Τι είναι πολιτική;
Ήταν η πρώτη ερώτηση του καθηγητού Richard Block την πρώτη μέρα μου στο Chicago. Ένιωσα αμέσως έτοιμος να απαντήσω. Καιρός είναι να τους δείξω, σκέφτηκα, ότι οι Έλληνες μπορούμε να αναλύσουμε μια έννοια με την οποία μεγαλώσαμε και έναν όρο που, στο κάτω-κάτω, είναι Ελληνικής σύλληψης…
Πολιτική, απάντησα με ενθουσιασμό, είναι το σύνολο της ανθρώπινης δραστηριότητας στη δημόσια σφαίρα, μια σύνθεση ιδεών που παίρνουν μορφή και κυβερνούν τη ζωή μας.
Ο καθηγητής με κοίταξε με ένα έλαφο μειδίαμα και μου απάντησε, ότι αυτός είναι ωραίος ορισμός για… Έκθεση ιδεών αλλά εδώ ψάχνουμε κάτι άλλο.
Πολιτική, είπε, είναι να διαπιστώνεις ποιο είναι το πλειοψηφικό ρεύμα σε μια κοινωνία και να προσπαθήσεις να γίνεις εσύ ο εκφραστής αυτού του ρεύματος.
Μάθημα πολιτικής σκέψης σε μια μόνο ατάκα. Ουσία και περιεχόμενο σε μια απλή αλλά και τόσο δύσκολα υλοποιήσιμη έννοια.
Αυτή η σκηνή μου ήλθε στη σκέψη μετά την θριαμβευτική νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη την προηγουμένη Κυριακή.
Όλες οι αναλύσεις που έχουν γίνει έκτοτε μπορούν να συμπτυχθούν σε αυτό το απόφθεγμα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποτελεί πραγματικό πολιτικό φαινόμενο σε μια ταραγμένη εποχή. Ακούγαμε τόσο καιρό, ότι δεν υπάρχουν ηγέτες παλαιού τύπου και πόσο λείπουν από την κοινωνία. Ο Μητσοτάκης απέδειξε, ότι ηγέτες υπάρχουν αρκεί να τους αναζητήσεις με τα σωστά κριτήρια, που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των καιρών και όχι με βάση πρότυπα άλλων δεκαετιών, τα οποία καμία σχέση δεν έχουν με τις σύγχρονες συνθήκες.
Ο ηγέτης πρέπει να προηγείται του λαού του και αυτό ενσαρκώνει ο Μητσοτάκης. Σε πολλά είναι εντελώς διαφορετικός από τον μέσο Έλληνα και αυτό είναι το μεγάλο του αβαντάζ.
Δεν είναι θερμόαιμος, είναι ψύχραιμος. Δεν είναι επιπόλαιος, είναι διαβασμένος. Δεν ενδίδει στη συγκυρία, είναι στρατηγικός παίκτης.
Είναι ο άριστος μαθητής, τον οποίο όλοι στο σχολείο ειρωνευόμασταν, αλλά κρυφά θαυμάζαμε. Απέχει παρασάγγας από το πρότυπο του ψευτόμαγκα που κυριαρχούσε επί δεκαετίες σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής και εμφανιζόταν ως η μονή οδός προς την επιτυχία
Προτιμούσε την προετοιμασία από την υψωμένη γροθιά, την στοχοπροσήλωση από την υστερία, την μεθοδικότητα από το συναίσθημα της στιγμής.
Και κατάφερε να πάρει από το χέρι μια κοινωνία οργισμένη, και να την οδηγήσει με μεθοδικότητα και υπομονή σε ασφαλές λιμάνι εν μέσω τρικυμίας.
Χωρίς τσαμπουκάδες και ανέξοδη μαγκιά. Με πρόγραμμα, μέθοδο και στρατηγική μακράς πνοής.
Το σχέδιο του ήταν τόσο απλό και γι' αυτό μεγαλοφυές.
