Οι τρεις βασικοί πυλώνες της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής, έχουν υποστεί σημαντικές ρωγμές. Η πράσινη μετάβαση, η ενεργειακή ασφάλεια και οι φθηνές τιμές ηλεκτρικού ρεύματος, έχουν πάψει να είναι τα ισχυρά σημεία του Ευρωπαϊκού στρατηγικού σχεδιασμoύ, έχοντας μετατραπεί σε αδύναμα χαρακτηριστικά, που οδηγούν την Ευρώπη σε μια νέα εποχή ανασφάλειας, μη κεντρικής αντίδρασης και παρέμβασης, καθώς και χρονοτριβών.
Το πλαίσιο της πράσινης μετάβασης αλλάζει, η ενεργειακή ασφάλεια έχει προ πολλού διαρραγεί και οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, έχουν ξεπεράσει κάθε λογικό σενάριο, οδηγώντας τον πληθωρισμό σε επίπεδα που δεν έχουν ξαναζήσει οι νέες γενιές και εγκυμονώντας κινδύνους όχι μόνο για αποκλιμάκωση των ρυθμών ανάπτυξης, αλλά ακόμα και για ύφεση.
Στη Γερμανία, η BGI / η Ομοσπονδία των Γερμανικών Βιομηχανιών, σε έρευνα που είχε πραγματοποιηθεί αμέσως μετά το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, είχε αναφέρει ότι το 34% των εταιρειών θα διακόψουν τις επενδύσεις τους για την πράσινη μετάβαση, το 23% των εταιρειών εκτιμούν ότι οι αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας αποτελούν απειλή για την επιβίωση τους και το 21% εξετάζουν τη μεταφορά των δραστηριοτήτων τους σε άλλες περιοχές του πλανήτη, που η ενεργειακή κρίση δεν τις έχει κτυπήσει τόσο πολύ.
Η BGI ζητούσε από την αρχή του 2022, από την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση, να ανακαλέσει τις διατάξεις για την επιδότηση των εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (EEG), να μειώσει τους φόρους του ηλεκτρικού ρεύματος και τα επιπλέον κόστη διαχείρισης του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Και όλα αυτά σαν αντιστάθμισμα των υψηλών τιμών των υδρογονανθράκων που εισάγονται από τη Ρωσία, που αποτελούν το 35% των συνολικών προμηθειών πετρελαίου και το 55% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου στη Γερμανία.
Στην πορεία φάνηκε ότι το πρόβλημα ξέφευγε από το στενό πλαίσιο της βιομηχανικής παραγωγικής καρδιάς της Γερμανίας και προσέγγιζε και τις ενεργειακές εταιρείες. Τον Ιούνιο η Γερμανική κυβέρνηση χρηματοδότησε με το ποσό των €10 δισ. την Gazprom Germania, την πρώην θυγατρική του Ρωσικού κρατικού κολοσσού, που είχε περάσει σε γερμανικά χέρια. Και την περασμένη Παρασκευή, αποφασίστηκε η διάσωση της Uniper, με ένα πακέτο στήριξης ύψους μέχρι €9 δισ., με τη Γερμανική κυβέρνηση να δηλώνει ότι η Uniper δεν θα αφεθεί στην τύχη της, όπως η Lehman Brothers το 2008, που είχε οδηγήσει στη μεγάλη κρίση των τιτλοποιημένων ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων.
Ούτε η Gazprom Germania, ούτε η Uniper είναι εταιρείες της σειράς. H Uniper προέκυψε από spin off του κλάδου ορυκτών καυσίμων της E.ON. Σήμερα η εταιρεία ανήκει κατά 75% στον φινλανδικό όμιλο Fortum Oyj. H Uniper, είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, έχει κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από 85 δισεκατομμύρια ευρώ, έχει πάνω από 26 εκατομμύρια πελάτες και διαθέτει ένα παραγωγικό δυναμικό στα 35GW, που επιμερίζεται σε μονάδες φυσικού αερίου, ατομικών αντιδραστήρων, λιγνίτη, πετρελαίου, αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων.
Στο ακόλουθο διάγραμμα βλέπουμε την πορεία της μετοχής της από τον Ιανουάριο του 2021 μέχρι τον Ιανουάριο του 2022. Η τιμή της μετοχής έχει κινηθεί από τα χαμηλά των €28,87 μέχρι τα υψηλά των €42,21.
Το 2021 ήταν ένα ζημιογόνο έτος για την Uniper, κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στη μη επιτυχή αντιστάθμιση του κινδύνου από την άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου. Σαν αποτέλεσμα, η εταιρεία που είχε τότε χρηματιστηριακή αποτίμηση στα €14,8 δισ., είχε προβεί σε αναγγελία έκτακτης χρηματοδότησης ύψους €11,8 δισ. έτσι ώστε να επιλύσει το πρόβλημα της ρευστότητας της. Η χρηματοδότηση αυτή είχε σαν πηγή, τόσο τη μητρική εταιρεία, όσο και από το ιδιωτικό γερμανικό τραπεζικό σύστημα. Η επιπλέον πιστωτική γραμμή ύψους €2 δισ. έχει εγκριθεί από τη Γερμανική κρατική τράπεζα KfW.
Το επιπλέον πρόβλημα για το 2022, είναι ότι η Uniper, σύμφωνα με τον ερευνητικό οικονομικό δημοσιογραφικό οίκο Businesshala, έχει προπωλήσει μέσω διμερών συμβάσεων, ηλεκτρική ενέργεια για το 2022, στην κλειστή τιμή των €49/MWh, την ίδια στιγμή που τα συμβόλαια από την αρχή του χρόνου διαπραγματεύονται πάνω από τα €270/MWh. Δηλαδή, «γράφει ζημίες» €220/MWh.
Στο ακόλουθο γράφημα βλέπουμε την πορεία της μετοχής της Uniper, από την αρχή του χρόνου, με τη μετοχή να καταγράφει μια πτωτική πορεία από τα €42 μέχρι τα €9,45 και να κλείνει την Παρασκευή στα €10,92, υποχωρώντας δηλαδή κατά 74% από τη αρχή του 2022.
Για να μην ξεπεράσουν oι λογιστικές καταστάσεις της Uniper μια ανεπίστρεπτη εικόνα και η μετοχή της να μην καταρρεύσει άλλο, το Βερολίνο με την απόφαση του να αλλάξει το νόμο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας EnSiG, κατέστησε σαφές ότι η ενεργειακή ισορροπία και ασφάλεια της Γερμανίας, αποτελεί πρώτιστο καθήκον και ότι δεν υπάρχει πιθανότητα δημιουργίας μιας ενεργειακής Lehman Brothers.
Εκτός από το παράδειγμα της Uniper, υπάρχουν και άλλες ενεργειακές εταιρείες όπως για παράδειγμα η γερμανική ΕΟΝ, η οποία υποχωρώντας κατά 33% από την αρχή του 2022, δημιουργεί ένα κλίμα ανησυχίας στη επενδυτική κοινότητα.
Ένα αντίστοιχο παράδειγμα είναι αυτό της γαλλικής EDF, της οποίας η μετοχή είχε υποχωρήσει κατά 30% από την αρχή του χρόνου. Επανερχόμενη όμως σε πιο ισορροπημένα επίπεδα, μετά από την απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να αγοράσει ένα επιπλέον μετοχικό ποσοστό της τάξης του 16% και μάλιστα με premium, σε σχέση με την τρέχουσα χρηματιστηριακή τιμή.
