Τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού (ΒΨΜ) 2020–2025. Πρόκειται για το κείμενο που περιγράφει τη στρατηγική μετάβασης της χώρας στην Ψηφιακή Ελλάδα, με βάση το Νόμο για την Ψηφιακή Διακυβέρνηση και τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες, μέσω του οποίου θεσπίστηκε. Στο κείμενο στρατηγικής περιέχονται οι στόχοι, οι κατευθυντήριες αρχές, οι στρατηγικοί άξονες παρέμβασης, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός των συστημάτων, το μοντέλο διακυβέρνησης και το μηχανισμός σχεδιασμού και υλοποίησης έργων που πρέπει να ακολουθηθούν.
Επίσης η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 περιγράφει αναλυτικά σχεδόν 450 έργα τα οποία αποτελούν τις οριζόντιες και κάθετες παρεμβάσεις, που θα μετασχηματίσουν ψηφιακά την ελληνική κοινωνία και οικονομία για την περίοδο 2020 – 2025. Προϋπολογισμοί των έργων δεν δίδονται, αλλά είναι σίγουρο ότι τα αναφερόμενα έργα θα απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος των πόρων, ύψους περίπου 8 δις. ευρώ που έχουν διατεθεί για παρεμβάσεις ψηφιακής τεχνολογίας στο εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης (2020-2026), το ΕΣΠΑ (2014-2020) και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027.
Ήδη από τα 448 έργα που περιέχονται στη ΒΨΜ 2020-2025, μεγάλος αριθμός, 105 από αυτά, ήδη υλοποιούνται είτε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, είτε στο πλαίσιο του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), με στόχο στη συνέχεια να γίνει η μετάπτωσή των περισσότερων εξ’ αυτών είτε στο εθνικό Ταμείο Ανάκαμψης, είτε στο ΕΣΠΑ και το ΠΔΠ. Έργα γνωστά τα οποία είναι σήμερα σε εξέλιξη είναι για παράδειγμα το «Σύζευξις ΙΙ», το έργο της έκδοσης των νέων ταυτοτήτων, το έργο επιδότησης της ζήτησης συνδέσεων υπερυψηλής ταχύτητας (SFBB), το «myAADElive» κ.ά.
Πρόκειται για έργα βραχυπρόθεσμου και μεσοπρόθεσμου χαρακτήρα, τα οποία θεωρητικά θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2025. Βεβαίως η ΒΨΜ 2020-2025 θα είναι ένα δυναμικό κείμενο στρατηγικής το οποίο θα μεταβάλλεται ανάλογα με τις περιστάσεις και την πορεία της υλοποίησης. Πάντως το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προκειμένου να μην αιφνιδιάζεται η αγορά, στον ιστότοπό του κάθε φορά θα γνωστοποιεί τον προγραμματισμό των έργων για το επόμενο εξάμηνο. Με βάση αυτό, στην ιστοσελίδα του ήδη παρουσιάζεται ο προγραμματισμός έργων του επομένου εξαμήνου (Δεκέμβριος 2020-Μάιος 2021). Πρόκειται για τα έργα:
- «Know your Customer», ένα οριζόντιο έργο, (Ιανουάριος 2021)
- «Ψηφιακό Μητρώο Αθλητικών Φορέων», έργο του τομέα αθλητισμού, (Φεβρουάριος 2021),
- «Απλοποίηση & Ψηφιοποίηση της μεταβίβασης οχημάτων», έργο του τομέα μεταφορών, «Ανάπτυξη του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος της Ψηφιακής Ακαδημίας Πολιτών», οριζόντιο έργο ψηφιακών δεξιοτήτων, «Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας», οριζόντιο έργο (Μάρτιος 2021),
- «Αναδιοργάνωση Διαδικασίας Κάλυψης Θέσεων Αναπληρωτών Εκπαιδευτικών», έργο του τομέα παιδείας (Απρίλιος 2021),
- «Εγγραφή σε βρεφικό και παιδικό σταθμό», έργο του τομέα Εσωτερικών, «Ψηφιακές Υπηρεσίες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου – ΠΣΔ», έργο του τομέα Παιδείας, «Ανάπτυξη συστήματος αποτίμησης της ψηφιακής ωριμότητας των επιχειρήσεων και τεκμηρίωσης του σχεδιασμού των κρατικών ενισχύσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων (Digitometer)», έργο του τομέα Ψηφιακή Επιχείρηση (Μάιος 2021).
Οριζόντια και κάθετα έργα
Σημειώνεται ότι τα 448 έργα της ΒΨΜ 2020-2025 διαρθρώνονται σε οριζόντια έργα, δηλαδή έργα που άπτονται όλου του μήκους της Δημόσιας Διοίκησης και τομεακά έργα που αφορούν συγκεκριμένα υπουργεία. Επίσης περιλαμβάνονται 19 έργα εξειδικευμένα οριζόντια έργα -«επιταχυντές» τα ονομάζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης- τα οποία άπτονται των ανοικτών δεδομένων, της ιδιωτικότητας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, της ενίσχυσης της προσβασιμότητας κ.ο.κ. Τέτοιου είδους έργα είναι η «Σχεδίαση και υλοποίηση της Εθνικής Πύλης Ανοικτών Δεδομένων», «Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης αιτημάτων πολιτών, επιχειρήσεων, δημοσίων υπηρεσιών και λοιπών φορέων μέσω της Διαδικτυακής Πύλης της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ)» κ.ά.
