Διεθνείς αντιδράσεις προκάλεσε το σόου Ερντογάν με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Κήρυξη πολέμου στην κοσμική Τουρκία αποτελεί η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί κατά την αντιπρόεδρο του γερμανικού κοινοβουλίου Κλαούντια Ροτ, ενώ την ίδια ώρα ο γερμανικός Τύπος χαρακτηρίζει την κίνηση Ερντογάν ως σύμβολο της αποτυχίας του σε μία συγκυρία όπου η οικονομία τη χώρας του καταποντίζεται.
Με την Αγιά Σοφιά τέμενος μας αφαιρούν την το τουρκική υπερηφάνεια, δήλωσε από την πλευρά του ο Τούρκος Νομπελίστας συγγραφέας Ορχάν Παμούκ, ενώ για μια Τουρκία που κάνει λάθος αρχή και πρέπει να αποφασίσει ποια θα είναι η ευρύτερη γεωπολιτική της στόχευση
έκανε λόγο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μ. Σχοινάς.
Εξαιρετικά αιχμηρές για την κίνηση Ερντογάν είναι τα σχόλια στον γερμανικό τύπο που κάνουν λόγο για «εκνευριστική παράσταση» του Ερντογάν, μιλώντας για έναν«έμπειρο λαικιστή» ο οποίος με κάθε είδους «μαγικά» επιχειρεί να αντιμετωπίσει την πτώση της δημοτικοτάς του όπως γράφει ο αρθρογράφος στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
Αναλυτικά:
Δυσαρέσκεια Τραμπ
Την έντονη δυσαρέσκειά του για την απόφαση του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να μετατρέψει τον Ιερό Ναό της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εξέφρασε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο, με τον οποίο συναντήθηκε στον Λευκό Οίκο.
Ο κ. Τραμπ, πληροφορηθείς για την παρουσία του Αρχιεπισκόπου στον Λευκό Οίκο, τον κάλεσε στο γραφείο του και συζήτησε μαζί του διεξοδικά όλα τα κρίσιμα θέματα για περίπου 15 λεπτά. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίστηκε έντονα ενοχλημένος και εξέφρασε τον προβληματισμό του για το θέμα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δη των θρησκευτικών ελευθεριών των μειονοτήτων στην Τουρκία. Δήλωσε, μάλιστα, αρωγός και συμπαραστάτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου και προσωπικά του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, καθώς επίσης και του Ελληνισμού, και τόνισε ότι θα προχωρήσει άμεσα στις παρεμβάσεις που απαιτούνται.
Κλαούντια Ροτ: «Κήρυξη πολέμου στην κοσμική Τουρκίαι»
Ως «κήρυξη πολέμου στην κοσμική Τουρκία» και «κακοποίηση της θρησκείας» επέκρινε η αντιπρόεδρος του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου Κλαούντια Ροτ (Πράσινοι) τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος.
Σε συνέντευξή της στην Ραδιοφωνία Νοτιοδυτικής Γερμανίας (SWR), η κυρία Ροτ έκανε ακόμη λόγο για υπέρβαση ορίων εκ μέρους της τουρκικής κυβέρνησης, με την οποία ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει «να εξασφαλίσει το χειροκρότημα του ισλαμικού κόσμου», ενώ «διχάζει την κοινωνία» και «προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή από την οικονομική κρίση και την κρίση του κορονοϊού».
Σύμφωνα με την αντιπρόεδρο της Bundestag, θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιδράσει με κάτι περισσότερο από την έως τώρα ασκηθείσα κριτική. «Αν η ΕΕ τοποθετείτο υπέρ του να μην προμηθεύει πλέον εξοπλιστικά συστήματα ή εάν λαμβάνονταν και οικονομικά μέτρα, αυτό θα πονούσε τον Ερντογάν», δήλωσε η κ. Ροτ και προσέθεσε χαρακτηριστικά ότι το πρόβλημα είναι πως η ΕΕ «κρύβεται», επειδή με την προσφυγική συμφωνία έχει καταστεί εξαρτημένη από τον Τούρκο Πρόεδρο.
