Η εκκαθάριση των εκκρεμών κύριων συντάξεων φάνταζε μέχρι πριν από λίγους μήνες ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Λίγοι το πίστευαν, πολλοί προεξοφλούσαν την αποτυχία του σχεδιασμού μας. Τον Ιανουάριο του 2021 ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μου ανέθεσε το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναθέτοντας μου -μεταξύ άλλων- και μια ξεκάθαρη αποστολή: Να τελειώσουμε οριστικά με αυτήν την ντροπή της Δημόσιας Διοίκησης. Μια από τις πρώτες μου κινήσεις ως Υπουργός Εργασίας ήταν να επισκεφθώ τις εγκαταστάσεις του ΕΦΚΑ. Γρήγορα βρέθηκα ανάμεσα σε βουνά από φακέλους αιτήσεων που περίμεναν την έκδοση τους. Ήταν η πρώτη μου επαφή με το πρόβλημα όπου μέχρι τότε έμοιαζε περισσότερο σαν Λερναία Ύδρα.
Μόλις χθες, παρουσία του Πρωθυπουργού, παρουσιάσαμε την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των εκκρεμών κύριων συντάξεων για την εξαετία 2016-2021 με εξαίρεση ορισμένες εξαιρετικά προβληματικές περιπτώσεις που θα ήταν ακόμη και παράνομο να τις εκδίδαμε. Μέσα σε 22 μήνες εκδόθηκαν 470.000 συντάξεις. Ήδη έχει εκκαθαριστεί το 85% των αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν το 2022. Και το πιο σημαντικό, ο μέσος χρόνος έκδοσης μιας σύνταξης του 2022 μειώθηκε σε λιγότερο από 2 μήνες σε σχέση με τους 18 μήνες που απαιτούνταν το 2019. Πλέον η χώρα μας εναρμονίζεται ως προς τους χρόνους απονομής με χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Σουηδία! Και όλα αυτά με 900 λιγότερους υπαλλήλους και με τα γνωστά προβλήματα που δημιούργησε η πανδημία.
Από την πρώτη στιγμή που ήρθα στο Υπουργείο κατάλαβα πως πρέπει άμεσα να εφαρμόσουμε πολιτικές «έξω από το κουτί» για να πετύχουμε όλα τα παραπάνω. Το αίτημα για παραπάνω προσλήψεις υπαλλήλων από μόνο του δεν μπορούσε να λύσει το πρόβλημα. Από την πρώτη στιγμή λειτουργήσαμε με μια αντίληψη σύγχρονου management και με στόχο να δημιουργήσουμε έναν νέο μηχανισμό απονομής συντάξεων απαλλαγμένο από τις παθογένειες του παρελθόντος. Ενεργοποιήσαμε τον ηλεκτρονικό Πύργο Ελέγχου, ένα καινοτόμο ψηφιακό εργαλείο για την παρακολούθηση των εκκρεμοτήτων και των απονομών σε όλη την Ελλάδα. Προχωρήσαμε σε νομοθετικές παρεμβάσεις όπως με τη θέσπιση της σύνταξης fast track. Εξοπλίσαμε τους υπαλλήλους με 3.000 νέους υπολογιστές. Δώσαμε έμφαση στα πλέον προβληματικά τ. Ταμεία. Αξιοποιήσαμε κάθε δυνατότητα που μας δινόταν τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα. «Whatever it takes» ήταν η αρχή μας προκειμένου να λύσουμε τον γόρδιο δεσμό των συντάξεων.
Υλοποιήσαμε πολιτικές ριζοσπαστικές και μοιραία βρεθήκαμε αντιμέτωποι με εκείνους που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα.
Βρήκαμε αντίδραση όταν θεσπίσαμε τις προκαταβολές εθνικής σύνταξης για εκείνους τους εν αναμονή συνταξιούχους που περίμεναν για 1, 2 ή και 3 χρόνια τη σύνταξη τους. Όσο και αν φαίνεται περίεργο, κάποιοι εντός του ΕΦΚΑ, αλλά και του Υπουργείου Εργασίας, μαζί με την αντιπολίτευση δεν ήθελαν και δεν πίστευαν στην αναγκαιότητα του μέτρου αυτού. Οι υπηρεσιακοί του Υπουργείου δεν ήθελαν να υπογράψουν τη συγκεκριμένη απόφαση που εκδόθηκε βάσει του σχετικού νόμου και το μέτρο προχώρησε εν τέλει με τη δική μου υπογραφή και την υπογραφή της Γενικής Γραμματέως Παυλίνας Καρασιώτου.
