Του Γιώργου Φιντικάκη
Την ολοκλήρωση 19 αποκρατικοποιήσεων, την πλειονότητα δηλαδή όσων προβλέπει το πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ, προβλέπει το draft του μνημονίου που είδε το φως της δημοσιότητας.
Βάζοντας τέλος στις προσδοκίες πολλών μελών της κυβέρνησης πως το ΤΑΙΠΕΔ θα σταματήσει τις αποκρατικοποιήσεις μόλις ολοκληρώσει τις εννέα στις οποίες συχνά αναφέρονται, το προσχέδιο που έχει στη διάθεσή του το liberal.gr, προβλέπει σωρευτικά έσοδα ύψους 5,8 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις για την περίοδο 2016-2018.Εξ αυτών :
Τα 2,5 δισ. ευρώ αφορούν το 2016 (σσ: τα έσοδα 1,23 δισ. από τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, το τίμημα 369 εκατ. ευρώ για την πώληση του ΟΛΠ, κ.ά.)
2,2 δισ. ευρώ για το 2017
1,1 δισ. ευρώ για το 2018.
Είναι προφανές ότι για να βγει ο λογαριασμός ύψους 5,8 δισ. ευρώ ως και το 2018, θα πρέπει να προστεθούν και νέες αποκρατικοποιήσεις σε αυτές που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη (Ελληνικό, Αστερας, ΟΛΘ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, κ.α).
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στο προσχέδιο ότι "το ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ ενέκρινε στις 26/4/2016 το επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης, γνωστό ως Asset Development Plan - ADP το οποίο και περιλαμβάνει όλα τα περιουσιακά στοιχεία που του ανήκαν στις 31/12/2014". Θυμίζουμε ότι σε αυτό το ADP συγκατάλεγονται στρατηγικού χαρακτήρα επιχειρήσεις όπως το 17% της ΔΕΗ, το 65% της ΔΕΠΑ, το 35% των ΕΛΠΕ, το 24% των ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, κά.
Τα εννέα προαπαιτούμενα
Το σοβαρότερο άλλωστε από τα 9 προαπαιτούμενα προκειμένου να τρέξει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων είναι και η έγκριση του Asset Development Plan με 19 περιουσιακά στοιχεία από τα κυβερνητικά όργανα.
Ετσι, "το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ), καλείται να εγκρίνει το επικαιροποιημένο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του ΤΑΙΠΕΔ, γνωστό ως ADP, το οποίο συμπεριλαμβάνει 19 συνολικά περιουσιακά στοιχεία, όπως έχει άλλωστε συμφωνηθεί από το Δεκέμβριο του 2015". Εν συνεχεία η απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ, μαζί με το ADP, θα δημοσιευθούν σε ΦΕΚ. Σημειώνεται ότι το ADP θα αποτελεί παράρτημα του μνημονίου (Annex) συνιστώντας έτσι αναπόσπαστο τμήμα της συμφωνίας, ενώ θα επικαραιοποιείται ανά 6μηνο από το ΤΑΙΠΕΔ, και εν συνεχεία θα εγκρίνεται από το υπουργικό συμβούλιο ή το ΚΥΣΟΙΠ.
Γίνεται σαφές από τα παραπάνω, πως ο ρόλος του ΤΑΙΠΕΔ δεν υποβαθμίζεται, όπως ήθελαν κάποια κυβερνητικά στελέχη, αλλά αντίθετα αναβαθμίζεται. Επιπλέον, και αντίθετα απ' ότι είχε συμβεί πέρυσι τον Αύγουστο, το ADP όπως και η απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ θα πρέπει να δημοσιευτούν σε ΦΕΚ. Προφανώς οι δανειστές θέλουν να δεσμεύσουν έτσι την ελληνική κυβέρνηση να υλοποιήσει τα συμφωνηθέντα, προκειμένου να μην μπορεί ουδείς υπουργός να υποστηρίξει πως οι ιδιωτικοποιήσεις είναι μόνο 9 ή κάτι παρόμοιο, όπως συνέβαινε έως σήμερα.
Τα υπόλοιπα 8 προαπαιτούμενα αφορούν :
- Μνημόνιο μεταξύ κυβέρνησης- επενδυτή για το Ελληνικό με οριστική προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας επί των όρων ανάπτυξης της έκτασης. Στα άμεσα μάλιστα παραδοτέα, προβλέπεται η επικύρωση από τη Βουλή της “συμφωνίας αγοράς μετοχών” της Ελληνικόν Α.Ε, που θα πρέπει να γίνει αμέσωςμόλις υπογραφεί το αναθεωρημένο μνημόνιο μεταξύ κυβέρνησης και επενδυτή, και όχι αργότερα από τον Ιούνιο του 2016.
