Η απελευθέρωση της πώλησης όλων των κόκκινων δανείων με τον τρόπο που επιμένουν να υλοποιηθεί οι εκπρόσωποι των δανειστών -αποδεχόμενοι ως μόνη εξαίρεση αυτά της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων δανειοληπτών- έχει αποτελέσει μέχρι στιγμής ένα από τα πιο αιχμηρά αγκάθια της διαπραγμάτευσης για την αξιολόγηση.
Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η κυβέρνηση φαίνεται πως οδηγείται σε στρατηγική ήττα στο μέτωπο των κόκκινων δανείων έχοντας σηκώσει πολύ ψηλά τον πήχη των προσδοκιών. Η ανάγκη του τραπεζικού συστήματος να ανακτήσει κεφάλαια από τις πωλήσεις δανείων, δεν αφήνει περιθώρια στους χρηματοδότες της χώρας να αποδεχθούν περισσότερες εξαιρέσεις από εκείνες που συνομολογήθηκαν με το μνημόνιο του περασμένου Ιουλίου και οι οποίες αναφέρονται ευθέως μόνο στους οικονομικά ευάλωτους. Το πρόβλημα είναι πως οι δύο πλευρές έχουν διαφορετική άποψη για το ποιοι είναι οι πραγματικά ευάλωτοι που έχουν κόκκινα δάνεια. Η συμφωνία που προσφέρουν οι δανειστές στην ελληνική κυβέρνηση είναι «μόνο η πρώτη κατοικία των φτωχών ή τίποτα», και μένει να φανεί τις επόμενες τρεις εβδομάδες πόσο διατεθειμένοι είναι, ειδικά στο ΔΝΤ και την ΕΚΤ, να ρίξουν νερό στο κρασί τους για να ικανοποιήσουν την πολιτικά εύλογη επιδίωξη της κυβέρνησης να ανασταλεί για μερικά χρόνια (2-3) η πώληση καταναλωτικών δανείων έως 20.000 ευρώ, δανείων ελεύθερων επαγγελματιών μέχρι 250.000 ευρώ και δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων μέχρι 500.000 ευρώ.
Για μια κυβέρνηση που ευαγγελίζονταν την «Σεισάχθεια» από τα τραπεζικά χρέη, αποτελεί ήδη βαρύ φορτίο το γεγονός ότι αποδέχθηκε την πώληση όλων των υπόλοιπων δανείων (δεύτερης κατοικίας, εξοχικών, επιχειρηματικών, μεγάλων καταναλωτικών κλπ.) σε αυτούς που μέχρι χθες ονομάτιζε “funds - άρπαγες”, εξ ου και η επικοινωνιακή προσπάθεια που καταβάλλεται τώρα εκ μέρους του αρμόδιου υπουργού Γιώργου Σταθάκη να εξαιρεθούν της πώλησης οι τρεις συγκεκριμένες κατηγορίες που θεωρούνται κοινωνικά και πολιτικά ευαίσθητες.
Μια εξίσου δύσκολη απόφαση που καλείται να λάβει στις επικείμενες συζητήσεις το οικονομικό επιτελείο είναι αν και με ποιους όρους θα αποδεχθεί την πώληση όχι μόνο των κόκκινων αλλά και όλων των λεγόμενων «πράσινων» δανείων, εκείνων δηλαδή που εξυπηρετούνται κανονικά από τους δανειολήπτες. Στην προηγούμενη φάση της διαπραγμάτευσης που αφορούσε στην κατάρτιση του νόμου 4354/2015 για τις μεταβιβάσεις δανείων, η κυβέρνηση επέτρεψε να πωλούνται μόνο εξυπηρετούμενα δάνεια οφειλετών που έχουν παράλληλα και κόκκινα δάνεια. Δικαιολόγησε αυτή την απόφαση υποστηρίζοντας ότι αυτός είναι ένας τρόπος να αποκαλυφθούν στρατηγικοί κακοπληρωτές που έχουν προνομιακές σχέσεις με κάποιες συγκεκριμένες τράπεζες.
Οι δανειστές -αλλά και η ΤτΕ που έχει καλή εικόνα της κατάστασης στα βιβλία των τραπεζών- δεν υπαναχώρησαν ποτέ της θέσης τους να μπορούν να πωλούνται κανονικά και τα υπόλοιπα ενήμερα δάνεια. Η πρακτική «πρόσμιξης» καλών και κακών δανείων σε ένα χαρτοφυλάκιο που βγαίνει προς πώληση αφενός μπορεί να ανεβάσει την τιμή προς όφελος του τραπεζικού ιδρύματος, αφετέρου μπορεί να δώσει μεγαλύτερη ευελιξία αναδιάρθρωσης εφόσον μιλάμε για δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων, και τρίτον μπορεί να περιλάβει και δάνεια τα οποία ενώ δεν συγκαταλέγονται στον «στενό πυρήνα» των κόκκινων δανείων συνολικού ύψους 72 δισ. ευρώ, ανήκουν ωστόσο στα λεγόμενα «μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα» που περιλαμβάνουν δάνεια με μεγάλες πιθανότητες αθέτησης και τα οποία ανεβάζουν τον τελικό λογαριασμό σε πάνω από 100 δισ. ευρώ. Από τα ποσά αυτά, στόχος είναι με το άνοιγμα της αγοράς και την ενεργητική διαχείριση των δανείων, να εισπράττονται ετησίως περί τα 7 δισ. ευρώ.
Ο Γ. Σταθάκης δήλωσε χθες (RealΝews) ότι «η διαπραγμάτευση για τα κόκκινα δάνεια έχει ακόμη δρόμο» υπονοώντας ότι η απόσταση στις θέσεις των δύο πλευρών παραμένει σημαντική. Το ερώτημα ενόψει της επανεκκίνησης των συζητήσεων, είναι τι περιθώρια θα δώσει πλέον το Μέγαρο Μαξίμου στον υπουργό να επιμείνει στις «κόκκινες γραμμές» του για τα δάνεια εφόσον πράγματι ισχύουν οι διαρροές τόσο εκ μέρους του κουαρτέτου όσο και της κυβέρνησης ότι είναι το μόνο πεδίο στο οποίο δεν υπάρχει πρόοδος. Η απάντηση αποκτά μεγαλύτερη σημασία από τη στιγμή που πηγές οι οποίες υποστηρίζουν πως γνωρίζουν καλά λεπτομέρειες, λένε πως ήδη από τον προηγούμενο κύκλο των συζητήσεων ζητήθηκε επιτάχυνση και ολοκλήρωση της συμφωνίας για τα δάνεια, από τον έτερο συναρμόδιο υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, και ενώ ήδη κυκλοφορούν φήμες ότι υπάρχει δυσαρέσκεια για τους χειρισμούς του Γ. Σταθάκη στο θέμα.
