Του Ηλία Παπαγεωργιάδη*
Όταν τον Δεκέμβριο του 2016 εξελέγη η κυβέρνηση των σοσιαλιστών στη Ρουμανία υποσχέθηκε να αυξήσει το ΑΕΠ της χώρας για να φτάσει μέσα σε μόλις 4 χρόνια από τα 160 δισ. ευρώ στα 220 δισ. ευρώ το 2020. Το ΑΕΠ της Ρουμανίας το 2017 πέρασε το ελληνικό (187 έναντι 175 δισ.), το 2018 άγγιξε τα 200 δισ. ευρώ, το 2019 έφτασε στα 220 δισ. και φέτος στοχεύει στα 235 – 237 δισ. ευρώ.
Η ανάπτυξη διαχύθηκε σε όλη την κοινωνία, εκατομμύρια άνθρωποι βγήκαν από τη φτώχεια και εντάχθηκαν στη μεσαία τάξη. Πώς το πέτυχαν αυτό οι Ρουμάνοι; Φορολογώντας και τον αέρα που αναπνέουν οι πολίτες; Μοιράζοντας δάνεια στο 120% της εμπορικής αξίας ενός ακινήτου για να δουλέψει η οικοδομή;
Το πέτυχαν με δάνεια; Όχι
Η Ρουμανία ανέβηκε πολύ χωρίς δάνεια! Δεν είναι τυχαίο πως ακόμη και σήμερα οι καταθέσεις είναι περισσότερες από τα δάνεια, οι εμπορικές τράπεζες είναι υγιείς (30+ τράπεζες, οι περισσότερες ξένες, αυτό σημαίνει ανοικτή οικονομία), τα «κόκκινα δάνεια» είναι υποπολλαπλάσια των ελληνικών και η Κεντρική Τράπεζα συνεχίζει να επιβάλλει αυστηρούς όρους για τον δανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Μάλιστα, ο παλαιότερος κεντρικός τραπεζίτης στον κόσμο (από το... 1990) και ίσως ένας εκ των καλύτερων παγκοσμίως όλων των εποχών, ο εμβληματικός κ. Mugur Isarescu πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια να αντιστρέψει το νόμισμα που επιλέγεται για τον δανεισμό. Πλέον άνω του 65% των ιδιωτικών δανείων στη χώρα έχουν ληφθεί στο τοπικό νόμισμα Λέι, με το Ευρώ να περνάει σε δεύτερη μοίρα και τον κίνδυνο συναλλαγματικών επεισοδίων να μειώνεται (πχ στην Τουρκία με την πλειοψηφία των δανείων να είναι εκφρασμένα σε δολλάρια, κάθε υποτίμηση του εθνικού νομίσματος συνεπάγεται καταστροφή για τις δανειζόμενες επιχειρήσεις).
Ο εξωτερικός δανεισμός αυξήθηκε από τους σοσιαλιστές αλλά έστω και έτσι το 2020 αναμένεται να διατηρηθεί κάτω του 48%, ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη.
Οι αυξήσεις των μισθών στο δημόσιο και των συντάξεων
Οι μισθοί του δημοσίου τομέα αυξήθηκαν πολύ γρήγορα και ουσιαστικά έφτασαν / πέρασαν τα ελληνικά επίπεδα. Μάλιστα στον χώρο της Υγείας είναι πλέον πολλαπλάσιοι των ελληνικών και πλησιάζουν τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Γιατροί με 2.500 – 5.000 Ευρώ τον μήνα είναι πλέον ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Σημαντικές ήταν οι αυξήσεις και στις συντάξεις.
Από την άλλη πλέον δεν υπάρχει ούτε το άλλοθι των χαμηλών μισθών και των φτωχών δημοσίων υπαλλήλων. Με βάση το χαμηλό κόστος διαβίωσης στη χώρα (με εξαίρεση τα ενοίκια στις μεγάλες πόλεις) πλέον εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εισόδημα που τους βγάζει από την κατηγορία των «φτωχών».
Το κλειδί της ανάπτυξης: Χαμηλοί φόροι που δεν αλλάζουν συνέχεια
Είναι πραγματικά σωστή η επιλογή της νέας Ελληνικής κυβέρνησης να αρχίσει να μειώνει τους φόρους στην Ελλάδα, έστω και στον μικρό βαθμό που μπορεί να το καταφέρει σήμερα (για μεγαλύτερες μειώσεις, απαιτούνται βαθιές τομές).
Η Ρουμανία με τη χαμηλή φορολογία πέτυχε να «ασπρίσει» τεράστια κομμάτια της οικονομίας της και να οδηγήσει σε αύξηση της καταγεγραμμένης απασχόλησης σε επίπεδα ρεκόρ. Με τον ΦΠΑ να μειώνεται ραγδαία, ολόκληροι κλάδοι «άσπρισαν», φτάνοντας σε διπλασιασμό τους μέσα σε λίγα χρόνια. Περισσότερα δηλωμένα έσοδα = μεγαλύτερο ενδιαφέρον για να δουλεύουν νόμιμα και οι υπάλληλοι, προκειμένου να αφαιρείται το κόστος τους κλπ. Έτσι η Ρουμανία έφτασε σε ποσοστό ανεργίας 0 – 0,5% στις μεγάλες πόλεις και περίπου 3% στο σύνολο της χώρας!
Μέσος μισθός 700 ευρώ/μήνα
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο μέσος μισθός στη Ρουμανία το 2020 θα φτάσει τα 700 Ευρώ τον μήνα, περίπου 50% μεγαλύτερος από ότι ήταν πριν από 4 – 5 χρόνια. Στο Βουκουρέστι και τις άλλες μεγάλες πόλεις, ο μέσος μισθός είναι ακόμη πιο μεγάλος.