Αμέσως μετά την ανέλπιστη (μη το ξεχνάμε) εκλογή του στην ηγεσία της ΝΔ το 2016, αφουγκράστηκε την κοινωνία. Αρχικά την κομματική και εν συνέχεια την ευρύτερη.
Τι του ζήτησε ο λαός; Να αποτελέσει το αντίθετο πρότυπο του Αλέξη Τσίπρα.
Στην αναμόχλευση του συναισθήματος βασίστηκε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και κατάφερε να γίνει πρωθυπουργός. Καβάλησε το κύμα της οργής και το πήγε όσο πήγαινε. Ο κοινωνία όταν συνειδητοποίησε το αδιέξοδο ζήτησε άλλου τύπου ηγέτη.
Ζήτησε μεθοδικότητα, μετρημένες κουβέντες και υποσχέσεις, βήματα σταθερά.
Ρεαλισμό, προσαρμογή στην πραγματικότητα. Σχέδιο που θα εκτελείται μεθοδικά και που δε θα παρεκκλίνει από τους στόχους του ανεξαρτήτως συνθηκών.
Πλειοψηφικό ρεύμα λοιπόν. Ασφάλεια για όλους, ασφάλεια παντού. Ήταν εύκολη η αλλαγή της παγιωμένης πραγματικότητας επί Σύριζα; Με διάσπαρτες εστίες ανομίας και απαξιωμένα σώματα ασφάλειας;
Σαφώς όχι. Άρχισε όμως μεθοδικά το ξεδόντιασμα της ανομίας. Με αλλαγή του νόμου για το άσυλο. Με ενίσχυση της αστυνομίας, με χτύπημα στις καταλήψεις. Με εκκαθάριση των Εξαρχείων.
Φώναζαν όλοι ότι τα βήματα δεν είναι αρκετά. Το σχέδιο ήταν τμηματικό και άρτιο, έκλεισε τα αυτά του και συνέχισε.
Θωράκιση συνόρων. Την ζητούσε η κοινωνία. Πάνδημο το αίτημα. Οι λογικές τύπου «η θάλασσα δεν έχει σύνορα» και οι μετανάστες είναι αδέλφια μας ήταν και παραμένουν μειοψηφικές.
Η χώρα δεν έγινε failed state όπως περίμεναν πολλοί και άντεξε.
Η πανδημία γονάτισε έναν πλανήτη και όλοι περίμεναν πως θα καταστρέψει την μικρή Ελλάδα. Ο Μητσοτάκης πάρα τον παγκόσμιο πανικό, πήρε αποφάσεις νωρίς. Αποφάσεις πρωτόγνωρα σκληρές.. Χωρίς να διστάσει, χωρίς να αμφιταλαντευτεί. Κράτησε τη χώρα όρθια σε σημείο που να συζητείται ως ένα μικρό θαύμα στους παγκόσμιους πολιτικούς κύκλους.
Και όλα αυτά, χωρίς να βάλει τις βασικές προεκλογικές του δεσμεύσεις στον πάγο. Μείωσε φόρους γιατί αυτό ζητούσε η ασθμαίνουσα κοινωνία. Έφερε επενδύσεις, οι οποίες σε βάθος χρόνου μεταφράζονται σε καλύτερες δουλειές για όλους. Ενώ έκανε τις απαραίτητες προσαρμογές στην πολιτική του χωρίς ιδεολογικά στεγανά.
Αν και βαθιά φιλελεύθερος, αντιλήφθηκε νωρίς, ότι έπρεπε να στηριχθεί η δημόσια υγεία και το έπραξε. Αν και πολέμιος των επιδομάτων, αντιλήφθηκε επίσης, ότι είναι η μόνη προσωρινή λύση για να στηρίξει μια κοινωνία, η οποία βάλλεται από εξωγενείς κρίσεις, πρωτοφανούς μεγέθους και έντασης.
Ανάλυση συνθηκών, προσαρμογή, ελιγμός και όλα αυτά με το βλέμμα στον μακροπρόθεσμο στόχο.
