Ανάκαμψη μεγεθών αναμένεται να παρουσιάσουν τα εμπορικά κέντρα της χώρας, τα οποία, ύστερα από «λουκέτο» 141 ημερών άνοιξαν, με περιορισμούς, από το περασμένο Σάββατο. Το 2020, τα εμπορικά κέντρα είχαν κατεβάσει ρολά από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο, ενώ λειτούργησαν από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς με περιορισμούς, όπως το click-away, το click-inside και η αναλογία επισκεπτών με βάση τα τετραγωνικά μέτρα. Εδώ και τρεις ημέρες, τα εμπορικά κέντρα της χώρας επαναλειτουργούν, μέχρι νεοτέρας, μέσω του συστήματος click – inside, με τη ζήτηση λόγω των πασχαλινών αγορών και του πολύμηνου «λουκέτο» στο λιανεμπόριο να τροφοδοτεί αυξημένες προσδοκίες για ανάκαμψη της αγοραστικής δαπάνης. Άλλωστε, αυτό απέδειξε η εμπειρία του -έστω και σύντομης διάρκειας- «restart» της περασμένης χρονιάς, οπότε η υποχώρηση των πωλήσεων και του αριθμού των επισκεπτών στα τρία εμπορικά κέντρα της Lamda Development (Mall Athens, Golden Hall, Mediterranean Cosmos στη Θεσσαλονίκη) περιορίστηκε στο -26% και -43%, αντίστοιχα.
Η επόμενη μέρα και τα υπαίθρια malls
Το ζητούμενο βέβαια, για τη συγκεκριμένη αγορά είναι να μην υπάρχουν «πισωγυρίσματα», δηλαδή σταδιακά να αρθούν οι περιορισμοί (click-inside) και να αποκατασταθεί η κανονικότητα, κάτι που, δίχως αμφισβήτηση, θα εξαρτηθεί από την πορεία των εμβολιασμών. Πάντως, τα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί λόγω του Covid-19 και έχουν, ήδη, σημαντική επίδραση στα εμπορικά κέντρα παγκοσμίως, επηρεάζουν, σε πολύ μικρό βαθμό, την Ελλάδα. Κι αυτό επειδή στη χώρα μας, λόγω της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης, δημιουργήθηκε ένας πολύ μικρός αριθμός εμπορικών κέντρων, που αντιστοιχεί σε επιφάνεια 665.000 τετραγωνικών μέτρων (στοιχεία Cushman & Wakefield, 2019) ή σε 61 τετραγωνικά μέτρα ανά χίλιους κατοίκους πανελλαδικά, αριθμός που αυξάνεται σε περίπου 100 τ.μ. στην Αττική, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα και τα περισσότερα malls.
Ωστόσο, η νέα τάση που έχει έρθει για να μείνει σχετίζεται με τα «open-air» εμπορικά κέντρα, όπως το Smart Park της Reds και το εκπτωτικό χωριό McArthurGlen. Είναι ενδεικτικό ότι το Smart Park, κατά το διάστημα που ήταν πέρυσι ανοιχτό (Ιούνιος-Οκτώβριος), παρουσίασε αυξημένη επισκεψιμότητα κατά 19% για τον Ιούνιο και 15% για τον Ιούλιο, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2019.
Η στροφή των καταναλωτών στα υπαίθρια malls παρατηρείται, παγκοσμίως. Για παράδειγμα, ο γαλλικός όμιλος Frey που έχει το μεγαλύτερο, πανευρωπαϊκά, χαρτοφυλάκιο υπαίθριων εμπορικών κέντρων, εμφάνισε αύξηση πωλήσεων κατά 16% πέρυσι από τα μέσα Μαΐου μέχρι το τέλος Ιουνίου, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Αντίστοιχα, το εκπτωτικό χωριό στο Πούλκοβο της Ρωσίας είχε περισσότερους κατά 20% επισκέπτες το
Στην Αγία Πετρούπολη οι επισκέπτες εκπτωτικού χωριού στο Πούλκοβο, που είναι υπαίθριο, αυξήθηκαν το 2020 κατά 20%, συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2019.
Οι νέες επενδύσεις
Η ανθεκτικότητα που εμφάνισαν εν μέσω πανδημίας τα εμπορικά κέντρα -π.χ. η Lamda επαναδιαπραγματεύτηκε 80 νέες ή προς ανανέωση συμβάσεις εμπορικής συνεργασίας με τους ίδιους, πριν την εκδήλωση της πανδημίας, όρους- υπόσχεται καλύτερες ημέρες για αυτού τους είδους τις επενδύσεις. Μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2021 εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθούν οι κατασκευαστικές εργασίες για την επέκταση, κατά 25.000 τ.μ. του εμπορικού κέντρου River West στην Λεωφόρο Κηφισού, που ανήκει στην Noval Property, αποτελώντας επένδυση 20 εκατ. ευρώ.
Επίσης, το Athens Heart στην Λεωφόρο Πειραιώς, που έχει περιέλθει στο χαρτοφυλάκιο της Hines, σχεδιάζεται να μετατραπεί σε premium εκπτωτικό κέντρο 22.000 τ.μ. με την επωνυμία Gazi Outlet, όπου θα προστεθούν κινηματογραφικές αίθουσες. Η λίστα των νέων τέτοιου είδους επενδύσεων δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει τις νέες εμπορικές αναπτύξεις που σχεδιάζει η Lamda Development, κατά την πρώτη πενταετία υλοποίησης των έργων ανάπλασης του Ελληνικού. Πρόκειται για το Vouliagmenis mall, που θα αποτελείται από 72.000 τ.μ. μικτών εκμισθώσιμων χώρων και θα είναι μεγαλύτερο κατά 20%, συγκριτικά με αυτό στο Μαρούσι, αλλά και για την εμπορική ανάπτυξη εντός της μαρίνας Αγ. Κοσμά (Marina Galleria).
