Μπορεί ο πληθωρισμός να πέσει κάτω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ και η οικονομία να επανέλθει σε μία σχετική κανονικότητα μετά από αλλεπάλληλες κρίσεις; Ναι, είναι η απάντηση που δίνουν αναλυτές της Oxford Economics, προειδοποιώντας, ωστόσο, ότι καμία πρόβλεψη δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής πόσω μάλλον όταν γίνεται υπό τις παρούσες πρωτοφανείς συνθήκες.
Σε νέα έκθεσή του, ο βρετανικός οίκος προχωρά σε μία ιδιαίτερα αισιόδοξη πρόβλεψη για τον πληθωρισμό. Αισιόδοξη γιατί θέλει τον πληθωρισμό να υποχωρεί στο τέλος του 2023 στο 1,3%, κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ αλλά και αρκετά χαμηλότερα από τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις της αγοράς. Όμως ακόμη και αυτή η αισιόδοξη πρόβλεψη αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος.
Στην περίπτωση που τελικά η Oxford Economics επιβεβαιωθεί και ο πληθωρισμός πράγματι πέσει στο 1,3% τον Δεκέμβριο του 2023, αυτό σημαίνει ότι οι τιμές σε 18 περίπου μήνες από σήμερα θα είναι αρκετά υψηλότερες από σήμερα. Θα είναι για την ακρίβεια 1,3% υψηλότερες από τον Δεκέμβριο του 2022, όταν θα είναι σίγουρα υψηλότερες από σήμερα. Επομένως, το καλύτερο σενάριο είναι να δούμε την ακρίβεια να συγκρατείται και όχι να υποχωρεί.
Από το περασμένο καλοκαίρι όταν ο πληθωρισμός άρχισε δειλά-δειλά να αυξάνεται, έχει γίνει συνήθεια η επί τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεων για τις τιμές σε ενέργεια και τρόφιμα, ενώ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία η κατάσταση έχει… ξεφύγει. Είναι τόσο μεγάλη η αβεβαιότητα που ήδη εξετάζονται σενάρια για διακοπές στην ηλεκτροδότηση, π.χ. στη Γερμανία, ενώ εκφράζονται φόβοι για παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Σε ένα άλλο σενάριο, οι τιμές των τροφίμων και της ενέργειας θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν μέχρι να μειωθεί σημαντικά η ζήτηση εξαιτίας μιας νέας κρίσης και οι δυνάμεις της αγοράς να οδηγήσουν σε πτώση των τιμών.
Η ακρίβεια, σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος δανεισμού, θα σταματήσουν απότομα την ανάπτυξη, διατηρώντας παράλληλα ανοιχτό το ενδεχόμενο ύφεσης. Όσο υψηλότερες οι πληθωριστικές προσδοκίες τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ανόδου των τιμών. Στην Αμερική λ.χ., οι καταναλωτές πιστεύουν ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 6,3% σε ένα χρόνο από σήμερα, γεγονός που από μόνο του μπορεί να συντηρήσει ψηλά τις τιμές, κυρίως σε τρόφιμα και ενέργεια.
Για την Ευρώπη, η Oxford Economics παρουσιάζει για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό ένα αισιόδοξο σενάριο. Ο βρετανικός οίκος πιστεύει ότι το φαινόμενο του πληθωρισμού θα εξασθενήσει απότομα το 2023 και ο σχετικός δείκτης τιμών θα υποχωρήσει στο 1,3%, κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ. Αναγνωρίζει δε, πως οι κίνδυνοι που περιβάλλον κάθε πρόβλεψη στην παρούσα φάση είναι μεγάλοι. Παρ’ όλα αυτά, επιμένει ότι ο πληθωρισμός θα πέσει κάτω από το 2% στο δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Ακολουθεί η εξήγηση του οίκου: «Η πρόβλεψη για πτώση του πληθωρισμού βασίζεται στην εκτίμηση ότι θα δούμε μείωση των τιμών στην ενέργεια και στα τρόφιμα. Προς το παρόν, οι τιμές των εμπορευμάτων παραμένουν στο… έλεος των ειδήσεων σχετικά με τη Ρωσία και την Ουκρανία, όμως η πρόοδος που θα σημειωθεί ως προς την προμήθεια ενέργειας από άλλες πηγές και η αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς εν τω μέσω μείωσης της ζήτησης, θα οδηγήσουν στη μείωση των ενεργειακών τιμών το 2023».
Την ίδια ώρα, εκτιμά ότι ο δομικός πληθωρισμός θα επιβραδύνει το 2023 εξαιτίας της μείωσης των τιμών στα καταναλωτικά αγαθά. Τονίζει ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει υποχωρήσει αισθητά από την ημέρα που ξεκίνησε ο πόλεμος καθώς το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα δέχεται ισχυρό πλήγμα. Επομένως, αν και εκτιμά ότι τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες θα συνεχιστούν σε ολόκληρο το 2022, το γεγονός ότι οι πιέσεις από την πλευρά της ζήτησης εξασθενούν συνεπάγεται πως ο πληθωρισμός στα τρόφιμα κορυφώνεται ενώ δεν αποκλείεται να δούμε και απότομες μειώσεις τιμών.
Ταυτόχρονα, δεν αναμένει οι αυξήσεις στους μισθούς να προκαλέσουν ένα ανοδικό σπιράλ στις τιμές. Και αυτό γιατί η φετινή ακρίβεια αλλάζει τα δεδομένα όσον αφορά το διαθέσιμο εισόδημα και τη διάθεση των καταναλωτών να ξοδέψουν που σημαίνει ότι θα μειωθεί η ζήτηση. Ο κλάδος που αναμένεται να δει μικρότερη επιβράδυνση πληθωρισμού είναι των υπηρεσιών λόγω της ανάκαμψης του τουρισμού και των υψηλών τιμών στις μεταφορές. Για φέτος όμως η Oxford Economics αναβαθμίζει την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη στο 6%, συνυπολογίζοντας τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία.
Αν γίνουν όλα αυτά, τότε η ΕΚΤ θα σταματήσει τις αυξήσεις επιτοκίων στις 3 μέσα στο 2022, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο και αφού θα έχει επιστρέψει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων σε θετικό έδαφος.
