Του Γιώργου Φιντικάκη
Σαν ένα πολύ σοβαρό δημοσιονομικό κίνδυνο που απειλεί με "μπλακ άουτ" την ελληνική οικονομία αντιμετωπίζουν πλέον την ΔΕΗ και οι Βρυξέλλες, που σύμφωνα με τις πληροφορίες μεταβίβασαν πρόσφατα τον σχετικό "φάκελο" στην DF ECFIN, την Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών υποθέσεων, Ντέκλαν Κοστέλο.
Σαν κίνηση δείχνει ότι έστω με καθυστέρηση ετών και μετά από πολλά λάθη, η Κομισιόν αντιλαμβάνεται την βραδυφλεγή βόμβα που συνιστά για την ελληνική οικονομία η ΔΕΗ, και την κατατάσσει σε μια άλλη, πιο αναβαθμισμένη "πίστα απειλών", πλάι στις υπόλοιπες μεγάλες νάρκες : Την απουσία επενδύσεων, το ασθενικό τραπεζικό σύστημα, το βουνό από κόκκινα δάνεια, το Ασφαλιστικό.
Το γεγονός ότι εδώ και μερικές εβδομάδες ασχολείται πλέον με την επιχείρηση εκείνο το τμήμα που είναι αρμόδιο για την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα ανάπτυξης,, δημοσιονομικών και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, και όχι μόνο οι γενικές διευθύνσεις Ενέργειας (DG Energy) και Ανταγωνισμού (DG Comp), όπως μέχρι πρότινος, λέει από μόνο του πολλά.
Το προκάλεσε ο δίχως τέλος κατήφορος της ΔΕΗ, οι τελευταίες πληροφορίες για το κατακόκκινο πρώτο τρίμηνο του 2019, όπου η εταιρεία λέγεται ότι έμπαινε κάθε ημέρα μέσα… περίπου 3 εκατ. ευρώ (καθαρές ζημιές άνω των 250 εκατ. ευρώ), κι ενώ η "στροφή" της Κομισιόν, είχε διαφανεί ήδη κατά την τελευταία της έκθεση για την Ελλάδα.
Ήταν η πρώτη φορά από το 2015, που οι Βρυξέλλες έκρουαν με τέτοια ένταση τον κώδωνα του κινδύνου πως η ΔΕΗ “βυθίζεται”, και ενώ είχε προηγηθεί η ανακοίνωση των ετησίων ζημιών (2018) ύψους 903 εκατ ευρώ.
Τους πήρε χρόνια να δουν την καταστροφική πορεία
Το εύλογο βέβαια ερώτημα είναι γιατί χρειάστηκαν τόσα χρόνια για να δουν οι Βρυξέλλες, αυτό που όλοι οι υπόλοιποι έβλεπαν από το 2015. Όπως, για πιο λόγο αποδέχτηκαν τότε, αφενός την ακύρωση από το ΣΥΡΙΖΑ του "σχεδίου Μικρή ΔΕΗ" - κλωτσώντας την μοναδική μεγάλη ευκαιρία αναδιάρθρωσης της επιχείρησης- αφετέρου την καταστροφική συμφωνία, να μειωθεί κατά 50% το μερίδιό της ως το 2020, δίχως το παραμικρό για την ίδια αντάλλαγμα. Τα ίδια ερωτήματα αφορούν την στάση των Βρυξέλλων απέναντι στις πολιτικές "δεν πληρώνω", με την στήριξη κορυφαίων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης, ακόμη και την περίοδο 2015-2016.
Τότε ήταν που με την ανοχή της Κομισιόν απέναντι σε όλα τα παραπάνω, ξεκίνησε η σταδιακή μετεξέλιξη της ΔΕΗ σε συστημικό κίνδυνο για την οικονομία και από πυλώνα του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, την μετατροπή σε μια βαθιά προβληματική επιχείρηση.
Την επόμενη εβδομάδα, η ΔΕΗ θα κυριαρχήσει ξανά στην επικαιρότητα. Η διοίκηση της επιχείρησης θα δεχθεί σίγουρα ερωτήσεις για την οικονομική της κατάρρευση, κατά την εκδήλωση της Δευτέρας για την υπογραφή δανειακής σύμβασης χρηματοδότησης του επενδυτικού πλάνου της ΔΕΗ, ανάμεσα στον επικεφαλής της Μ. Παναγιωτάκη και τον πρόεδρο της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου, D. Pankin. Ένα ίδρυμα που υποστηρίζει την οικονομική ανάπτυξη μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, και όπου συμμετέχουν χώρες όπως Αλβανία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Βουλγαρία, Γεωργία, Ελλάδα, Μολδαβία, Ρουμανία, Ρωσία, Τουρκία.
Την σκυτάλη παίρνει την Πέμπτη 27 Ιουνίου, η τακτική Γενική Συνέλευση της ΔΕΗ, όπου θεωρείται βέβαιο ότι οι μέτοχοι θα "βομβαρδίσουν" τον κ. Παναγιωτάκη με ερωτήσεις για την πορεία του "καραβιού" και τις οικονομικές του επιδόσεις. Εκείνος θα τους παραπέμψει πιθανότατα στην επομένη, Παρασκευή 28 Ιουνίου, οπότε η ΔΕΗ ανακοινώνει και επίσημα τα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου 2019, "οπότε και θα υπάρξει ακριβής εικόνα", όπως ανέφερε προ ημερών ο κ. Παναγιωτάκης, με την αγορά να περιμένει κάποιο "λίφτινγκ" της τελευταίας στιγμής στα νούμερα, προκειμένου να καλλωπισθεί κάπως η κατάσταση.
Το κάδρο συμπληρώνει το σχέδιο δράσης που έχει ετοιμάσει η ΝΔ εφόσον κερδίσει τις εκλογές, για "εκκαθάριση της ΔΕΗ εν λειτουργία", και η διαφαινόμενη αλλαγή στάσης από τις Βρυξέλλες, που τέσσερα χρόνια μετά απ' όσα συμφώνησαν το 2015, τώρα έρχονται, εμμέσως πλην σαφώς, να παραδεχτούν τα λάθη τους. Στο μεσοδιάστημα η ΔΕΗ επιβαρύνθηκε με 1 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας, βρέθηκε αντιμέτωπη με μια ατελέσφορη διαδικασία πώλησης λιγνιτικών μονάδων (Μεγαλόπολη, Μελίτη), και βρίσκεται ακριβώς στο ίδιο σημείο με το 2014, όσον αφορά τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Κομισιόν.
Μπορεί η ΔΕΗ να είναι "too big, to fail", όμως το γεγονός ότι αφέθηκε πρώτα να φτάσει στην σημερινή κατάσταση, δείχνει όχι μόνο πόσο δυσκολεύει το έργο των επόμενων, αλλά και τις ευθύνες των απερχόμενων.