Σε μία περίεργη συγκυρία για την ελληνική οικονομία λόγω της εξάπλωσης της παραλλαγής Όμικρον και των περιορισμών, ο οίκος Fitch ανοίγει τον χορό των αξιολογήσεων και είναι πολύ πιθανό να αναβαθμίσει τις προοπτικές της Ελλάδας σε «θετικές» από σταθερές», την ερχόμενη Παρασκευή 14 Ιανουαρίου. Αφήνοντας έτσι, ανοικτό ένα παράθυρο ευκαιρίας για αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας μέσα στο 2022 και επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας το αργότερο μέσα στο α’ εξάμηνο του 2023.
Στις υφιστάμενες συνθήκες θα ήταν τρελό να περιμέναμε μία διπλή αναβάθμιση, που θα μας έστελνε απευθείας στην επενδυτική κατηγορία. Η «ετυμηγορία» όμως της Fitch έχει τη σημασία της, κυρίως γιατί το ελληνικό δημόσιο ετοιμάζεται να βγει στις αγορές με την έκδοση 10ετούς ομολόγου, σύμφωνα με τη Citi. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θέλει αφενός να αξιοποιήσει το θετικό momentum μετά την απόφαση της ΕΚΤ να συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα, παρά το γεγονός ότι έχουν χαμηλότερη αξιολόγηση από το όριο που έχει θέσει, και αφετέρου να προλάβει τυχόν εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, αργότερα μέσα στο έτος. Αναμφίβολα, μία αναβάθμιση – έστω των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας – θα είχε θετικό αντίκτυπο και στο επιτόκιο δανεισμού.
Ένας άλλος λόγος που προσθέτει βαρύτητα στην αξιολόγηση της Fitch, είναι ότι ενδεχόμενη αναβάθμιση θα διαμορφώσει ένα πιο θετικό κλίμα για τις επόμενες αξιολογήσεις του έτους. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα χρειάζεται να αναβαθμιστεί κατά δύο βαθμίδες από έναν εκ των S&P, Fitch και DBRS, για να φτάσει στην επενδυτική κατηγορία, ενώ βάσει της αξιολόγησης της Moody’s απέχει 3 βαθμίδες.
Το καλεντάρι των αξιολογήσεων για το 2022 έχει ως εξής:
Fitch: 14 Ιανουαρίου - 8 Ιουλίου - 7 Οκτωβρίου
Moody’s: 18 Μαρτίου - 16 Σεπτεμβρίου
DBRS: 18 Μαρτίου - 16 Σεπτεμβρίου
S&P: 22 Απριλίου - 21 Οκτωβρίου
Αναλυτές επενδυτικών οίκων εκτιμούν ότι η πρώτη αναβάθμιση για το ελληνικό αξιόχρεο θα λάβει χώρα στις 22 Απριλίου, ανάλογα πάντα με την τροπή που θα έχει πάρει η πανδημία. Ο οίκος Standard & Poor’s βαθμολογεί την Ελλάδα δύο σκαλοπάτια χαμηλότερα από την επενδυτική βαθμίδα αλλά τον περασμένο Απρίλιο αναβάθμισε τις προοπτικές σε «θετικές» που σημαίνει ότι έβαλε τη χώρα μας στον προθάλαμο της αναβάθμισης.
Όσο για τη Fitch, έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια από την τελευταία φορά που προχώρησε σε αξιολόγηση του ελληνικού αξιόχρεου. Ο αμερικανικός οίκος αξιολογεί την Ελλάδα με «ΒΒ» και σταθερές προοπτικές από τον Απρίλιο του 2020. Είχε προηγηθεί η αναβάθμιση της χώρας μας τον Ιανουάριο του 2020, όμως ήρθε η πανδημία να ανατρέψει τα πάντα.
Σε αυτό το διάστημα που δεν μας έχει αξιολογήσει η Fitch έχουν αλλάξει πολλά. Υπάρχουν αισιόδοξες προβλέψεις για την πορεία της πανδημίας και η οικονομία έχει μάθει να ζει με τους περιορισμούς που αυτή επιτάσσει. Όμως το βασικότερο όλων είναι ότι πλέον υπάρχει το Ταμείο Ανάκαμψης που προσφέρει τεράστια στήριξη στις οικονομίες της Ευρώπης, η Ελλάδα θεωρείται από τις πιο ευνοημένες και μάλιστα τα πρώτα έργα έχουν ήδη ξεκινήσει.
Η έξαρση της Όμικρον επιβαρύνει το κλίμα, όμως η ελληνική οικονομία έχει μπροστά της σημαντικές εξελίξεις. Πρώτον, ξεκινά με γρήγορους ρυθμούς η διάθεση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και μέσα στο επόμενο δίμηνο αναμένεται να εγκριθεί η εκταμίευση 3,6 δισ. ευρώ. Δεύτερον, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να συνεχίσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα, ουσιαστικά μέχρι η Ελλάδα να ανέβει στην επενδυτική κατηγορία, αποτελεί μία «εγγύηση» που θα λάβουν υπόψη οι οίκοι αξιολόγησης. Τρίτον, οι τράπεζες συνεχίζουν τις ενέργειες μείωσης των κόκκινων δανείων και στόχος είναι μέσα στο 2022 ο κλάδος να έχει μονοψήφιο ποσοστό.
Είναι όλα αυτά αρκετά για να δούμε γρήγορα αναβαθμίσεις; Όλα θα κριθούν μέσα στους επόμενους μήνες από το πως θα εξελιχθεί η πανδημία και η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Η θετική έκπληξη του ΑΕΠ που εκτιμάται στο +8% το 2021 αποτελεί μία πολύ βάση για το 2022, αρκεί να μην συνεχιστούν για πολύ οι περιορισμοί και να κυλήσει ομαλά η τουριστική περίοδος. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να βλέπει το χρέος της κοντά στο 200% όμως έχει την ευκαιρία φέτος να δείξει μία αξιοζήλευτη εικόνα σε πολλά άλλα πεδία, που συνδυασμό με την «πλάτη» της ΕΚΤ, θα οδηγήσουν στην πολυπόθητη αναβάθμιση.
