Στη χώρα της καφενόβιας πολιτικολογίας, η πολιτική ένταξη λειτουργεί συχνά ως ασπίδα που χρησιμοποιούν οι ακατάλληλοι, για να καλυφθούν και από την κριτική.
Η δεκαετής πολιτική κρίση δεν αφαίρεσε τις πολιτικές παρωπίδες στους πολλούς. Αρκεί μια ματιά στα social media αλλά στον κοινωνικό χώρο, για να διαπιστωθεί ότι οι παλιές κομματικές εντάξεις, οι ιδεολογικές ταυτίσεις, παραμένουν αναλλοίωτες στο χρόνο.
Όσοι πίστευαν μετά τη διάψευση των ελπίδων (από το «σεμνά και ταπεινά» στο «λεφτά υπάρχουν», και από τα «Ζάππεια» στα «Προγράμματα Θεσσαλονίκης»), ότι θα επήρχετο μια νέα ωριμότητα, διαψεύστηκαν. Μόνο σε μια μικρή μάζα έγινε συνείδηση το δόγμα του κινέζου κομμουνιστή ηγέτη Ντενγκ Σιαοπίνγκ «άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, αρκεί να πιάνει ποντίκια».
Και στην Ελλάδα αν πιάνει ποντίκια δεν πρέπει να το παραδεχθείς. Να μην πεις ας πούμε μπράβο στον δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη, που έδειξε έναν πραγματισμό που ήταν ζητούμενος ως τώρα από τους δημάρχους Αθηναίων. Βλέπαμε τους Ελληνες αστέγους να ξεπαγιασμένους στις χαμηλές θερμοκρασίες του Χειμώνα, εξαντλημένους στα καυτά μεσημέρια των Καλοκαιριών, πάντα βρώμικοι, κουρασμένοι, παραιτημένοι, απέλπιδες.
Η κυβέρνηση της δήθεν Αριστεράς που στα λόγια ήταν υπέρ των απόκληρων, τους άφησε στην ίδια μοίρα που τους βρήκε. Το ίδιο περίπου έκανε και για τους τοξικοεξαρτημένους, τους οποίους μόνο ο καπιταλισμός παράγει (βολικοί που είναι οι μύθοι, στο ανατολικό μπλοκ δεν υπήρχαν τέτοιοι ούτε έπιναν σαν σφουγγάρια να αντέξουν). Στο πλαίσιο μάλιστα της αντιαστυνομικής προκατάληψης που είχε, άφησε τους εξαρτημένους να παραδέρνουν στο κέντρο τη Αθήνας, μπρος στο μάτια των περαστικών. Άλλωστε η ευαισθησία τους ήταν περισσότερο προσανατολισμένη στους μετανάστες. Αλλά και κει θεωρητικά. Εμπράκτως έδειχναν πλήρη αδιαφορία και δημιουργούσαν Μόριες.
Πριν λίγες μέρες λοιπόν ο Μπακογιάννης έθεσε σε λειτουργία μια στέγη για αστέγους δυναμικότητας 400 ατόμων, σε τρεις εφαπτόμενες πολυκατοικίες, πλήρως ανακαινισμένες. Στη δομή λειτουργεί κέντρο ημέρας, υπνωτήριο και ξενώνας. Είναι 24ωρης λειτουργίας και στελεχώνεται από ιατρούς, φροντιστές, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους. Δεν φτάνουν αλλά είναι κάτι. Και κυρίως δεν φοβήθηκε τον προσδιορισμό «για Ελληνες αστέγους».
Από χθες λειτουργεί και ξενώνας για άστεγους τοξικοεξαρτημένους σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ και το ΚΕΘΕΑ. Είναι άνθρωποι διπλής ευαλωτότητας. Άστεγοι και εξαρτημένοι, παραδομένοι στην ανέχεια και την ασθένεια - γιατί τα ναρκωτικά δεν είναι πάθος, είναι ασθένεια. Γιατί να μην του αναγνωρισθεί; Γιατί δεν τα έκαναν οι προηγούμενοι; Ίσως γιατί ήταν αδιάφοροι για την τύχη αυτών των ανθρώπων. Το πιο πιθανό όμως να μην ήταν αδιάφοροι, αλλά είχαν τον φόβο των «προοδευτικών» μήπως κακοχαρακτηρισθούν ως εθνικιστές αφού θα έκαναν δομή «για Ελληνες».
Συνήθως ο λαϊκισμός κερδίζει τις εκλογές αλλά η διαδρομή του δεν έχει διάρκεια. Μας το έδειξε η τελευταία κυβέρνηση. Διάρκεια έχει το έργο. Αυτό μένει και αυτό μνημονεύεται.
Το ΠΑΣΟΚ π.χ. έδωσε τσάμπα λεφτά στον κόσμο, χρήματα της ΕΟΚ - των διαφόρων πακέτων τύπου Νελόρ και ΜΟΠ. Ωστόσο στην πρώτη «στραβή στη βάρδιά του», ο κόσμος που είχε ευεργετηθεί - κυρίως αυτός - όχι μόνο το εγκατέλειψε για τον ΣΥΡΙΖΑ που του έταζε λαγούς με πετραχήλια, αλλά έγινε και αδιανόητα εχθρικός. Έβριζε το ΠΑΣΟΚ με μεγαλύτερο μένος από τους «αιώνιους» αντιπάλους του, του δεξιούς.
Όμως αν έμεινε κάτι από το ΠΑΣΟΚ - ως παράδειγμα πάντα - και θα μείνει ως υστεροφημία του, δεν είναι ο λαϊκισμός που έφερνε ψήφους και πλέον εξαερώθηκαν, αλλά το έργο του. Ενδεικτικά, η αναγνώριση της εθνικής αντίστασης, το οικογενειακό δίκαιο, το ΕΣΥ, το ΑΣΕΠ, τα ΚΕΠ, και κάποια έργα υποδομής που απαξιώθηκαν και ελεεινολογήθηκαν από την αντιπολίτευση ένθεν κακείθεν.
Ο λαϊκισμός νικά πρόσκαιρα στις εκλογές αλλά στην συνέχεια ηττάται. Το έμαθε και ο Τσίπρας. Εκείνο που μένει είναι το έργο. Και όσο και αν ψάξει κανείς δεν θα βρει αξιόλογο έργο υστεροφημίας για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και επειδή δεν υπάρχει έργο μετονομάζει τις λέξεις. Όπως την τρόικα την ονόμασε θεσμούς, το τέλος της δανειακής σύμβασης το ονομάζει τέλος μνημονίων, κλπ
Υπάρχει ωστόσο μια κρίσιμη μάζα, που αν δει έργο από την κυβέρνηση, θα το επικροτήσει. Και η υστεροφημία θα το καταγράψει. Ήδη το έφερε η συγκυρία και κατέγραψε δυο νίκες που θα μνημονεύονται. Έβρο και κορονοϊό. Στο χέρι της είναι να τα πολλαπλασιάσει.