- Εγκριση από τη Βουλή της συμφωνίας παραχώρησης για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια.
- Εγκριση από το ΚΥΣΟΙΠ της συμφωνίας παραχώρησης του ΟΛΘ, προκειμένου ο διαγωνισμός να μπει στη τελική του φάση (σσ: Ιούλιο αναμένονται οι προσφορές).
- Θέσπιση οριστικών χονοδιαγραμμάτων για την ολοκλήρωση των συμφωνιών ΟΛΠ και 14 αεροδρομίων. Αν και υπάρχει η εντύπωση πως οι δύο αποκρατικοποιήσεις έχουν ολοκληρωθεί, εντούτοις εκκρεμούν ακόμη μια σειρά από ζητήματα. Στον ΟΛΠ π.χ. εκκρεμούν να εγκριθεί η σύμβαση παραχώρησης από τη γενική συνέλευση του οργανισμού, να κλείσει το θέμα της εποπτικής αρχής από το υπ. Ναυτιλίας, να περάσι η συμφωνία από τη Βουλή.
- Νομοθέτηση από το υπ. Υποδομών της τιμολογιακής πολιτικής με τα διόδια της Εγνατίας Οδού, και ολοκλήρωση εντός δύο μηνών της διαπραγμάτευσης μεταξύ της εταιρείας και της Τρ.Πειραιώς για την αναδιάρθωση του δανείου της.
- Ψήφιση νόμου στη Βουλή που θα ενισχύει το ρόλο της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων (το νομοσχέδιο τέθηκε πρόσφατα σε διαβούλευση από το υπ. Ναυτιλίας). Στα άμεσα παραδοτέα, ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο καλείται η κυβέρνηση να έχει προωθήσει τις νομοθετικές ρυθμίσεις που θα καταστήσουν λειτουργική τη Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων (ΡΑΛ).
- Εως το Σεπτέμβριο του 2016 αναδιάρθρωση με νόμο της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) προκειμένου να λειτουργεί με βάση το κοινοτικό κεκτημένο, κάτι που συνδέεται ευθέως με την εποπτεία και ρύθμιση των 14 αεροδρομίων.
- Να ολοκληρωθούν όλα τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα που είναι απαραίτητα για να τρέξει το ελληνικό προγράμμα αποκρατικοποιήσεων, και τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτή τη λίστα. Στο μνημόνιο του Αυγούστου, περιλαμβάνονταν συνολικά 74 τέτοια προαπαιτούμενα.
Αλλωστε, "η κυβέρνηση δεσμεύεται να διευκολύνει την διαδικαδία των ιδιωτικοποιήσεων και να ολοκληρώσει όλα εκείνα τα προαπαιτούμενα που θα επιτρέψουν την επιτυχή ολοκλήρωση των διαγωνισμών". Στο πλαίσιο αυτό, θα ολοκληρώνει ανά 3μηνο, όλες τις απαιτούμενες ενέργειες όπως έχουν συμφωνηθεί μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ, θεσμούς και κυβέρνησης. Η λίστα με τις προαπαιτούμενες ενέργειες έχει επίσης εγκριθεί από το ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ και θα συνοδεύει το μνημόνιο ως παράρτημα (Annex), αποτελώντας επίσης τμήμα της όλης συμφωνίας.
Σύμφωνα πάντα με το draft "η ολοκλήρωση του συμφωνημένου ADP (μέσω απευθείας πωλήσεων, παραχωρήσεων, τιτλοποίησης εσόδων ή άλλων μορφών αξιοποίησης) για όλα τα core assets του ΤΑΙΠΕΔ συνιστά το κλειδί για να δοθεί ώθηση στις ιδιωτικές επενδύσεις, να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και εξασφαλισθεί χρηματοδότηση για το κράτος".
Πως θα διοικείται το νέο Ταμείο
Αναφορικά με το νέο νέο Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας, το προσχέδιο προβλέπει ότι θα έχει έδρα την Ελλάδα, η διαχείρισή του θα γίνεται από τις ελληνικές αρχές, υπό την εποπτεία όμως των θεσμών. Οπως είχε συμφωνηθεί εδώ και καιρό, το Ταμείο θα διοικείται από ένα Διοικητικό Συμβούλιο, την εποπτεία του οποίου θα έχει ένα Εποπτικό Συμβούλιο (Supervisory Board), τα μέλη του οποίου θα επιλέγουν από κοινού η ελληνική κυβέρνηση και οι θεσμοί. Προκειμένου να εκπληρώσει τους στόχους του, το Ταμείο θα χρησιμοποιεί τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τα πρότυπα του ΟΟΣΑ για τη διακυβέρνηση, και τη διαφάνεια των δημοσιευμένων στοιχείων όσον αφορά κρατικές επιχειρήσεις και ακίνητη περιουσία. Το μάνατζμεντ θα γίνεται από επαγγελματίες με την εποπτεία φυσικά του κράτους. Η ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων θα είναι ένα από τα μέσα για την αποπληρωμή των νέων δανείων που έχει συμφωνηθεί να χορηγήσει ο ESM στην Ελλάδα (86 δισ. ευρώ).
