Του Γιώργου Φιντικάκη
Από το "όχι στις ιδιωτικοποιήσεις" που έλεγε ο ηγέτης της Κούβας Ραούλ Κάστρο τον Απρίλιο του 2016, μέχρι τη χθεσινή είδηση ότι αποκρατικοποιείται το αεροδρόμιο της Αβάνας, δεν έχουν περάσει παρά τέσσερις μήνες.
Αντίστοιχα από τα "μολών λαβέ" και τα "όχι στο ξεπούλημα των υποδομών" που έλεγε το 2014 ο Αλέξης Τσίπρας, στο "αριστερή πολιτική σήμερα είναι δουλειές, επενδύσεις και αύξηση του ΑΕΠ", που είπε για τις ιδιωτικοποιήσεις στην εφ' όλης της ύλης τηλεοπτική του συνέντευξη στον ΣΚΑΙ, δεν έχουν περάσει ούτε δύο χρόνια.
Στην ελληνική αριστερά η μετάλλαξη μπορεί να πήρε κάτι παραπάνω, κοντά στον ενάμισι χρόνο, ωστόσο η μεταμόρφωση του Κάστρο δημιουργεί εύλογους συνειρμούς που παραπέμπουν ευθέως στα καθ' ημάς.
Και καλά εμείς, αλλά οι Κουβανοί; Ε, ναι λοιπόν, αποφάσισαν και εκείνοι να γυρίσουν σελίδα, και με "επιταχυντή" την ιστορική επίσκεψη Ομπάμα τον Μάρτιο στο νησί, το οποίο τον υποδέχτηκε θερμά, να ανοίξουν τις πόρτες τους στην ιδιωτική πρωτοβουλία, με έμφαση τον τουρισμό.
Πρώτο κοινό σημείο ανάμεσα στις δύο χώρες. Όπλο πρώτης γραμμής για τους Κουβανούς ο τουρισμός, όπως και για εμάς, αναπτύσσεται ραγδαία, και πρέπει να υποστηριχτεί μέσω της ανακαίνισης και επέκτασης του κεντρικού αεροδρομίου της Αβάνας.
Προσοχή όμως, η ιδιωτικοποίηση του αερολιμένα δεν δόθηκε σε Αμερικανούς παρά σε Γάλλους. Την διαχείριση του αεροδρομίου "Χοσέ Μαρτί" ανέλαβε ο γαλλικός όμιλος Aeroports de Paris (ADP), ενώ την επέκταση και ανακαίνιση των εγκαταστάσεων, η γαλλική κατασκευαστική εταιρία Bouygues.
Δεν αποτελεί σύμπτωση ότι το έργο περνά σε γαλλικά χέρια. Το Παρίσι διατηρεί με την Αβάνα παραδοσιακά καλές σχέσεις, οι οποίες ανάγονται στην αρνητική στάση του Ντε Γκολ έναντι του εμπάργκο που είχε επιβάλλει τη δεκαετία του 1960 η Ουάσιγκτον στο καθεστώς Κάστρο. Ολάντ και Ραούλ φρόντισαν να τις ενισχύσουν περαιτέρω, μέσω της πρώτης κουβανικής ιδιωτικοποίησης. Εκτός αυτού, το Παρίσι διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις επιτυχείς διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση του κουβανικού χρέους με το λεγόμενο Κλαμπ του Παρισιού. Η παραχώρηση επομένως του αεροδρομίου της Αβάνας δείχνει ότι η γαλλική διπλωματία έναντι της Κούβας αποδίδει καρπούς.
Με γαλλικό κλειδί το Ταμείο
Η Γαλλία είναι το δεύτερο κοινό σημείο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κούβα. Έχουν γραφτεί πάρα πολλά για το πόσο έχει "σταθεί" στον Αλέξη Τσίπρα τον τελευταίο ενάμισι χρόνο ο Φρανσουά Ολάντ, και μπορεί οι Γάλλοι να μην έχουν ακόμη πάρει τα κλειδιά κάποιου ελληνικού κρατικού οργανισμού, το νέο ωστόσο υπερ-Ταμείο έχει στηθεί πάνω στη φιλοσοφία του αντίστοιχου δικού τους. Είναι "copy-paste" του δικού τους μοντέλου διαχείρισης των κρατικών συμμετοχών, και αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος που στο επιτελείο του υπ. Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτου θεωρούν πως μια καλή λύση για τον πρόεδρο του Εποπτικού Συμβουλίου του Ταμείου είναι να τοποθετηθεί Γάλλος. Χώρια που λόγω της καλής σχέσης με το Παρίσι, θα ήταν πιο "εύπεπτο" πολιτικά απ' ότι αν π.χ. αναλάμβανε Γερμανός ή Ολλανδός.
Το πιο εμφανές ωστόσο κοινό σημείο ανάμεσα στις δύο χώρες είναι η αμφιθυμία με την οποία αμφότερες αντιμετώπιζαν τις ιδιωτικοποιήσεις. "Οι νεοφιλελεύθερες συνταγές που προωθούν την επιτάχυνση της ιδιωτικοποίησης των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, και των κοινωνικών υπηρεσιών, όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η κοινωνική ασφάλιση, δεν θα βρουν ποτέ εφαρμογή όσο κυβερνά ο κουβανικός σοσιαλισμός", είχε πει τον περασμένο Απρίλιο ο Ραούλ Κάστρο, ένα μόλις μήνα μετά την επίσκεψη Ομπάμα.
Έχει όμως σημασία σε ποιο ακροατήριο απευθυνόταν. Σε κομματικά μέλη, αφού η ομιλία έγινε στο πλαίσιο του συνεδρίου του κουβανικού κομμουνιστικού κόμματος. Τέσσερις μήνες μετά το αεροδρόμιο της Αβάνας ιδιωτικοποιήθηκε.
Αντίστοιχα θεωρείται πολύ πιθανό στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ το φθινόπωρο, ο Αλέξης Τσίπρας, να επιτεθεί κι αυτός κατά των ανεξέλεγκτων ιδιωτικοποιήσεων, να επιμείνει ότι πρέπει να ξεφύγουμε από το μοντέλο Σαμαρά ή να επαναλάβει πως στόχος της κυβέρνησης είναι να βγάλει τη χώρα από την κρίση μέσα από επενδύσεις δημοσίου συμφέροντος, θυμίζοντας τον Αλέξη του 2014. Άσχετα αν ταυτόχρονα θα τρέχουν μια σειρά από νέες αποκρατικοποιήσεις, όπως της Εγνατίας Οδού και του ΟΛΘ, θα δρομολογούνται αυτές του 2017 (όπως οι ενεργειακές ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ) ή θα ξεκινά τη λειτουργία του το νέο υπερ-Ταμείο.
Δεν είναι σαφές αν οι Κουβανοί έχουν αντιγράψει επακριβώς το συριζαικό μοντέλο και ο αρμόδιος υπουργός Μεταφορών και Υποδομών του Ραούλ Κάστρο, υπέγραψε κι αυτός με "πόνο" την απόφαση ιδιωτικοποίησης του αεροδρομίου της Αβάνας, όπως έκανε προ μηνών με τα περιφερειακά αεροδρόμια ο Έλληνας συνάδελφός του Χρήστος Σπίρτζης. Αλλά μήπως και ο Φιντέλ που προ ημερών γιόρτασε τα 90α του γενέθλια, δεν... "έσκιζε" πριν από μερικά χρόνια κάθε σκέψη για ιδιωτικοποιήσεις στη Κούβα;
