Στην πρώτη πεντάδα με τους υψηλότερους φόρους πανευρωπαϊκά και στη τέταρτη θέση με τα υψηλότερα ποσοστά λαθρεμπορίου, φιγουράρει η Ελλάδα στον κλάδο των τσιγάρων.
Σε μια στιγμή που η κυβέρνηση εξετάζει αύξηση της φορολογίας στα καπνικά προϊόντα προκειμένου να κλείσει το δημοσιονομικό κενό, η Ελλάδα κατέχει ήδη την 5η θέση στην ΕΕ των 28 από πλευράς φόρων με συνολικό συντελεστή 83,2%, πίσω από τη Βρετανία (84,1%), τη Βουλγαρία (84,2%), τη Φιλανδία (85,1%), και την Ιρλανδία (86,5%).
"Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω, και παρ'' ότι οι πωλήσεις νόμιμων τσιγάρων έχουν μειωθεί κατά 50% από το 2008, τα δημόσια έσοδα παραμένουν σχεδόν αμετάβλητα κατά τη τελευταία εξαετία, δείγμα του μπαράζ των φόρων που επιβλήθηκε. Η υπέρμετρη αυτή φορολόγηση έφερε μαζική στροφή στο λαθρεμπόριο, με συνέπεια η Ελλάδα να κατέχει σήμερα μια από τις υψηλότερες θέσεις στην σχετική ευρωπαϊκή κατάταξη", όπως ανέφερε σε συνέντευξη για τη φορολογία των τσιγάρων, ο αντιπρόεδρος της καπνοβιομηχανίας Παπαστράτο, Ιάκωβος Καργαρότος.
Ενδεικτικά της υπέρμετρης φορολόγησης είναι και τα στοιχεία για τα προϋπολογισθέντα και εισπραχθέντα έσοδα από το υπουργείο Οικονομικών κατά τη περίοδο 2008-2015. Πριν την αύξηση των φόρων, το 2008, το οικονομικό επιτελείο είχε προϋπολογίσει έσοδα από ΕΦΚ 2,6 δις ευρώ και τελικά εισπράχθηκαν 2 δις ευρώ. Διαφορά μόνο 130 εκατ ευρώ. Το 2009 το ίδιο μέγεθος έγινε 70 εκατ ευρώ.
Αλλά από το 2010 και μετά, οπότε και το πρώτο Μνημόνιο, οι φόροι εκτινάχθηκαν, μαζί και η απόκλιση μεταξύ προϋπολογισθέντων και εισπραχθέντων εσόδων. Τη χρονιά αυτή, η απόκλιση διαμορφώθηκε στα 800 εκατ ευρώ, το 2011 στα 293 εκατ ευρώ, και το 2012 στα 282 εκατ ευρώ. Αθροιστικά μέσα σε μια τριετία το Δημόσιο έχασε περίπου 1,5 δις ευρώ έσοδα.
Η εικόνα αντιστράφηκε από το 2013 και μετά, οπότε και άλλαξε το φορολογικό πλαίσιο, δηλαδή αυξήθηκε το πάγιο στοιχείο του φόρου, και ταυτόχρονα μειώθηκε το αναλογικό. Η κίνηση αυτή αύξησε τη προβλεψιμότητα των εσόδων. Η απόκλιση μεταξύ προϋπολογισθέντων και εισπραχθέντων εσόδων έπεσε στα 33 εκατ ευρώ, το 2014 διαμορφώθηκε στα 104 εκατ ευρώ, και το 2015 υπολογίζεται στα 67 εκατ ευρώ. Στο σύνολο της τριετίας το Δημόσιο έχασε μόνο 200 εκατ ευρώ.
Το μήνυμα της Παπαστράτος είναι ότι η οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση της φορολογίας θα μειώσει τα έσοδα αντί να τα αυξήσει, ενώ θα εκτινάξει ξανά το παράνομο εμπόριο. Το λαθρεμπόριο τσιγάρων, από μόλις 3% το 2009 έφτασε το 2014 στην Ελλάδα στο 20,6%, με τη χώρα να κατέχει την 4η θέση στην ΕΕ 28, πίσω μόνο από Λετονία, Λιθουανία και Νορβηγία.
Σήμερα ένα στα πέντε τσιγάρα που πωλούνται στην ελληνική αγορά είναι παράνομα, ενώ η τιμή του φθηνότερου νόμιμου είναι 3,30 ευρώ το πακέτο, και του παράνομου κινείται στα 1 ευρώ το πακέτο.
Την τελευταία εξαετία έχουν κλείσει συνολικά 10.000 περίπτερα (προ κρίσης ήταν 30.000 και σήμερα δεν ξεπερνούν τα 20.000), ενώ η νόμιμη αγορά τσιγάρων έχει μειωθεί πάνω από 50%. Το 2009 ο όγκος της αγοράς ήταν 32 δις τσιγάρα, αλλά το 2015 δεν διαμορφώθηκε πάνω από 16 δις τσιγάρα.
Γ. Φ.
