεγάλης πτώσης – διόρθωσης, η οποία ολοκληρώθηκε στα μέσα του Δεκέμβρη του περασμένου έτους.
Φέτος, ένας συνδυασμός αρνητικών ειδήσεων με κεντρικό… παρονομαστή το φόβο της ύφεσης για την παγκόσμια οικονομία, έρχεται όχι απλώς να διαταράξει το κλίμα… νιρβάνας και απουσίας φόβου που υπήρχε, αλλά να υπενθυμίσει ότι το σύστημα είναι «υπερφορτωμένο» από το υπερδεκαετές bull market, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Οι αγορές, μέσω της «επιδότησης» από τις κεντρικές τράπεζες, εδώ και χρόνια κινούνται σε σχεδόν… αχαρτογράφητα νερά, εν μέσω πρωτοφανούς ρευστότητας, υπερμόχλευσης και φρενίτιδας για νέες τοποθετήσεις. Αυτό, έχει οδηγήσει στο πιο πολυετές, ανθεκτικό και πιο πλουραλιστικό bull market όλων των εποχών, κάτι που με τη σειρά του έχει προξενήσει… απονεύρωση στα αντανακλαστικά φόβου και πάντα είναι απαραίτητο στοιχείο στα χρηματιστήρια.
Σ' αυτή τη συγκυρία λοιπόν, ένας συνδυασμός αρνητικών ειδήσεων και εξελίξεων φαίνεται πως ξυπνά με βίαιο τρόπο αυτά τα αντανακλαστικά, κάτι που οδηγεί το διήμερο πτωτικό σερί του Οκτώβρη, αλλά κυρίως οδήγησε στο χθεσινό ξεπούλημα που είχε να γίνει πάρα πολύ καιρό.
Φόβοι παγκόσμιας ύφεσης, αρνητικά στοιχεία για τη μεταποίηση (στις ΗΠΑ βρέθηκαν σε χαμηλό 10ετίας), διάχυτες ανησυχίες ότι η πρώτη και η τρίτη οικονομία του πλανήτη (Αμερική και Γερμανία) είναι κοντά σε ύφεση, το ξεκίνημα της αντίστροφης μέτρησης για το Brexit, φόβοι για νέους δασμούς και επέκταση του εμπορικού «πολέμου» των ΗΠΑ και στην Ευρώπη, είναι παράγοντες που βρήκαν με έμφαση στο προσκήνιο.
Συντριπτικές απώλειες διεθνώς
Όλο αυτό το σκηνικό, οδήγησε στη μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων μηνών τα διεθνή χρηματιστήρια. Ο δείκτης του σημαντικότερου χρηματιστηρίου της Ευρώπης, ο DAX της Φρανκφούρτης έχασε τις 12.000 μονάδες μετά από καιρό και με απώλειες 338,58 μονάδων ή ποσοστό 2,76% έκλεισε στις 11.925,25 μονάδες!
Ο βρετανικός FTSE 100 έκλεισε με τεράστιες απώλειες 3,23% (-237,78) στις 7.122,54, ενώ ο γαλλικός CAC υποχώρησε κατά 3,12% (-174,85 μονάδες) πέφτοντας στις 5.422,77 μονάδες. Στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, ο ιταλικός FTSE MIB κατέγραψε απώλειες κατά 2,87% και ο ισπανικός IBEX 35 κατά 2,77%.
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 είχε απώλειες 2,7% κλείνοντας στις 377,52 καταγράφοντας μάλιστα τη μεγαλύτερη πτώση από το Δεκέμβριο του 2018, ενώ ο Eurostoxx 50 υποχώρησε κατά 2,98%. Υπήρξε δηλαδή μια… συγχορδία γενικευμένου «σηκώματος» της ρευστότητας από τα χρηματιστήρια, που κατέγραψαν σχεδόν παρόμοιες απώλειες.
Παράλληλα, ισχυρές ήταν οι πιέσεις έως αργά το βράδυ χθες και στους τρεις δείκτες της Wall Street, με τον Dow Jones να δίνει μάχη για τη διακράτηση των 26.000 μονάδων, αν και την τελευταία ώρα καταγράφηκε τάση μερικού μαζέματος.
Η μεγαλύτερη πτώση το τελευταίο δίμηνο στο Χ.Α.
