Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου*
Οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν το μεγαλύτερο και πλέον ακριβές αισθητήριο από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα στον χώρο της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας. Αυτό ισχύει, διότι καθημερινά στις οθόνες των χρηματιστηρίων, μέσω των αυξομειώσεων των τιμών των μετοχών, των εμπορευμάτων, των συμβολαίων και του συναλλάγματος, αποτιμώνται με ακρίβεια όλα τα τρέχοντα δεδομένα.
Στις τιμές των μετοχών και των λοιπών επενδυτικών εργαλείων ενσωματώνονται όλα τα τρέχοντα οικονομικά και επιχειρηματικά δεδομένα.
Τα δεδομένα των εταιρειών, όπως είναι για παράδειγμα η αύξηση των πωλήσεων μιας εταιρείας ή η επιτυχής έκβαση δοκιμών κάποιου νέου φαρμάκου μιας φαρμακευτικής εταιρείας ή η κατακύρωση ενός μεγάλου διαγωνισμού σε μια κατασκευαστική εταιρεία ή η αποτυχία στο λανσάρισμα ενός νέου προϊόντος ή ακόμα και η αναγγελία μιας συγχώνευσης ή εξαγοράς.
Τα δεδομένα των εμπορευμάτων, όπως είναι για παράδειγμα η ανακάλυψη ενός νέου κοιτάσματος πετρελαίου ή η κατάρρευση ενός ορυχείου στη Νότιο Αμερική ή η ραγδαία αύξηση της ζήτησης σε χρυσό λόγω πληθωριστικών πιέσεων ή και η αύξηση της τιμής του χυμού πορτοκαλάδας λόγω των καιρικών συνθηκών.
Τα δεδομένα του κόστους χρήματος, όπως για παράδειγμα προκύπτουν από τις αυξήσεις των επιτοκίων ή τις πολιτικές νομισματικής χαλάρωσης ή τις πολιτικές επιδότησης των επιτοκίων μέσω αναπτυξιακών νόμων ή ακόμα και από τις συμφωνίες των κεντρικών τραπεζών.
Τα συναλλαγματικά δεδομένα, όπως προκύπτουν από την πορεία των οικονομιών των χωρών ή των εμπορικών σχέσεων ή των πολιτικών προστατευτισμού ή ακόμα και μέσω των χαλαρών ή απότομων στρατηγικών υποτίμησης των νομισμάτων.
Και φυσικά τα μακροοικονομικά δεδομένα, που δίνουν την ακριβή εικόνα της οικονομικής πραγματικότητας πάνω στην οποία πορεύονται οι εθνικές οικονομίες, οι οικονομικές συμμαχίες και οι συνασπισμοί, οι εμπορικές σχέσεις και οι σχέσεις με τους διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Διεθνής Τράπεζα.
Όταν οι αγορές κινούνται βασισμένες κυρίως στα θεμελιώδη δεδομένα των εταιρειών και των οικονομιών, τότε οι αγορές θεωρούνται «fundamentally driven».
Όμως στις τιμές των μετοχών και των λοιπών επενδυτικών εργαλείων ενσωματώνονται και όλα τα τρέχοντα πολιτικά, γεωπολιτικά και κοινωνικά νέα.
Αυτά τα νέα περιλαμβάνουν, από μια γεωπολιτική ένταση σε ένα σημείο του πλανήτη, μέχρι την έναρξη εχθροπραξιών ανάμεσα σε χώρες με σημαντική οικονομική παρέμβαση. Από μια απεργιακή κινητοποίηση που θα προκαλέσει πρόβλημα παραγωγής, μέχρι ένα συμβάν πειρατείας που θα προκαλέσει πρόβλημα στις μεταφορές. Από την κατάρρευση μιας κυβέρνησης, μέχρι την πραγματοποίηση μιας επανάστασης. Από την εξάπλωση μιας μολυσματικής νόσου, μέχρι την εκδήλωση μιας βίαιης μετακίνησης πληθυσμού. Και από την υιοθέτηση πολιτικών εμπορικού εμπάργκο, μέχρι την επιβολή εμπορικών δασμών.
