Του Γιάννη Κ. Τρουπή
Στην πολιτική τίποτα δεν γίνεται τυχαία, ειδικά όταν οι επιλογές πραγματοποιούνται στην αρχή μίας νέας κυβερνητικής θητείας. Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στη δομή του κράτους αποτελεί ορόσημο, μια και είναι ενδεικτικό των προθέσεων του πρωθυπουργού αναφορικά με την λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Το συγκεκριμένο νομοθέτημα είναι το πρώτο που έρχεται προς ψήφιση στη νέα βουλή και έχει σε περίοπτη θέση τις αλλαγές στην δομή λειτουργίας του υπουργικού συμβουλίου, το οποίο και θα λειτουργεί τακτικά, διαμορφώνοντας ένα επιχειρησιακό σχέδιο το οποίο υλοποιούν τα αρμόδια Υπουργεία.
Στόχος της κυβέρνησης, όπως ορίζεται σαφώς στο νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος είναι η βασική κυβερνητική στρατηγική να παράγεται στο υπουργικό συμβούλιο και στη συνέχεια αυτή να επιμερίζεται στα υπουργεία. Με άλλα λόγια επιδίωξη είναι να υπάρξει ένας κεντρικός άξονας, ο οποίος θα καθορίζει την κυβερνητική διαδρομή και τις επιμέρους δράσεις του κάθε υπουργείου, που θα θέτει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και θα τα τοποθετεί όλα αυτά σε μία κεντρική βάση δεδομένων.
Το σχέδιο αυτό θα το παρακολουθεί η Προεδρία της Κυβέρνησης, όπως συμβαίνει σε όλα τα δυτικά διοικητικά συστήματα, μέσω ενός προηγμένου ηλεκτρονικού συστήματος, ώστε να καταπολεμούνται συναρμοδιότητες και καθυστερήσεις.
Εκεί όμως που ουσιαστικά συντελείται τομή είναι στο σημείο του νομοσχεδίου στο οποίο περιλαμβάνονται οι διατάξεις που εξασφαλίζουν τη λογοδοσία και τη διαφάνεια. Το νομοθέτημα ορίζει ασυμβίβαστα για ολόκληρη την πολιτική ιεραρχία από τον πρωθυπουργό μέχρι τον ειδικό γραμματέα.
Μεταξύ άλλων θα απαγορευθεί η πρόσληψη συγγενών πρώτου και δεύτερου βαθμού, ενώ απαγόρευση σύναψης οποιασδήποτε σύμβαση με το δημόσιο θα έχουν και οι σύζυγοι, όπως και τα παιδιά των κυβερνητικών στελεχών.
Σε όλο το κυβερνητικό σχήμα -υπουργούς, υφυπουργούς και γενικούς και ειδικούς γραμματείς- θα απαγορευθεί οποιασδήποτε παράλληλη επαγγελματική και επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι διατάξεις αυτές εκτιμάται ότι μπορούν να λειτουργήσουν εφόσον βεβαίως τηρηθούν σε απόλυτο βαθμό ως “ασπίδα” στη διαφθορά και διαπλοκή που τόσο έχει ταλαιπωρήσει το δημόσιο βίο.
Όπως θα ορίζεται στο νομοσχέδιο καθιερώνεται θέση υπηρεσιακού γενικού γραμματέα σε κάθε Υπουργείο, ο οποίος θα επιλέγεται με διαδικασίες ΑΣΕΠ, θα προέρχεται αποκλειστικά από το δημόσιο τομέα και θα επιβλέπει τις δαπάνες και το προσωπικό του υπουργείου στο οποίο ανήκει.
Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προχωρά η αποκομματικοποίηση του κράτους, επιστρέφοντας το δικαίωμα υπογραφής στους Γενικούς Διευθυντές. Μία κίνηση που ουσιαστικά σημαίνει τεράστια εξοικονόμηση χρόνου, περιορισμό της γραφειοκρατίας και περιορισμό της διαφθοράς. Μία επιλογή που εφόσον λειτουργήσει μπορεί να αλλάξει την φυσιογνωμία του ελληνικού δημόσιου τομέα. Όλες οι διοικητικές πράξεις ατομικού χαρακτήρα λοιπόν θα εκδίδονται κατά κανόνα στο επίπεδο της διοίκησης με τον γενικό διευθυντή, να είναι εκείνος που θα αποφασίζει τελικά με τη δική του υπογραφή την έκδοση πράξης.