Τον σημαντικό ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης στην οικονομική ανασυγκρότηση της Ελλάδας εξήρε ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος μιλώντας στην ετήσια Ημερίδα του ΙΟΒΕ για την Εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας για την Ελλάδα. «Έχουμε ένα 40% των μεταρρυθμίσεων έτοιμο και είναι η απάντηση στην ερώτηση το αν γίνονται μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα. Ναι, γίνονται».
Όπως εξήγησε σε επόμενο σημείο ο κ. Σκέρτσος, «έχουμε εννέα αιτήματα εκταμίευσης για κάθε ένα από αυτά, γνωρίζουμε ποια είναι τα κρίσιμα ορόσημα». Ειδικότερα, «στο σκέλος της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού έχουμε 139 μεταρρυθμιστικά ορόσημα [...] έχουμε πετύχει τα 52 από αυτά, περίπου το 40%».
Κατά συνέπεια, συμπλήρωσε, «γίνονται πάρα πολλές μεταρρυθμίσεις [...] είναι ενδεχομένως περισσότερες από αυτές που μπορούμε να καταναλώσουμε και να κατανοήσουμε. Αυτό είναι ένα πρόβλημα πολιτικό και επικοινωνιακό, δικό μας και της Επιτροπής. Πρέπει να εξηγούμε διαρκώς ποια είναι τα πράγματα που αλλάζουν», φέρνοντας ως παραδείγματα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την αγορά εργασίας.
Και, στο «δια ταύτα», «η Ελλάδα όχι μόνο είναι μεταρρυθμίσιμη, η Ελλάδα αλλάζει μέρα με τη μέρα -και αυτό πιστοποιείται από τις καλύτερες επιδόσεις που έχουμε καταφέρει στο οικονομικό πεδίο σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη ακριβώς γιατί συνδυάζουμε τη μεγάλη και ταχύτερη απορρόφηση δημοσίων επενδύσεων και πόρων με αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο».
Σύμφωνα με τον κ. Σκέρτσο, το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα διαφορετικό πρόγραμμα από αυτά τα οποία έχουν σχεδιάσει έως τώρα η ΕΕ και η Κομισιόν, το οποίο πάτησε πάνω στην εμπειρία της κρίσης χρέους. «Μάθαμε ότι μπορούμε να έχουμε μια πολύ καλύτερη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων που διοχετεύονται σε κάθε κράτος - μέλος. Το πρόγραμμα φεύγει από το κριτήριο της απορρόφησης και μεταφέρεται σε αυτό που προσφέρει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία: στην οικονομία, στις επενδύσεις και στην κατανόηση από τον μέσο πολίτη του τι σημαίνει να υπάρχουν αυτά τα προγράμματα για την καθημερινότητά του», εξήγησε.
Σχετικά με το ελληνικό ΑΕΠ
Σε ερώτηση για την πρόσφατη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ για το ελληνικό ΑΕΠ, η οποία είναι ελαφρώς χαμηλότερη από τον προϋπολογισμό, αλλά 2 ή 3 φορές υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ο κ. Σκέρτσος είπε ότι αν δεν υπήρχε το Ταμείο Ανάκαμψης η υπόλοιπη Ευρώπη θα βρισκόταν σε ύφεση, αντί για τη στασιμότητα που έχει τώρα, και η Ελλάδα πιθανώς να μην είχε τον ρυθμό ανάπτυξης 2%.
Το Ταμείο Ανάκαμψης και οι πόροι που διοχετεύονται μέσω των δημόσιων επενδύσεων είναι πάρα πολύ σημαντικά για τη στήριξη της οικονομικής μεγέθυνσης και μάλιστα βιώσιμους όρους αφού το Ταμείο υποστηρίζει την ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση, τη δημιουργία πιο ανταγωνιστικής οικονομίας, τη θωράκιση του ανθρώπινου δυναμικού με νέες δεξιότητες, ικανές να στηρίξουν την ανάκαμψη που έρχεται.
Σχετικά με το loan facility: Σημαντικό για να διατηρηθεί το επενδυτικό momentum
Ο κ. Σκέρτσος στάθηκε και σε μια άλλη σημαντική διευκόλυνση, εξηγώντας ότι σε ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων, το loan facility, δηλαδή ο μηχανισμός για τα δάνεια με χαμηλό επιδοτούμενο επιτόκιο είναι πάρα πολύ σημαντικός για να διατηρηθεί το αναπτυξιακό και επενδυτικό momemtum. Στην Ελλάδα το momentum αυτό στηρίζεται και σε άλλους παράγοντες -έξοδος από την οικονομική κρίση χρέους, επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα, ανάκτηση εμπιστοσύνησς- ωστόσο, για να γίνουν επενδύσεις χρειάζεται ρευστότητα με τη μορφή φθηνού, προσβάσιμου χρήματος. «Τα 18 δισ. ευρώ που έχουμε από το Ταμείο μπορούν να υποστηρίξουν και την αναγκαία επενδυτική κινητοποίηση», είπε.