Όταν οι αγορές κινούνται βασισμένες κυρίως στα πολιτικά, γεωπολιτικά και κοινωνικά νέα, τότε οι αγορές θεωρούνται «news driven».
Τα τελευταία χρόνια έχει προκύψει και ένας νέος όρος για τις αγορές. Είναι οι αγορές που κινούνται *και ονομάζονται «tweet driven». Και ο ορισμός αυτός δεν έχει στοιχείο υπερβολής. Οι αγορές ήταν συνηθισμένες και εξοικειωμένες με τις επίσημες μεθόδους επικοινωνίας των κεντρικών τραπεζών, των εκπροσώπων του Λευκού Οίκου, των διπλωματικών αρχών των κρατών και των επίσημων αντιπροσωπειών όποτε υπήρχε συνάντηση για την επίλυση προβλημάτων. Οι αγορές ανέμεναν συγκροτημένα δελτία Τύπου, εκτενείς αναλύσεις και καθαρές προβλέψεις.
Σήμερα οι αγορές αιφνιδιάζονται διαρκώς από τις ριπές των tweets του προέδρου Τραμπ, που έρχονται να αντικαταστήσουν όλα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Έρχονται να αντικαταστήσουν κάθε τυποποιημένη και θεσμοθετημένη μορφή επικοινωνίας ανάμεσα σε πολιτικούς ηγέτες, ανάμεσα σε ηγέτες κρατών, ανάμεσα σε οργανισμούς, τράπεζες, επιχειρήσεις κ.α. Τα tweets αυτά δεν περιέχουν μόνο γεγονότα.
Ο πρόεδρος Τραμπ μέσω του twitter μοιράζεται τις σκέψεις του, εκδηλώνει τις προθέσεις του, ανακοινώνει τις αποφάσεις του, ανακατεύει την τράπουλα και μειώνει αισθητά τον βαθμό προβλεψιμότητας των αναλύσεων και των newsletters που βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας. Και όλα αυτά τα tweets ηχούν σαν καμπανάκια κινδύνου στην παγκόσμια επενδυτική κοινότητα.
Τρομάζει η ευκολία με την οποία ο πρόεδρος Τραμπ μεταβάλλει διαρκώς τις σκέψεις του και τις προθέσεις του. Τρομάζει η ευκολία με την οποία συγκρούεται μέσω των λιγοστών λέξεων που περιλαμβάνει ένα tweet, με τον κεντρικό τραπεζίτη των ΗΠΑ, με τον πρόεδρο της Κίνας ή με τον πρόεδρο της Γαλλίας. Τρομάζει η ευκολία με την οποία λίγο πριν πέσει για ύπνο εξαγγέλλει μέτρα κατά άλλων χωρών ή προαναγγέλλει την αναστολή και κατάργηση κυρώσεων ή συμφωνιών.
Το σύστημα παρακολούθησης, λήψης και επεξεργασίας δεδομένων από τους μεγάλους επενδυτικούς οίκους έχει μεταβληθεί άρδην. Τα γαϊτανάκι για την πιθανότητα εξεύρεσης μιας συμφωνίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, που ενδεχομένως θα αποκλιμακώσει την ένταση και θα αποσύρει τους δασμούς, μοιάζει με παλαιό ελληνικό τηλεοπτικό σίριαλ. Επαναλαμβάνεται με το ίδιο μοτίβο και οι αγορές αντιδρούν σαν τους σκύλους του Παυλόφ. Ζούμε την εποχή που ένας άνθρωπος, όπως είναι ο πρόεδρος Τραμπ, κατευθύνει όπως ακριβώς αυτός επιθυμεί τις αγορές, μέσω του αγαπημένου του εργαλείου που είναι το twitter.
Το περιεχόμενο της στήλης είναι καθαρά ενημερωτικό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Τα επενδυτικά προϊόντα και εργαλεία που περιγράφονται και αναλύονται ενέχουν κινδύνους και μπορεί να είναι ακατάλληλα για επενδυτές, με βάση τα επενδυτικά χαρακτηριστικά τους, τους στόχους τους και την οικονομική τους κατάσταση. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
*Ο Κωνσταντίνος Χαροκόπος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στον σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 6 Δεκεμβρίου