Μέσα σ' αυτό το απολύτως αφιλόξενο διεθνές κλίμα, ασφαλώς το ελληνικό χρηματιστήριο σε καμιά περίπτωση δεν μπορούσε να διαφοροποιηθεί, κλείνοντας μάλιστα με τη μεγαλύτερη πτώση του τελευταίου διμήνου, έχοντας και τις δύο συνεδριάσεις του Οκτώβρη σε πτώση.
Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 835,55 μονάδες καταγράφοντας πτώση 3,01% και πολύ κοντά στο χαμηλό ημέρας που ήταν στις 834,45 μονάδες. Εξυπακούεται πως εκτιμήσεις για σήμερα και προσεχώς δεν μπορούν να γίνουν, ούτε παίζουν ρόλο τα τεχνικά δεδομένα, όταν υπάρχει τέτοια (πτωτική) καταιγίδα διεθνώς.
Το… μικρό, περιφερειακό και αναδυόμενο ελληνικό χρηματιστήριο σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να κινηθεί αυτόνομα και διαφορετικά από το διεθνές momentum, δεδομένου ότι τα ίδια χαρτοφυλάκια δραστηριοποιούνται – λιγότερο ή περισσότερο – σε όλες τις αγορές. Όμως, σε κάθε περίπτωση, το φίλτρο των τριών ημερών θα μας δείξει που πάει η κατάσταση, ενώ αν υπάρξει αντίδραση και ανάχωμα διεθνώς, το Χ.Α. θα ακολουθήσει.
Και φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ελληνική αγορά μετά από κέρδη 41,60% σε επίπεδο Γενικού Δείκτη το 9μηνο και +88,84% σε επίπεδο τραπεζών, βρέθηκε στην κορυφή των παγκοσμίων αποδόσεων, άρα έχει μεγάλα περιθώρια κατοχύρωσης κερδών.
Το… αρνητικό της χθεσινής συνεδρίασης ήταν ο ότι ο τζίρος εκτοξεύτηκε στα 95 εκατ. ευρώ, στοιχείο που δείχνει ότι σηκώθηκαν κεφάλαια από την αγορά, ενώ – απολύτως εύλογα – οι πιέσεις εστιάστηκαν πρωτίστως στις τράπεζες, αλλά και σε κάποια blue chips που είχαν τη μεγαλύτερη άνοδο το 9μηνο (π.χ. ΔΕΗ).
Η ΔΕΗ λοιπόν, μετά από κέρδη περίπου 130% το 9μηνο του 2019 έκλεισε χθες με απώλειες 5,85%, η Εθνική που προέρχεται από ράλι περίπου 150% έκλεισε με πτώση 7,25%, η Πειραιώς που είχε άνοδο 266% το 2019 υποχώρησε κατά 6,11%, ενώ με σημαντικές απώλειες 6,59% και 3,86% έκλεισαν και οι Alpha Bank και Eurobank αντίστοιχα.
Σημαντικές πιέσεις δέχτηκαν και σχεδόν όλα τα μη τραπεζικά blue chips του Large Cap, καθώς άνω του 4% υποχώρησαν οι ΕΧΑΕ, Ελλάκτωρ, Cenergy Holdings και Fourlis, ενώ με ισχυρή πτώση έκλεισαν και οι Motor Oil, Viohalco, ΟΛΠ, Lamda Development, Motor Oil, Μυτιληναίος, ΑΔΜΗΕ κ.α.
Εντύπωση έκανε το γεγονός ότι μετά το -6,51% του Σεπτέμβρη ο Mid Cap έκλεισε ξανά στην κορυφή των απωλειών χθες, χάνοντας 4,12%. Εξαιρετικά μεγάλες οι απώλειες για τη MIG που υποχώρησε κατά 10,05% με ισχυρό όγκο 10,8 εκατ. τεμαχίων, η Attica Bank -9,84%, Profile -6,04%, Κέκροπας 5,96%, MLS -5,29%, Νηρέας -4,81%, Intracom Holdings -4,40% κ.λπ. Καμιά μετοχή του Mid Cap δε διασώθηκε ανοδικά, ενώ στο σύνολο της αγοράς μόλις 18 μετοχές έκλεισαν με άνοδο, έναντι 100 που υποχώρησαν.
Photo by AP