Βρήκαμε αντίδραση όταν δημιουργήσαμε τον θεσμό των πιστοποιημένων λογιστών και δικηγόρων. Ο θεσμός δέχθηκε σφοδρές αντιδράσεις από μερίδα των υπαλλήλων, αλλά και από την αντιπολίτευση. Σήμερα, οι πιστοποιημένοι εκδίδουν συντάξεις σε λιγότερο από 60 ημέρες… Και οι περισσότεροι υπάλληλοι έχουν αποδεχθεί πως οι πιστοποιημένοι είναι για το καλό τους και πως ήρθαν για να μείνουν.
Βρήκαμε αντίδραση όταν νομοθετήσαμε τη διαδικασία των συντάξεων fast track οι οποίες στην ουσία λύνουν τα χέρια στους εισηγητές για να βγάζουν γρήγορα και χωρίς λάθη τις συντάξεις. Το μέτρο ήταν δήθεν… αντισυνταγματικό. Ήταν άραγε «συνταγματική» η ταλαιπωρία των ασφαλισμένων;
Βρήκαμε αντίδραση μέχρι και στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του ΕΦΚΑ, το οποίο αναβαθμίζει συνολικά την λειτουργία του ΕΦΚΑ, άρα και τον μηχανισμό έκδοσης συντάξεων. Προβλέπει, μεταξύ άλλων, σύγχρονο σύστημα προμηθειών και κινητροδότησης των υπαλλήλων και ένταξη ικανών στελεχών στον ΕΦΚΑ τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα σε θέσεις διευθυντών.
Για κάθε μας πρωτοβουλία που μας έφερνε πιο κοντά στη λύση του προβλήματος είχαμε και μια αντίστοιχη αντίδραση από εκείνους που επέμεναν σε παρωχημένες αντιλήψεις του χθες. Μεταξύ εκείνων και των ανυπεράσπιστων πολιτών επιλέγαμε πάντα τους πολίτες. Και η επιλογή μας σήμερα μας δικαιώνει.
Άλλωστε, το θέμα των εκκρεμών συντάξεων δεν πρέπει να έχει ιδεολογικό υπόβαθρο. Γιατί η οποιαδήποτε ιδεολογική περιχαράκωση ζημιώνει πρωτίστως τους πολίτες που περιμένουν την σύνταξη τους. Αξιοποιώντας επομένως το σύνολο των ικανών στελεχών που διαθέτει ο ΕΦΚΑ και σε συνεργασία με εταιρίες του ιδιωτικού τομέα καταφέραμε αυτό που οι περισσότεροι θεωρούσαν ακατόρθωτο.
Είναι χρέος μας να διαφυλάξουμε τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στον ΕΦΚΑ. Είναι χρέος τόσο της Δημόσιας Διοίκησης όσο και των πολιτικών κομμάτων και των Κυβερνήσεων που θα έρθουν στο μέλλον να μην επιτρέψουν ξανά να δημιουργηθούν βουνά από εκκρεμείς συντάξεις. Και να μην βιώσουν ποτέ ξανά οι πολίτες την αμηχανία να ζητούν το αυτονόητο. Αξιοπρέπεια και σεβασμός στα χρόνια που εργάστηκαν και προσέφεραν στην ελληνική Κοινωνία.
ΥΓ. Η χθεσινή εκδήλωση σηματοδοτούσε την οριστική αντιμετώπιση ενός διαχρονικού προβλήματος της Δημόσιας Διοίκησης. Υπήρξε όμως και μια ιδιαίτερα φορτισμένη εκδήλωση λόγω της πρόσφατης απώλειας δυο άξιων στελεχών του ΕΦΚΑ. Του Νίκου Πουλιόπουλου, Διευθυντή στη Γ΄ Απονομών της Θεσσαλονίκης. Και του Κώστα Κούρκουλου, Διευθυντή στον ΕΦΚΑ Πατησίων, ο οποίος έφυγε κυριολεκτικά στην ώρα του καθήκοντος. Τους ευχαριστούμε και θα τους θυμόμαστε πάντα…
