Στην τρίτη πιο ευνοημένη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ αναφορικά με τις επιχορηγήσεις και εγγυήσεις για επενδύσεις που θα εισπράξει ως ποσοστό επί του Ακαθάριστου Εθνικού της Εισοδήματος, βρίσκεται η Ελλάδα. Τα 23,2 δισ ευρώ των επιδοτήσεων που προορίζεται να λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης ισούνται με το 13,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος.
Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, υψηλότερα από την Ελλάδα βρίσκονται μόνο η Κροατία και η Βουλγαρία, όπως αναφέρει σε ανάλυσή του ο γνωστός οικονομολόγος Ζολτ Ντάρβας από το ινστιτούτο Bruegel για τις κατανομές των επιδοτήσεων ανά χώρα.
Η πρώτη συζήτηση μετά τις 28 Μαΐου οπότε και είχε ανακοινωθεί το πακέτο των 750 δισ. ευρώ ξεκινά αύριο με τη συμμετοχή των ευρωπαίων ηγετών και με στόχο να καταγραφούν καταρχήν οι διαφορετικές μεταξύ τους θέσεις για την τελική κατανομή των πόρων.
Κοινός τόπος, όπως γράφει και ο οικονομικός αναλυτής, είναι ότι οι διαφωνίες παραμένουν, συμφωνία άμεσα δεν πρόκειται να υπάρξει - όπως αναφέρει και στην επιστολή του προς τους ευρωπαίους ηγέτες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ- και ότι αύριο καθένας από τους πρωθυπουργούς θα πιέσει προκειμένου να διεκδικήσει μεγαλύτερο ποσό για την χώρα του. Σημειώνει μάλιστα ότι αυτή τη στιγμή έχουν ανακοινωθεί μόνο οι 3 από τις συνολικά 12 δράσεις όπου και θα κατευθυνθούν τα κονδύλια ύψους 750 δισ. ευρώ, των οποίων η διάθεση δεν θα εμπροσθοβαρής, αλλά σταδιακή και σε ορίζοντα ετών.
«Ξέρουμε πόσα κεφάλαια θα κατευθυνθούν προς το Ταμείο Διευκόλυνσης της Ανάκαμψης (Recovery and Resilience Facility), το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Fund), και αυτό για τον αγροτικό τομέα, ωστόσο δεν υπάρχει καμία εικόνα για τα υπόλοιπα εννέα, τα οποία αντιπροσωπεύουν και το ένα τρίτο των επιχορηγήσεων και εγγυήσεων», αναφέρει χαρακτηριστικά για τα 750 δισ ευρώ.
Κεφάλαια τα οποία θα εκταμιεύονται σε δόσεις και μόνο ανάλογα με την πρόοδο που θα έχει πετύχει η κάθε χώρα σε σχέση με τους στόχους που η ίδια έχει θέσει, αναφορικά με τα κριτήρια που συνοδεύουν την πρόταση της Κομισιόν. Επί των πόρων που αναλογούν σε κάθε χώρα, τα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα θα ασκούν έλεγχο στην αξιοποίησή τους, με βάση το πρόγραμμα που αυτή θα τους έχει καταθέσει. Και όπως έχει εκτιμήσει και παλαιότερα ο αναλυτής του Bruegel, αυξημένο λόγο σχετικά με τα ποσά και τον τρόπο απορρόφησης από τα ωφελούμενα κράτη, θα επιδιώξουν να έχουν και οι χώρες του Βορρά, εκείνες δηλαδή που θα κληθούν να συνεισφέρουν περισσότερο στο νέο ευρωπαϊκό πακέτο.
Σύμφωνα με την έρευνα, το συνολικό πακέτο αποτελείται από επιχορηγήσεις 438 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων 5 δισεκατομμυρίων ευρώ για χώρες εκτός ΕΕ), εγγυήσεις 73 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 11,5 δισ. ευρώ προορίζονται για χώρες εκτός ΕΕ) και 250 δισ. ευρώ σε δάνεια.
Oι πιο ωφελημένοι
Ορισμένες χώρες θα λάβουν το 15% του Ακαθάριστου Εθνικού εισοδήματος τους (ΑΕΕ) σε επιχορηγήσεις και άλλες λιγότερο από 1% (Κύπρος, Μάλτα).
Οι μεγάλοι ωφελημένοι σε απόλυτα νούμερα είναι η Ιταλία και η Ισπανία, ενώ η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Κροατία θα λάβουν τα υψηλότερα μερίδια των ΑΕΕ τους, περίπου 15%. Οι χώρες της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης θα αποκτήσουν περίπου το 6-10% των ΑΕΕ τους, ενώ οι περισσότερες χώρες με υψηλό εισόδημα θα λάβουν κάτω από το 2% του ΑΕΕ.
Ειδικότερα, η Ιταλία θα λάβει 85,9 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, ενώ και 18,25 δισ. ευρώ σε εγγυήσεις. Στην Ισπανία αναλογούν 80,9 δισ. ευρώ επιδοτήσεις, με τις εγγυήσεις να φθάνουν στα 8 δισ. ευρώ. Στην περίπτωση της Γαλλίας η επιχορήγηση θα ανέλθει σε 43,2 δισ. ευρώ και οι εγγυήσεις στα 21,29 δισ. ευρώ, ενώ για την Πολωνία το «πακέτο» διαμορφώνεται σε 38,2 δισ. ευρώ και 0,38 δισ. αντίστοιχα.
Η χώρα μας, υπολογίζει ο Ζ. Ντάρβας, θα πάρει 23,2 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις, ποσό που αποτελεί και το 13,5% του ΑΕΕ, και επιπλέον εγγυήσεις 2,31 δισ. ευρώ. Οι επιχορηγήσεις για την Βουλγαρία θα φθάσουν τα 9,3 δισ. ευρώ που αποτελούν το 16% του ΑΕΕ της χώρας και για την Κροατία στα 7,5 δισ. ευρώ (15,4%).
Διανομές που δείχνουν τόσο ένα «στοιχείο ασφάλισης» (οι χώρες που πλήττονται περισσότερο παίρνουν και περισσότερα κεφάλαια) όσο και ένα «στοιχείο αναδιανομής» (οι χώρες με χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΕ λαμβάνουν περισσότερα κοινοτικά κεφάλαια.
Σημειώνεται ότι οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης θα λάβουν λιγότερες εγγυήσεις ως μερίδιο των ΑΕΕ τους, επειδή η οικονομική τους συρρίκνωση προβλέπεται να είναι λιγότερο σοβαρή και έχουν χαμηλότερα δημόσια χρέη.
«Ενώ ορισμένοι θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν τους νικητές και τους ηττημένους στην πρόταση της Επιτροπής εστιάζοντας στις καθαρές εισροές της κάθε χώρας, εντούτοις ακόμη και ένας μικρό θετικό οικονομικό αντίκτυπο μακροπρόθεσμα θα ήταν αρκετό για να ωφελήσει όλα τα κράτη-μέλη, ακόμη και εκείνα που θα λάβουν σχετικά μικρά ποσά», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.
