Οι θεωρίες συνωμοσίας είναι συνυφασμένες με την ανθρώπινη ύπαρξη. Υπήρχαν από πάντα. Άλλοτε γιατί τα γεγονότα ήταν δυσεξήγητα και επιστρατευόταν η φαντασία μπολιασμένη από την υποδόρια καχυποψία, και άλλοτε γιατί έλειπε η επιστημονική γνώση και η ορθολογική συγκρότηση, ώστε να αξιολογηθούν. Άλλωστε οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν μια γοητεία, μεταφέρουν στο χώρο του φανταστικού, του μεταφυσικού, του παράξενου, του… παραμυθένιου.
Πρώτη φορά όμως μια θεωρία συνωμοσίας μπορεί να έχει δραματική επίπτωση στην υγεία και τη ζωή μεγάλων τμημάτων της παγκόσμιας κοινωνίας.
Το μόνο παρήγορο είναι ότι συμβαίνουν και αλλού. Εκατοντάδες γιατροί του εθνικού συστήματος Βρετανίας αγανάκτησαν και βγήκαν στην αντεπίθεση με μια σκληρή αφίσα ενάντια σε όσους διακινούν ψευδείς ειδήσεις, στους αρνητές της μάσκας και τους συνωμοσιολόγους:
Μεταξύ των άλλων τους λένε: «Εμείς δεν έχουμε βάλει τις ζωές μας στη πρώτη γραμμή εδώ και μήνες για αν αρχίσετε εσείς να διοχετεύετε τα ψευδή, επικίνδυνα και αδαή σκατά παντού στα social media. Βγάλε το γαμ.…νο τον σκασμό. Βάλε τη γαμ…νη τη μάσκα. Ενηλικιωθείτε».
Ευτυχώς χθες στο άνοιγμα των σχολείων, τα παρατράγουδα ήταν λιγότερα από όσα μας είχε προϊδεάσει η πανελλήνια διαμαρτυρία της προπερασμένης Κυριακής. Σοβαρότερο όλων στα Χανιά με τον τραμπούκο γονιό που χτύπησε καθηγητή και τον έστειλε για ράμματα στον νοσοκομείο, επειδή παρότρυνε το παιδί του να φορέσει μάσκα.
Ευτυχώς αυτή τη φορά δεν πρυτάνευσε η γνωστή ελληνική αρχή ότι ένα λάθος έγινε, ας το αφήσουμε να περάσει, να μην οξύνουμε τα πνεύματα. Η Νίκη Κεραμέως δήλωσε ότι «τέτοιες ενέργειες είναι αδιανόητες και δεν θα γίνουν ανεκτές». Το ίδιο θαρρούμε ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει… κατανόηση για τις απουσίες μαθητών. Να μην σβηστούν. Γιατί υπάρχει το ενδεχόμενο σε δύο τρεις μήνες που οι αρνητές γονείς θα βλέπουν τα άλλα παιδιά να είναι μια χαρά, να αποφασίσουν να τα στείλουν και να ζητούν την κατανόηση της Πολιτείας προκειμένου τα βλαστάρια τους να μη χάσουν τη χρονιά.
Το ίδιο ανυποχώρητη θα πρέπει να είναι η Πολιτεία και στην επιβολή των μέτρων, όπου δει, βάσει της λίστας που ζήτησε ο Πρωθυπουργός, για τις περιοχές με μεγάλο επιδημιολογικό φορτίο.
Σαφώς διώκεται η πράξη όταν αυτή έχει επιπτώσεις στην υγεία του κοινωνικού συνόλου, όχι η γνώμη, που αποτελεί δικαίωμα έκφρασης, ακόμη και η πιο επικίνδυνη. Όπως έγραψε χθες ο Ηλίας Μόσιαλος «και αυτές οι απόψεις θα πρέπει να προβάλλονται γιατί μόνο έτσι θα βελτιωθεί η αποδοτικότητα της Πολιτείας, θα ακουστούν νέες ιδέες και θα γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις».
Φυσικά δεν είναι όλες οι αρνητικές γνώμες εποικοδομητικές. Τι να πει κανείς στη Ραχήλ Μακρή που χθες στα social media διέπραξε την ύβριν παραλληλίζοντας τους λοιμωξιολόγους που τάσσονται υπέρ της μάσκας με τους… γιατρούς των Ναζί! Έγραψε: «Και επειδή κάποιοι ηλίθιοι λένε για τους επιστήμονες που ξέρουν αυτοί και κοροϊδεύουν τους αρνητές της μάσκας ας τους πει κάποιος ότι τα φριχτά πειράματα στα παιδιά στο Αουσβιτς και στο Μαουτχάουζεν γιατροί ναζί τα έκαναν και ο Χίτλερ εκλεγμένος ήταν και τα περνούσε από τη Βουλή κοινώς ήταν με νόμους όλα. Ηλίθιοι».
Η ανάρτηση ούτε καν θυμηδία δεν προκάλεσε. Συνάντησε την αδιαφορία, γεγονός που δείχνει ότι οι ακραίες απόψεις στα θέματα υγείας, αφήνουν αδιάφορη τη μεγάλη μάζα, που ανησυχεί για την πανδημία, και δεν παρέχει τον εαυτό της ως πειραματόζωο ψεκασμένων θεωριών.
Συνήθως, όχι πάντα, οι θεωρίες συνωμοσίας που παρασέρνουν σε μια μυστική θεώρηση ζωής, έχουν και αντισημιτικό υπόβαθρο. Όπως ας πούμε το χτύπημα στους δίδυμους Πύργους που έγινε για να ανοίξουν οι ΗΠΑ πόλεμο με το Ισλάμ, και γι’ αυτό είχαν ειδοποιηθεί ο Εβραίοι εργαζόμενοι να απουσιάζουν εκείνη τη μέρα – θεωρία που δεν δικαιώνεται από τον κατάλογο των νεκρών. Η ότι δεν υπάρχει οικογένεια ινδοευρωπαϊκών λαών. Είναι ανθελληνικός μύθος φτιαγμένος από τους Εβραίους, αφού ο μόνος περιούσιος λαός είμαστε εμείς.
Έτερη συνωμοσία είναι ο αριθμός του θηρίου 666 που βρίσκεται bar codes, ταυτότητες και διαβατήρια, και αποδεικνύει ότι οι παγκόσμιες κυβερνήσεις θα φέρουν την «Αποκάλυψη». Στο πλαίσιο της γραφικότητας είναι και ο θεωρίες για την επίπεδη γη, οι παραμυθένιες περί κοίλης γης, ή οι εξωγήινες, τα σκάφη των οποίων συντρίφτηκαν στη γη και τα απομεινάρια τους τα κρύβει η αμερικανική κυβέρνηση σε στρατιωτική βάση στην έρημο της Νεβάδας.
Ενδεικτικά τα ανωτέρω, ατέλειωτες οι ιστορίες που παράγει η έμφυτη τάση της ανθρώπινης συνωμοσιολογίας και η ανάγκη αποδρομής στο μυθικό και το μεταφυσικό, όταν οι αυτονόητες αλήθειες δεν πείθουν. Όμως πρώτη φορά μια θεωρία συνωμοσίας γίνεται τόσο άμεσα επικίνδυνη για την ζωή των ανθρώπων. Γι’ αυτό ναι μεν η αρνητική γνώμης δεν διώκεται, αλλά κάθε έμπρακτη αμφισβήτηση θα πρέπει να αντιμετωπισθεί αυστηρά, χωρίς καμία «κατανόηση».