Η πίεση που δέχτηκε, θα έκανε τον οποιονδήποτε να λυγίσει. Να θολώσει την κρίση του. Να «χάσει τη μπάλα» επί το λαϊκότερον. Όχι εκείνος. Σταθερά κράτησε το τιμόνι. Χωρίς κινήσεις πανικού ακόμα και όταν οι γύρω του ένιωθαν τα «πολιτικά G» να πιέζουν τους κροτάφους τους.
Η κοινωνία εκτίμησε την απόλυτη διαχειριστική ικανότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη και εκείνος ποτέ δεν απώλεσε την επαφή του με το πλειοψηφικό ρεύμα που τον έφερε στην εξουσία
Οι αντίπαλοί του συντασσόταν με μειοψηφίες. Απέτυχαν να διαβάσουν τις κοινωνικές ανάγκες. Πολιτευτήκαν με όρους άλλης εποχής, οι οποίοι δεν υπάρχουν πια.
Κόντρα στο πάνδημο αίτημα για ασφάλεια και οχυρωμένη πατρίδα. Κόντρα στις νέες επενδύσεις. Με τοξικό λόγο και ρητορική μίσους. Με ψάρεμα στα θολά νερά της ακροδεξιάς.
Όσο ο Μητσοτάκης έβαζε μικρά λιθαράκια στο πολιτικό του αφήγημα, εκείνοι τον καθύβριζαν. Όσο εκείνος εργαζόταν με νοοτροπία επιμελούς μαθητού, εκείνοι πετούσαν πέτρες και του φώναζαν «έβγα έξω να πλακωθούμε».
Όσο εκείνος παρουσίαζε έργο, εκείνοι στοχοποιούσαν την οικογένεια του.
Όσο το Κογκρέσο του απέδιδε ένα τιμητικό standing ovation, εκείνοι τον αποκαλούσαν «Κούλη»…
Το «Μητσοτάκη γαμ….» συμπύκνωσε όλη την τοξικότητα, το μίσος αλλά και την απελπισία τους. Όταν δεν μπορείς να επιχειρηματολογήσεις, βρίζεις. Γνωστή η τακτική από τους τραμπούκους κάθε εποχής.
Μόνο που το υβρεολόγια δεν αποτελεί πολιτική πρόταση. Το συνειδητοποίησαν (;) με τον πιο εμφατικό τρόπο.
Άφησα για το τέλος την πιο σημαντική, κατ εμέ, συνεισφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη στην σύγχρονη πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.
Ο Πρωθυπουργός κατάφερε να αναδείξει μια νέα εκδοχή του συγχρόνου Έλληνα, που είχαμε ξεχάσει, ότι υπάρχει.
Αυτή του κοσμοπολίτη, συνετού, μορφωμένου καλλιεργημένου και οραματιστή. Αυτή του συγκροτημένου Έλληνα, που δεν έχει πρόβλημα να δει κατάματα την πραγματικότητα και να την αντιμετωπίσει. Αυτή που απεχθάνεται τη συγκρουσιακή νοοτροπία. Που χρησιμοποιεί το συναίσθημα παραγωγικά και δημιουργικά.
Αυτός ο Έλληνας αναδιατάσσει το πολιτικό σκηνικό, όχι με τακτικισμούς αλλά με το παράδειγμα.
Αναγκάζει τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα να αναθεωρήσουν το πολιτικό τους μοντέλο, αν θέλουν να έχουν ελπίδα να κυβερνήσουν μελλοντικά.
Αναγκάζει τους πολιτικούς του αντιπάλους να πάψουν τον πετροπόλεμο και να εκπολιτιστούν.
Τους «έσυρε» στο δικό του «γήπεδο» του πολιτισμού και της σωφροσύνης. Της αποτελεσματικότητας και της προόδου.
Γι' αυτό και τους νίκησε!
*Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι εγκληματολόγος, διδάκτωρ κοινωνιολογίας της αστυνόμευσης.