Ο Γερμανικός Τύπος
Εκτενείς οι αναφορές των γερμανικών μέσων στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί με τους αναλυτές να κάνουν λόγο για ένα σόου Ερντογάν με στόχο τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τα μείζονα προβλήματα. Τα σχετικά δημοσιεύματα, που αναφέρονται στις ενέργειες του Τούρκο προέδρου αναπαράγει η Deutsche Welle.
Υπό τον τίτλο «Ο Ερντογάν θέλει απλώς να αποπροσανατολίσει» η Berliner Zeitung σχολιάζει μεταξύ άλλων: «[...] Η πρώτη προσευχή μεταδίδεται ζωντανά από την τηλεόραση. Το τηλεοπτικό αυτό σόου είναι το πραγματικό μήνυμα του Ερντογάν που προσπαθεί να αποπροσανατολίσει έτσι από τη σκληρή οικονομική πραγματικότητα στη χώρα. Διότι ακόμη και στην κατά 99,9% μουσουλμανική Τουρκία η πολιτική σε επίπεδο συμβόλων δεν γεμίζει στομάχια. Πριν από έναν χρόνο ο Ερντογάν ήταν πιο σοφός. Τότε είχε πει ότι μόνο όσοι έχουν άγνοια θα μπορούσαν να μετατρέψουν την Αγία Σοφία πάλι σε τζαμί. ''Γεμίστε πρώτα το Σουλεϊμανιγιέ (σ.σ. εμβληματικό οθωμανικό τέμενος της Κωνσταντινούπολης) όπως είπε.
[…] Ο Ερντογάν προσκρούει στην προφανή αλήθεια ότι η σύγχρονη κοσμική εποχή δεν αφήνει αδιάφορη την Τουρκία. Στην πραγματικότητα ο φιλοδυτικός ιδρυτής της Τουρκίας Ατατούρκ, ο οποίος μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε μουσείο, καθιστώντας τη το σημαντικότερο σύμβολο της κοσμικής του πολιτικής έχει νικήσει ήδη προ πολλού».
«[...] Αντί θριάμβου η μετατροπή της Αγίας Σοφίας γίνεται σύμβολο της αδυναμίας του Ερντογάν. Θυμίζει την αποτυχημένη του προσπάθεια να εκβιάσει την περασμένη άνοιξη την ΕΕ με ένα τεχνητό προσφυγικό κύμα».
[...] Ο Ερντογάν που παλαιότερα θεωρούνταν πραγματιστής συμπεριφέρεται πλέον σαν στριμωγμένη τίγρη: είναι απρόβλεπτος και επικίνδυνος. Η ΕΕ πρέπει να προσαρμοστεί. Θα πρέπει να του δείξει τα όριά του. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας είναι μια προειδοποίηση, την οποία η Ευρώπη πρέπει να ακούσει».
Spiegel: Το εκνευριστικό σόου του Ερντογάν
Στο «πρωινό ενημερωτικό σημείωμα» με τίτλο «Το εκνευριστικό σόου του Ερντογάν» το Spiegel σημειώνει:
«[...] Με ένα ξέφρενο πολιτικό πανηγύρι ο Ερντογάν προσπαθεί να αντιμετωπίσει την πτώση της δημοτικότητάς και να συσπειρώσει τους οπαδούς του. Σήμερα θα είναι ένας από τους 1.000 και πλέον πιστούς που αναμένονται στην πρώτη μετά από πολλά χρόνια προσευχή της Παρασκευής στην Αγία Σοφία. […] Για τον Ερντογάν η επαναξιοποίηση του ιστορικού μνημείου ως τεμένους συνιστά σημαντική συμβολική πράξη. Διότι έτσι μπορεί να αυτοπροβληθεί ως αποφασισμένος ηγέτης που προστατεύει τα συμφέροντα των ιδιαίτερα πιστών ή/και των τούρκων εθνικιστών.