Τα τομεακά έργα φυσικά είναι τα περισσότερα. Συνολικά η ΒΨΜ 2020-2025 περιλαμβάνει 309 έργα, εκ των οποίων τα 79 ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη. Τέτοιου είδους έργα είναι η «Δημιουργία Μητρώου/Βάσης Δεδομένων στοιχείων των ακινήτων και αξιών» (υπ. Οικονομικών), η «Αναβάθμιση Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) - Ηλεκτρονικής Υπηρεσίας Μίας Στάσης (e-ΥΜΣ)» (υπ. Ανάπτυξης), η «Επέκταση του εθνικού δικτύου τηλεϊατρικής» (υπ. Υγείας), το «Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης Αδειοδότησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)» (υπ. Ενέργειας), η «Συγκρότηση εθνικών προδιαγραφών ψηφιοποίησης, τεκμηρίωσης και διάθεσης πολιτιστικών πόρων, με έμφαση στις 3D ψηφιοποιήσεις» (υπ. Πολιτισμού) κ.ά.
Η ΒΨΜ 2020-2025 εκτός από τα έργα περιλαμβάνει τους βασικούς στόχους και τις κατευθυντήριες αρχές ανάπτυξης των έργων. Οι βασικοί στόχοι είναι επτά και συγκεράζονται:
1. Η ασφαλής, γρήγορη και αξιόπιστη πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους
2. Ένα ψηφιακό κράτος που προσφέρει καλύτερες, ψηφιακές υπηρεσίες στους πολίτες, σε όλα τα γεγονότα ζωής τους
3. Η ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων όλων των πολιτών
4. Η διευκόλυνση μετατροπής κάθε ελληνικής επιχειρήσεις σε ψηφιακή επιχείρηση
5. Η στήριξη της ψηφιακής καινοτομίας
6. Η παραγωγική αξιοποίηση των δεδομένων του Δημοσίου και
7. Η ένταξη των σύγχρονων τεχνολογιών σε όλους τους τομείς της οικονομίας
Καθένας από τους παραπάνω στόχους θα εξυπηρετηθούν με την υλοποίηση επιμέρους στόχων που καταγράφονται λεπτομερώς στη ΒΨΜ 2020-2025. Είναι η πρώτη φορά που ακολουθείται μια ολιστική στρατηγική για την αποτελεσματική ψηφιακή αναβάθμιση της χώρας, του κράτους, των επιχειρήσεων και των πολιτών της. Για πρώτη φορά στόχος είναι η διαλειτουργικότητα και η πολιτοκεντρική προσέγγιση στην ανάπτυξη των πληροφορικών συστημάτων. Αυτό γίνεται ορατό κυρίως στις κατευθυντήριες αρχές που διέπουν την υλοποίησης της στρατηγικής της ΒΨΜ. Οι αρχές αυτές προβλέπουν ότι:
-Οι υπηρεσίες είναι ψηφιακές εξ ορισμού,
-Ισχύει η Αρχή «μόνον άπαξ» (δηλαδή τα δεδομένα δηλώνονται μόνον μια φορά και σε ένα σημείο)
-Εξ ορισμού υφίσταται ο διαλειτουργικός χαρακτήρας των υπηρεσιών,
-Οι διακαναλικές ψηφιακές υπηρεσίες αναπτύσσονται με προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση μέσω νέων κινητών συσκευών (smartphones),
υφίσταται η πολιτο-κεντρική προσέγγιση σχεδιασμού ψηφιακών υπηρεσιών, η επαναχρησιμοποίηση δομικών στοιχείων και λύσεων, η υιοθέτηση ανοικτών και συμμετοχικών διαδικασιών για την αξιολόγηση και το σχεδιασμό ψηφιακών υπηρεσιών, η κατάργηση των αποκλεισμών και καθολική προσβασιμότητα, η διευκόλυνση της διασυνοριακής εξυπηρέτησης των πολιτών, η αξιοπιστία και εμπιστοσύνη, η ανοικτότητα και ενίσχυση της διαφάνειας, η ανάπτυξη ασφαλούς λογισμικού και συστημάτων από το σχεδιασμό τους, η υιοθέτηση ευέλικτων μοντέλων για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την προμήθεια έργων και υπηρεσιών, η απλούστευση διαδικασιών
Η ΒΨΜ 2020-2025, αποτελεί ένα κείμενο έκτασης άνω των 350 σελίδων. Η σύνταξή της έγινε από την ομάδα του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γρηγόρη Ζαριφόπουλου, φυσικά σε διαρκή συνεργασία με τον Υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη. Το κείμενο της ΒΨΜ 2020-2025 καθώς και πλήρη στοιχεία για κάθε τμήμα της είναι αναρτημένα στη σελίδα digitalstrategy.gov.gr. Η διαβούλευση θα διεξαχθεί μέσω του opengov και θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου 2020.