Τι θα μεταφερθεί στο Ταμείο
Στα προαπαιτούμενα του μνημονίου προβλέπεται η υιοθέτηση του νόμου ίδρυσης του νέου Ταμείου, όπως επίσης και το στρατηγικό πλάνο για την ανάπτυξή του (Action Plan). Στο νέο Ταμείο θα μεταφερθούν :
- Μια συμφωνημένη λίστα με ακίνητα που ανήκουν σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ.
- Η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) μαζί με όλα τα περιουσιακά της στοιχεία πλην εκείνων όπου υπάρχουν σημαντικά εμπόδια για την αξιοποίησής τους (θέματα αιγιαλού, αρχαιολογίας, κλπ).
- Και μια αρχική λίστα με κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις.
Εντός τριών μηνών από την ίδρυση του Ταμείου, αυτό θα πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργήσει. Προς αυτή τη κατεύθυνση, έως τον Ιούνιο του 2016, κυβέρνηση και θεσμοί θα πρέπει να έχουν καταλήξει στα μέλη του Εποπτικού Συμβουλίου του νέου Ταμείου, τα οποία στη συνέχεια θα κληθούν να επιλέξουν τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου. Η επιλογή των μελών του Δ.Σ. πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τον Σεπτέμβριο, με σκοπό τον Οκτώβριο να συνεδριάσει για πρώτη φορά. Τον Νοέμβριο, το Δ.Σ. θα επιλέξει και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των θυγατρικών του. Τέσσερις θυμίζουμε ότι θα είναι οι θυγατρικές του : ΤΑΙΠΕΔ, ΕΤΑΔ, ΤΧΣ, και ΔΕΚΟ (σε αυτή τη τελευταία θα μεταφερθούν κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις που δεν προβλέπεται άμεσα να αξιοποιηθούν). Οπου υπάρχουν ήδη Δ.Σ., "με την εξαίρεση του ΤΧΣ", όπως αναφέρει το κείμενο, αυτά θα αναθεωρηθούν με βάση τις ανάγκες του νέου φορέα.
Εως το Σεπτέμβριο του 2016, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να έχουν μεταφέρει στο νέο Ταμείο μια δεύτερη ομάδα από κρατικά ελεγχόμενες επιχειρησεις κατόπιν πάντα συμφωνίας με τους θεσμούς. Επίσης ως το Σεπτέμβριο, οι δύο πλευρές θα πρέπει να έχουν καταλήξει στην υπόλοιπη λίστα με ακίνητα και επιχειρήσεις του Δημοσίου που θα μεταφερθούν στο νέο Ταμείο. Μόνο κατόπιν κοινής συμφωνίας των δύο πλευρών, θα μπορεί να εξαιρεθεί ένα περιουσιακό στοιχείο από το νέο Ταμείο. Επίσης έως το Σεπτέμβριο, το ΤΑΙΠΕΔ θα μεταφέρει στο νέο Ταμείο, όσα από τα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας (υπάρχουν κι άλλα πέραν των 14) όπως και από τα περιφερειακά λιμάνια (Βόλος, Αλεξανδρούπολη, Χανιά, Ηγουμενίτσα, Ραφήνα, κλπ), δεν σκοπεύει να αξιοποιήσει το ίδιο. Μέχρι όμως το νέο Ταμείο να καταστεί λειτουργικό, το ΤΑΙΠΕΔ θα συνεχίσει να προετοιμάζει από κοινού με τα συναρμόδια υπουργεία την αξιοποίηση των παραπάνω περιουσιακών στοιχείων.
Εως τα τέλη Μαίου, κυβέρνηση και θεσμοί θα πρέπει να ζητήσουν τεχνική βοήθεια από ΕΕ, ώστε να προσδιοριστούν και άλλες τυχόν κρατικές επιχειρήσεις ικανές να ενταχθούν στο νέο Ταμείο, ενώ το ίδιο θα πρέπει να συμβεί έως τον Ιούνιο αναφορικά με τα κρατικά ακίνητα.
Εμπάσει περιπτωσει, το αργότερο έως και το Δεκέμβριο του 2016 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η μεταφορά όλων των περιουσιακών στοιχείων στο νέο Ταμείο.