Για πολλούς άλλους Τούρκους όμως, ειδικώς της κοσμικής Τουρκίας, το σόου του Ερντογάν μάλλον δεν λέει τίποτα. Αυτοί διερωτώνται περισσότερο γιατί δεν αξιοποιεί τον χρόνο του για να ασχοληθεί με την κρίση του κορωνοϊού ή την παραπαίουσα τουρκική οικονομία.
Εν τω μεταξύ εντείνεται και η διαμάχη που ο ίδιος προκάλεσε για τα αποθέματα φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Ο γάλλος πρόεδρος Μακρόν ζήτησε νέες κυρώσεις των Ευρωπαίων σε βάρος της Τουρκίας. […] Το ελληνικό ναυτικό έθεσε πλοία του στην περιοχή σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής. Εκεί αναμένονταν και τουρκικά πλοία. Στο Βερολίνο λένε ότι η καγκελάριος Μέρκελ θέλει να μεσολαβήσει. Το γνωρίζουμε αυτό. Εάν η καγκελάριος μπορούσε να χρεώσει τις ώρες που πέρασε μαζί του σε διαμεσολαβητικές προσπάθειες, τότε η Μέρκελ θα ήταν πλούσια και ο Ερντογάν χρεοκοπημένος».
Καταπέλτης ο Νομπελίστας Ορχάν Παμούκ
Καταπέλτης ο Τούρκος Νομπελίστας Ορχάν Παμούκ κατά της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, μιλώντας για απεμπόληση της τουρκικής υπερηφάνειας ως λαού ταυτοχρόνως μουσουλμανικού και κοσμικού.
Σε συνέντευξή του στην τηλεόραση της Deutsche Welle ο Τούρκος συγγραφέας τόνισε ότι πρόκειται για αντιστροφή της επιθυμίας του πατέρα του νεότερου τουρκικού κράτους, του Κεμάλ Ατατούρκ, να δείξει ότι η Τουρκία είναι κοσμικό έθνος.
"Αυτό απλώς δείχνει ότι δε σεβόμαστε πια τον σεκουλαρισμό του Κεμάλ Ατατούρκ. Θέλουμε να είμαστε λαϊκιστές, να παίξουμε με το λαϊκό Ισλάμ και να δείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο ότι δεν είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με τη Δύση," δήλωσε οργισμένος ο κ. Παμούκ από την Κωνσταντινούπολη.
"Αυτό δεν είναι ένα μήνυμα που μου αρέσει, αλλά με εκπλήσσει και ότι η αντιπολίτευση εδώ δεν αντιδρά πιστεύοντας ότι πρόκειται για πολύ δημοφιλή απόφαση. Δυστυχώς, όντως πρόκειται για δημοφιλή απόφαση που αγκάλιασε ο τουρκικός λαός. Είμαι κι εγώ όμως μέλος του τουρκικού λαού, και τόσο εγώ όσο και εκατομμύρια άλλοι στεκόμαστε ενάντια σε αυτό γιατί είμαστε υπέρ του κοσμικού κράτους. Και πάλι δυστυχώς, η φωνή μας δεν ακούγεται," τόνισε ο Τούρκος συγγραφέας.
"Στην Τουρκία δεν υπάρχει ελευθερία λόγου," κατήγγειλε, "και ο κόσμος φοβάται να πει ότι εδώ πρόκειται για την κοσμική κληρονομιά του Κεμάλ Ατατούρκ, η οποία μας έκανε να ξεχωρίζουμε από άλλα μουσουλμανικά έθνη, στο ότι εμείς είμαστε κοσμικοί. Αυτή την υπερηφάνεια μάς αφαιρούν τώρα."
