Καθώς οι χρηματιστηριακοί αναλυτές εκθειάζουν την Apple και η μετοχή της καταγράφει νέα υψηλά, οι αποκαλύψεις του the Information για την συμφωνία ύψους 275 δισεκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ της εταιρείας και της Κίνας ταράζουν τα πράγματα. Η επιβεβαίωση των εικασιών για την ύπαρξη «ιδιαίτερων» σχέσεων της Apple με την Κίνα, μάλλον θα βλάψει την δημόσια εικόνα της. Μένει να δούμε αν θα πειράξει την μετοχή της.
Τα τελευταία χρόνια, η Apple (AAPL NASDAQ) είναι σχεδόν συνεχώς η πολυτιμότερη, με βάση την χρηματιστηριακή αξία της, εταιρεία στον κόσμο. Πού και πού χάνει τη θέση της από τη Microsoft ή την Saudi Aramco, αλλά το μεγαλύτερο διάστημα βρίσκεται άνετα στην πρώτη θέση. Αυτές τις μέρες μάλιστα, η μετοχή της καταγράφει νέα υψηλά και προετοιμάζεται να γίνει η πρώτη εταιρεία που θα σπάσει το φράγμα των τριών τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε χρηματιστηριακή αξία. Αν οι εκτιμήσεις των αναλυτών των χρηματιστηριακών εταιρειών επαληθευθούν, αυτό δεν πρόκειται να αργήσει πολύ.
Την Δευτέρα και την Τρίτη είχαμε δύο ακόμα αναβαθμίσεις των εκτιμήσεων για την αξία της εταιρείας. Ο Μπράντον Νίσπελ της KeyBanc, που ανέβασε τον στόχο στα 191 δολάρια, πιστεύει πως ο τομέας παροχής υπηρεσιών της Apple θα κάνει τη διαφορά τα επόμενα χρόνια, ενώ η Κέιτυ Χιούμπερτυ της Morgan Stanley, που τον ανέβασε στα 200, στηρίζει τις ελπίδες της στην υιοθέτηση από την εταιρεία των τεχνολογικών εξελίξεων στους τομείς της ενισχυμένης και εικονικής πραγματικότητας (Augmented Reality, Virtual Reality).
Η μετοχή ανταποκρίθηκε άμεσα, βοηθούμενη και από το πολύ καλό χρηματιστηριακό κλίμα των δύο πρώτων ημερών της εβδομάδας. Από τα 161,84 δολάρια που ήταν το κλείσιμο της Παρασκευής, έκλεισε χθες Τετάρτη στα 175,08 δολάρια, τιμή που αντιστοιχεί σε χρηματιστηριακή αξία 2,87 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Η μετοχή της δεν επηρεάζεται ούτε από τις πληροφορίες του ιαπωνικού πρακτορείου Nikkei, σύμφωνα με τις οποίες η παραγωγή των τηλεφώνων iPhone το δίμηνο Σεπτεμβρίου Οκτωβρίου ήταν 20% κάτω από τα αρχικά σχέδια, ενώ στις ταμπλέτες iPad η μείωση έφθασε το 50%, συνεπεία της έλλειψης μικροεπεξεργαστών και των προβλημάτων στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες.
Φαίνεται πως η εξαιρετική οικονομική κατάσταση της εταιρείας, και η ακόρεστη επιθυμία των καταναλωτών παγκοσμίως για τα, υπερκερδοφόρα για την εταιρεία, iPhone κάνουν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματιστηριακής αγοράς να πιστεύει πως η Apple είναι μάλλον «άτρωτη». Έτσι οι επενδυτές επιλέγουν να κοιτάξουν στο μέλλον και να αγνοήσουν τα «προσωρινά» προβλήματα.
Οι υψηλότατες, σε κάθε τομέα, επιδόσεις της εταιρείας δεν οφείλονται μόνο στα πολύ καλά προϊόντα της αλλά και στην οργανωτική ικανότητα του Τιμ Κουκ, ο οποίος την διοικεί ήδη για πάνω από δέκα χρόνια. Ο Κουκ έχει καταφέρει να οργανώσει την επιχείρηση με τέτοιο τρόπο που να εξασφαλίζει από τους προμηθευτές της πάντα τα καλύτερα εξαρτήματα στις καλύτερες τιμές και να τα παραλαμβάνει πιο γρήγορα από όλους τους ανταγωνιστές της. Μεγάλο ρόλο σε αυτή την επιτυχία του Κουκ έχει παίξει η παρουσία της Apple στην Κίνα, όπου όχι μόνο κατασκευάζονται τα περισσότερα προϊόντα της αλλά κατευθύνεται και ένα μεγάλο μέρος των πωλήσεών της.
Πολλοί αναρωτιόντουσαν πως η Apple τα καταφέρνει τόσο καλά στην Κίνα, και πως δεν έχει επηρεαστεί από τις κακές σχέσεις Κίνας – ΗΠΑ. Ένα μεγάλο μέρος των αποριών τους πρέπει να λύθηκε προχθές Τρίτη, όταν η ειδησεογραφική ερευνητική ιστοσελίδα The Information δημοσίευσε ένα μακροσκελές αποκαλυπτικό άρθρο που έχει ήδη κάνει αίσθηση. Βάσει των ερευνών των δημοσιογράφων της, η The Information ανακάλυψε (και αποκάλυψε) πως το 2016 ο Τιμ Κουκ υπέγραψε ένα μνημόνιο συνεργασίας με την «Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρύθμισης». Με αυτό το μνημόνιο, η αμερικανική εταιρεία ανέλαβε την υποχρέωση να αυξήσει το ύψος των επενδύσεών της στην Κίνα, να βοηθήσει τις Κινεζικές εταιρείες να αναπτύξουν τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες παραγωγής, να υποστηρίξει την εκπαίδευση Κινέζων σε υψηλού επιπέδου τεχνολογίες, να προμηθευτεί περισσότερα εξαρτήματα από Κινέζους προμηθευτές, να υπογράψει συμφωνίες με Κινεζικές εταιρείες λογισμικού, να συνεργαστεί με Κινεζικά Πανεπιστήμια και να προχωρήσει σε άμεσες επενδύσεις σε Κινεζικές τεχνολογικές επιχειρήσεις.
