Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Απίστευτα πράγματα συμβαίνουν στην Ιταλία με τις εισαγγελικές αρχές να ερευνούν την υπόθεση κατάρρευσης της Banca Popolare di Bari και τον διευθύνοντα σύμβουλο Βιντσέντσο ντε Μπούστις να υποστηρίζει σε ηχητικό ντοκουμέντο ότι η τράπεζα λειτουργούσε για χρόνια με πλαστά στοιχεία. Ο ντε Μπούστις είναι φυσικά το κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση και αυτά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας προκαλούν δέος.
Εκτός από το ηχητικό ντοκουμέντο, ο CEO ερευνάται και για ένα ομόλογο ύψους 30 εκατ. ευρώ που προσπαθούσε να εκδώσει για να σώσει την τράπεζα και ένα fund από τη Μάλτα με μετοχικό κεφάλαιο… 1.200 ευρώ ήθελε να το αγοράσει. Ο ίδιος ο ντε Μπούστις το 2000 είχε καταφέρει το εξής μοναδικό: να πουλήσει την τράπεζα του Λέτσε, Banca del Salento, στην οποία ήταν επικεφαλής, στην Banca Monte dei Paschi di Siena και να αναλάβει χρέη γενικού διευθυντή στην Monte Paschi.
Η κρατικοποίηση χτυπάει «καμπανάκια» στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και υπενθυμίζει στην Κριστίν Λαγκάρντ ότι τα τραπεζικά προβλήματα για την Ιταλία δεν έχουν τελειώσει καθώς ενώ έχει επιτευχθεί σημαντική μείωση του ποσοστού των «κόκκινων» δανείων, η γειτονική μας χώρα συνεχίζει να εμφανίζει τον μεγαλύτερο όγκο πάνω από τα 150 δισ. ευρώ.
Μετά την απόφαση της κυβέρνησης Κόντε να διασώσει την τράπεζα με «ένεση» 900 εκατ. ευρώ, ο εισαγγελέας του Μπάρι ζήτησε το ηχητικό που προέρχεται από μία συνάντηση μεταξύ του διευθύνοντος συμβούλου, του προέδρου, διευθυντικών στελεχών και διευθυντών καταστημάτων, η οποία πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες πριν την κρατική διάσωση. Σημειώνεται ότι η «Λαϊκή Τράπεζα του Μπάρι» είναι η μεγαλύτερη τράπεζα του ιταλικού Νότου με 70.000 μέλη, περίπου 3.000 εργαζόμενους και 300 καταστήματα στην Ιταλία.
Η κυβερνητική παρέμβαση – το διάταγμα πέρασε αργά το βράδυ της Κυριακής μετά από τρεις ημέρες πολιτικής έντασης - έχει στόχο να δημιουργηθεί μία επενδυτική τράπεζα, η Banca del Mezzogiorno - Mediocredito Centrale, η οποία θα υποστηρίζει τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων του Νότου. Το μέλλον της βέβαια δεν μπορεί να είναι σίγουρο. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι μέσα σε σχεδόν τρία χρόνια έγιναν καπνός περίπου 1,5 δισ. ευρώ, όση ήταν η αξία των μετοχών που εξαϋλώθηκαν.
«Όταν ήρθα για πρώτη φορά στην τράπεζα υπήρχε ένας κύριος με λευκά μαλλιά που ήταν ο υπεύθυνος σχεδιασμού και ελέγχου και του ζήτησα να δω τα στοιχεία των υποκαταστημάτων. Όλα ήταν πλαστά. Ακόμη και τα λογιστικά των καταστημάτων ήταν μαγειρεμένα», φέρεται να λέει στα υπόλοιπα στελέχη της τράπεζας ο ντε Μπούστις στις 10 Δεκεμβρίου, λίγες ημέρες πριν τη διάσωση της τράπεζας.
Ο ντε Μπούστις είχε διατελέσει γενικός διευθυντής της τράπεζας την περίοδο 2011-2015 και επέστρεψε στο Μπάρι στα τέλη του 2018 στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Σήμερα ο ίδιος υποστηρίζει ότι την τελευταία τετραετία στην τράπεζα κυριάρχησε η κακοδιαχείριση, η ανευθυνότητα, τα πλαστά οικονομικά στοιχεία και μια πιστωτική πολιτική που κατέστρεψε το όνομα και την ιστορία της. Για χρόνια, μία από τις σημαντικές τράπεζες για την πραγματική οικονομία του ιταλικού Νότου λειτουργούσε με υψηλά κόστη και χαμηλά έσοδα, σε μία μη βιώσιμη πορεία προς το γκρεμό.
Ακόμη και τρεις ημέρες πριν την κρατική παρέμβαση όλοι πίστευαν ότι θα βρεθούν θεσμικοί επενδυτές που θα σώσουν την τράπεζα και ο πρόεδρος και ανιψιός του ιδιοκτήτη καθησύχαζε άπαντες ότι η υπόθεση της Banco Popolare di Bari δεν μοιάζει ούτε με την Carige που κατέρρευσε ούτε με τις τράπεζες της Βενετίας όπου χάθηκαν χρήματα.
Το τραπεζικό καμπανάκι είναι ηχηρό και είναι σίγουρο ότι έχει θορυβήσει την ΕΚΤ αφού ο δρόμος για την εξυγίανση του ιταλικού – και όχι μόνο - τραπεζικού κλάδου είναι μακρύς. Με βάση τα στοιχεία Ιουνίου 2019 η Ιταλία έχει τα περισσότερα NPLs στην Ευρωζώνη πάνω από τα 150 δισ. ευρώ και ακολουθεί με 125 δισ. ευρώ η Γαλλία, η Ισπανία με 85 δισ. ευρώ, η Ελλάδα με 75 δισ. ευρώ και η Γερμανία με 47 δισ. ευρώ.