«Σύμβολα όπως η Αγία Σοφία να μην είναι τείχη αλλά γέφυρες»
Στην απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και στην σημερινή μουσουλμανική προσευχή, αναφέρθηκε με δήλωσή του στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Rai Uno, o ιδρυτής της καθολικής κοινότητας του Αγίου Αιγιδίου Αντρέα Ρικάρντι. Μια κοινότητα η οποία, με την διεθνή δράση της, προάγει τον διάλογο και δραστηριοποιείται για τον τερματισμό των συγκρούσεων σε πολλές περιοχές του πλανήτη.
Πιο αναλυτικά, ο Αντρέα Ρικάρντι δήλωσε:
«Με την ιστορία της, η Αγία Σοφία μιλούσε στους τουρίστες, στους προσκυνητές, για ενότητα και συνύπαρξη πολιτισμών και θρησκειών. Σήμερα πραγματοποιήθηκε η ισλαμική προσευχή, ως μήνυμα επανάκτησης. Πιστεύω ότι με τα σύμβολα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, να δείχνουμε σεβασμό».
Ο ιδρυτής της κοινότητας του Αγίου Αιγιδίου, ολοκληρώνοντας την σκέψη του, συμπλήρωσε:
«Στον κόσμο αυτό, εύθραυστο και γεμάτο διενέξεις, αν θέλουμε μια ειρηνική και παγκόσμια συνύπαρξη, πρέπει να κάνουμε έτσι ώστε σύμβολα όπως η Αγία Σοφία να μην είναι τείχη αλλά γέφυρες, σύμβολα όπως η Αγία Σοφία να τύχουν σεβασμού, με την ιστορική τους πολυσύνθετη ταυτότητα, Οι χριστιανοί, άλλωστε, σήμερα δεν ζητούν η βασιλική αυτή εκκλησία να επιστρέψει στην χριστιανική λατρεία»
Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: «Τον καταδικάζει όλη η ανθρωπότητα»
Μιλώντας στην εκπομπή του ΑΝΤ1 «Μέρα Μεσημέρι», ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος, ανέφερε πως «μας λυπεί αυτή η κατάσταση που εξελίσσεται στην Κωνσταντινούπολη. Το να αποφασίσουν ξανά να κάνουν τέμενος την Αγία Σοφία είναι μια απαράδεκτη κατάσταση. Μας στενοχωρεί αφάνταστα και δεν ξέρω γιατί το κάνει ο Τούρκος πρόεδρος.»
Ο Αρχιεπίσκοπος τόνισε «πως αυτή τη στιγμή όλοι οι ηγέτες, όλων των κρατών και κυβερνήσεων διαφωνούν μαζί του. Του λένε να μην προβεί σε τέτοια ενέργεια, δυστυχώς δεν ακούει κανενός και προχωρεί στην πορεία την ισλαμική που έχει χαράξει προ πολλού. Τον καταδικάζει όλη η ανθρωπότητα και αυτός συνεχίζει».
Πρόσθεσε δε, πως «δυστυχώς, τα στυγνά οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων και ισχυρών της γης, αυτό τους ικανοποιεί. Δεν τα θίγουν τα συμφέροντα τους τα οικονομικά, γι’ αυτό και τον ανέχονται και δεν ξέρουν μέχρι που πρέπει να τον ανέχονται».
«Είναι μια κατάσταση απαράδεκτη», είπε εκ νέου ο Αρχιεπίσκοπος, σημειώνοντάς πως «εμάς μας θλίβει αυτό το γεγονός και γι’ αυτό θα διαμαρτυρόμαστε συνεχώς.» Εξήγησε δε, πως γι’ αυτό σήμερα έχουν διατάξει να ηχήσουν πένθιμα οι καμπάνες.
«Εμείς σεβόμαστε τα μνημεία τους διότι ανήκουν σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, αυτοί δυστυχώς έμειναν απολίτιστοι», υπογράμμισε ο Αρχιεπίσκοπος.