Το μνημόνιο κρατήθηκε μυστικό από τον Τύπο και τους μετόχους της εταιρείας, είχε αρχική διάρκεια πέντε ετών και το ύψος των επενδύσεων που δεσμεύτηκε να κάνει η Apple ήταν πάνω από 275 δισεκατομμύρια δολάρια. Όπως αναφέρει το The Information, τέτοια μνημόνια συνεργασίας δεν σπανίζουν μεταξύ των κινεζικών αρχών και των ξένων εταιρειών, αλλά κανένα δεν ήταν τόσο μεγάλο και ταυτόχρονα μυστικό.
Το τι κέρδισε η Κίνα από αυτό το μνημόνιο είναι μάλλον ξεκάθαρο, ας δούμε λοιπόν τι κέρδισε η Apple. Σύμφωνα με το The Information και άλλα μέσα ενημέρωσης που παρουσίασαν και σχολίασαν τις αποκαλύψεις του, στις αρχές του 2016 η Apple αντιμετώπιζε προβλήματα καθώς ο ανταγωνισμός από τις τοπικές κατασκευάστριες τηλεφώνων (Huawei, Xiaomi, Oppo, Vivo) ήταν πολύ έντονος ενώ οι αρχές είχαν σταματήσει την λειτουργία κάποιων υπηρεσιών της εταιρείας (iBooks Store, iTunes Movies) παραπονούμενες για το χαμηλό επίπεδο επενδύσεων της εταιρείας στην Κίνα.
Μετά το 2016, οι παρεμβάσεις των αρχών ήταν ελάχιστες και η Apple συνέχισε να πουλά τα τηλέφωνά της χωρίς να χρειάζεται να αλλάζει ούτε το λειτουργικό της σύστημα ούτε τις προδιαγραφές ασφαλείας. Αυτή την στιγμή, η Apple είναι και πάλι η πρώτη σε πωλήσεις κινητών τηλεφώνων στην Κίνα, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 19% του συνολικού κύκλου εργασιών της. Ίσως όμως το πιο σημαντικό απ’ όλα να είναι το γεγονός πως η Apple δεν έχει «γρατζουνιστεί» καθόλου από την διαμάχη των ΗΠΑ με την Κίνα, ούτε έχει υποστεί Κινεζικά «αντίποινα» για το ανελέητο κυνηγητό που έχουν εξαπολύσει οι ΗΠΑ εναντίον της Huawei. Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ, η Apple τήρησε τα προβλεπόμενα από το μνημόνιο, οπότε είναι μάλλον ασφαλές να υποθέσουμε ποιες ήταν οι κινεζικές υποχρεώσεις.
Οι αποκαλύψεις του The Information έρχονται να προστεθούν σε παρόμοια ρεπορτάζ, όπως αυτό των New York Times από τον περασμένο Μάιο. Οι New York Times υποστήριζαν πως η Apple έκανε «εκπτώσεις» στις αρχές της και συνεργαζόταν με τις Κινεζικές αρχές σε θέματα όπως η λογοκρισία στις εφαρμογές που υπάρχουν στο App Store, και η ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων των κινέζων χρηστών των τηλεφώνων. Η δημόσια εικόνα της εταιρείας δύσκολα θα αποφύγει ένα ισχυρό πλήγμα, τουλάχιστον εντός των ΗΠΑ. Κατά την άποψή μας, δεν θα αργήσει η ώρα που οι φωνές διαμαρτυρίας εναντίον των πολύ στενών σχέσεων της με την Κίνα και των «διευκολύνσεων» που παρέχει σε μία χώρα που δεν φημίζεται για την προστασία των ατομικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα γίνουν πιο δυνατές.
Ειδικά σε μία εποχή που ο αμερικανός πρόεδρος απειλεί την Κίνα με κυρώσεις για την συμπεριφορά της εναντίον των διαδηλωτών του Χονγκ Κονγκ και την καταπίεση των Ουιγούρων. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως οι επενδυτές θα γίνουν πιο αυστηροί απέναντι στην εταιρεία. Αυτό υποθέτουμε πως θα γίνει μόνο αν ορισμένοι μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές αποφασίσουν πως η συμπεριφορά της εταιρείας παραβιάζει κάποιους από τους κανόνες του ESG. Αν έρθει αυτή η ώρα, η κατάσταση για την εταιρεία μπορεί να γίνει αρκετά δύσκολη. Αν δυσαρεστήσει την Κίνα, μπορεί να πληγούν οι οικονομικές της επιδόσεις και κατ’ επέκταση η μετοχή, αν δυσαρεστήσει τους επενδυτές θα πληγεί απ’ ευθείας η μετοχή. Να μην δυσαρεστήσει κανέναν θα είναι μάλλον αδύνατον.