«Είμαστε στο μέσο του προγράμματος, καθώς όλα ξεκίνησαν στην πανδημία. Τα κράτη έπρεπε να γίνουν “εργοδότες”. Βασίζεται στην εμπειρία της κρίσης χρέους που ήταν πολύ επίπονη για τα κράτη και τους πολίτες. Όμως, μάθαμε το πώς να υλοποιούμε καλύτερα προγράμματα και μας έλειπε κάτι που θα ωθούσε τις αναπτύξεις», εξήγησε ο κ. Σκέρτσος και πρόσθεσε: «Ήταν πολύ σημαντικό το Ταμείο γιατί χρηματοδότησε επενδύσεις και οι αποφάσεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό, ήταν πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε το momentum στις επενδύσεις. Για τις επενδύσεις χρειάζεται ρευστότητα και αυτή ήταν αδύνατη χωρίς χρηματοδότηση από το Ταμείο».
Αναφερόμενος στις μεταρρυθμίσεις ο κ. Σκέρτσος επισήμανε χαρακτηριστικά:
«Το πλάνο μας ήταν βασισμένο στις προτάσεις Πισσαρίδη και υπήρχαν πολλές προτάσεις για μεταρρυθμίσεις. Πρώτη φορά υποβάλλαμε ένα πλάνο που ήταν βασισμένο σε εκτιμήσεις ειδικών, σε αντίθεση με τα προηγούμενα. Αποφασίσαμε να εμπιστευθούμε μια επιτροπή σοφών και το πρόχειρο πλάνο έγινε από μια επιτροπή, δεν ήταν τόσο γραφειοκρατική. Εξαρτιόνταν από μας και τους εταίρους μας η υλοποίηση του πλάνου γιατί ήταν ένας αποτελεσματικός τρόπος εφαρμογής του Ταμείου. Έπρεπε να βρούμε τρόπους δημιουργίας μιας ανανεώσιμης οικονομίας και δεν ήταν μόνο το Ταμείο. Δεν πρέπει να φοβόμαστε τις αναθεωρήσεις».
«Έχω πλήρη εικόνα του τι πρέπει να κάνουμε, αλλιώς θα ήταν πρόβλημα. Μας κάνει πιο εύκολη τη δουλειά. Σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις, έχουμε ένα 40% έτοιμο και είναι η απάντηση στην ερώτηση το αν γίνονται μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα. Ναι, γίνονται. Πρέπει να εξηγούμε τι γίνεται όπως για παράδειγμα στις ΑΠΕ όπου χρειάζεται να γίνουν πιο γρήγορα. Πρέπει να συγχρονιστούμε καλύτερα σχετικά με την αγορά εργασίας. Η Ελλάδα κάνει μεταρρυθμίσεις και αλλάζει μέρα με τη μέρα».
Όπως ανέφερε, εξάλλου, ο υπουργός Επικρατείας «μέσα από τις κρίσεις εξελίσσεται η Ευρώπη, είναι δύσκολες οι συναινέσεις σε άλλες συνθήκες».
Σύμφωνα με τον υπουργό, τα προηγούμενα ΕΣΠΑ «ήταν δυστυχώς μια σειρά από χαμένες ευκαιρίες. Έχουν αφήσει έναν μεγάλο πλούτο από επενδύσεις και υποδομές, όμως δεν ήταν δομημένα πάνω σε έναν συνεκτικό σχεδιασμό που είχε σαν προτεραιότητες την ανταγωνιστικότητα, την εξωστρέφεια και την καινοτομία της οικονομίας. Ήταν φτιαγμένα από κάτω προς τα πάνω, ενδεχομένως με πελατειακά κριτήρια».
Η πρακτική αυτή δεν ίσχυσε στο σχέδιο Ελλάδα 2.0 καθώς ελήφθησαν υπόψιν η γνώμη της Επιτροπής Σοφών, αλλά και οι ανάγκες της κοινωνίας, ενώ ανατέθηκε η παρακολούθησή του σε μια ειδική δομή. Ο κ. Σκέρτσος εκτίμησε μάλιστα ότι αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο θα δομούνται στο εξής τέτοια προγράμματα στην ΕΕ γιατί είναι πολύ πιο αποτελεσματικός και διασφαλίζει τη μέγιστη αξιοποίηση των πόρων. «Κάθε ευρώ που σκοπεύουμε πρέπει να πιάσει τόπο», είπε χαρακτηριστικά.
Πρότεινε εξάλλου να μην βλέπουμε αποσπασματικά το Ταμείο Ανάκαμψης: Η Ελλάδα λαμβάνει περίπου 85 δισ. ευρώ ως πόρους την τρέχουσα προγραμματική περίοδο και από το ΕΣΠΑ και από το πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και από άλλες ευρωπαϊκές πηγές χρηματοδότησης. «Δεν μπορούμε να τα αφήνουμε στη διαχειριστική επάρκεια του κάθε φορέα υλοποίησης, πρέπει να υπάρχει μια συνεκτική αντίληψη για το πού θέλουμε να πάει η χώρα και η οικονομία. Δεν πρέπει να ενοχοποιούμε τις αναθεωρήσεις, είναι αναγκαίες», είπε ο κ. Σκέρτσος, προσθέτοντας ότι δεν χάνεται κανένα έργο που απεντάχθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης, απλώς κρίθηκε ότι πρέπει να μεταφερθούν σε άλλα προγράμματα με άλλους χρόνους γιατί το Ταμείο λήγει τον Αύγουστο 2026.