Οι διαφημίσεις μεγάλων εταιριών που ψάχνουν προσωπικό συνεχίζονται αδιάκοπα, οι ελλείψεις είναι μεγάλες και πλέον η χώρα επιτρέπει ελεγχόμενα σε μετανάστες από Νεπάλ κλπ να έρθουν και να δουλέψουν σε αυτή.
«Και τότε γιατί πολλοί ρουμάνοι μεταναστεύουν;» ρωτάνε πολλοί. Γιατί λόγω κακής νοοτροπίας προτιμάνε να δουλέψουν υπό χειρότερες συνθήκες στο εξωτερικό.
Το 2020 το μέσο κατά κεφαλή εισόδημα στη Ρουμανία θα φτάσει τα 12.357 Ευρώ / κάτοικο, όμως στο Βουκουρέστι θα πλησιάσει τα 30.000 Ευρώ, ενώ σε αρκετές άλλες μεγάλες πόλεις θα υπερβεί τα 20.000 Ευρώ / κάτοικο. Μάλιστα σύμφωνα με τη Eurostat η πρωτεύουσα της Ρουμανίας έχει ξεπεράσει πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες
Οι βασικοί φόροι στη Ρουμανία το 2020
Φόρος εταιριών:
16% επί των κερδών
Φόρος «μικροεταιριών» (με τζίρο <1.000.000):
1% επί του τζίρου, για τζίρο ως 1.000.000 Ευρώ, αν έχουν υπάλληλο
3% επί του τζίρου, για τζίρο ως 1.000.000 Ευρώ, αν δεν έχουν υπάλληλο
Προκαταβολή φόρου:
Άγνωστες λέξεις
Υποχρεωτική ασφάλιση μετόχου:
Δεν υπάρχει. Η ασφάλιση είναι προαιρετική
Φόρος ΓΕΜΗ, εισφορά αλληλεγγύης κλπ:
Άγνωστες λέξεις
Φόρος μερίσματος:
5%
Ατομικός φόρος:
10% ανεξαρτήτως εισοδημάτων, δεν «τιμωρείται» όποιος κερδίζει πολλά και τα δηλώνει
Συντελεστές ΦΠΑ:
Βασικός συντελεστής: 19%
Συντελεστής τροφίμων, κάθε τομέα της Γεωργίας κλπ: 9%
Συντελεστής εστιατορίων και βιολογικών προϊόντων: 5%
Φόροι ακινήτων:
Πολύ χαμηλοί
Προβλήματα / συνεχείς αλλαγές δεδομένων / συνεχείς εκπλήξεις κλπ:
Όχι
Με αυτή τη φορολογία το ρουμανικό δημόσιο αναμένεται να συγκεντρώσει 76 δισ. ευρώ από φόρους, 10% πάνω από το 2019 = οι χαμηλοί φόροι φέρνουν έσοδα!
Η Ρουμανία δεν είναι παράδεισος, όμως συνεχίζει να ανεβαίνει με βάση κυρίως τη χαμηλή φορολογία
Η Ρουμανία δεν είναι παράδεισος, δεν περιμένει κανείς στην πόρτα τους επενδυτές με λουλούδια. Αν κάποιος δεν προσέξει, μπορεί να βρει μπελάδες και προβλήματα, όπως μπορεί να συναντήσει και στη Γερμανία, την Αγγλία ή τις ΗΠΑ. Όμως αν έχει καλούς συνεργάτες και σοβαρότητα, τότε η Ρουμανία του προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, με πρώτο από όλα τη χαμηλή φορολογία. Οι μικροί φόροι οδηγούν σε εξαγωγές 75 δις Ευρώ (χωρίς πετρελαιοειδή, όπως μετράει η Ελλάδα), στηρίζουν τη μεγάλη ανάπτυξη των ακινήτων και αγορές χιλιάδων διαμερισμάτων ακόμη και με μετρητά, μεγάλους μισθούς και πλούτο. Το μοντέλο αποδίδει και αλλάζει τη ζωή των ανθρώπων.
Μέσα σε 4 χρόνια η Ρουμανία θα δει το ΑΕΠ της να αυξάνεται από τα 160 στα 237 δις Ευρώ και το εισόδημα των κατοίκων της να φτάνει το αντίστοιχο ευρωπαϊκό (στις μεγάλες πόλεις). Μακάρι να ακολουθήσει τον δρόμο αυτόν και η Ελλάδα. Μόνο έτσι θα δούμε γρήγορα τα αποτελέσματα που όλοι έχουμε ανάγκη ως χώρα.
***
Σεμινάριο για τη Ρουμανία στη Θεσσαλονίκη: 7 Φεβρουαρίου
Συναντήσεις στην Αθήνα: 4 – 6 Φεβρουαρίου
Για περισσότερες πληροφορίες και ραντεβού: 6979 339400, [email protected] ή στον παρακάτω σύνδεσμο.
* Ο κ. Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης είναι διευθύνων σύμβουλος της MORE στη Ρουμανία, που περιλαμβάνει και τη MORE Consulting, επί χρόνια μία εκ των κορυφαίων συμβουλευτικών εταιριών στη Ρουμανία.
ΥΓ. Η Ρουμανία ΔΕΝ είναι επιλογή για όποιον ψάχνει «να έχω ένα μαγαζί στην Ελλάδα και έδρα στο εξωτερικό», ούτε για αυτόν που νομίζει πως «με εταιρία έξω και υποκατάστημα εδώ θα αποφύγω τους ελληνικούς φόρους». Το γιατί αυτό δεν γίνεται μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
