Μικρός ή «ψώνιο»;
Shutterstock
Shutterstock

Μικρός ή «ψώνιο»;

«Φαντασία της Δημοκρατίας» αποκαλούσε κάποτε ένας μεγάλος Γάλλος πολιτικός επιστήμονας και συνταγματολόγος τα μικρά κόμματα, που μπορεί να είναι κόμματα διαμαρτυρίας, εξειδικευμένης ευαισθησίας και παρέμβασης, προσωποπαγή κοκ. Επίσης, αυτά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως η τόλμη ή το υπερβατικό στοιχείο που μπορεί να παραχθεί στους κόλπους του -βασιζόμενου στη λαϊκή κυριαρχία- αντιπροσωπευτικού πολιτεύματος…

Γεγονός, δε, είναι πως οι μικροί πολιτικοί «παίκτες» δεν έχουν την εγγενή «δουλεία» των μεγάλων πολιτικών δυνάμεων, πολλώ μάλλον των κομμάτων εξουσίας, τα οποία απευθύνονται σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα, προσπαθούν να μη δυσαρεστήσουν καμία κατηγορία πληθυσμού, γεγονός που οδηγεί αυτά το κόμματα σε πολιτική ατολμία ή/και σε «ευνουχισμένη» πολιτική ρητορεία… Αντίθετα, τα -απευθυνόμενα σε στοχευμένο και ειδικών ευαισθησιών ακροατήριο- μικρά κομματικά μορφώματα μπορούν συχνά να αποτολμούν και να λένε «το άλλο, το αλλιώς και το -τοποθετούμενο- αλλού», με άλλα λόγια είναι δυνατόν να εμπλουτίζουν με στοιχεία υπέρβασης τον δημόσιο λόγο στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία. (Πχ, για να αναφερθούμε στη σημερινή επικαιρότητα, αναδεικνύοντας το -ανείπωτο από τους άμεσους διεκδικητές της εξουσίας- γεγονός πως αν δεν προχωρήσουμε τώρα με τον εξ Ανατολών γείτονα σε συνεκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου του Αιγαίου, οι τεχνολογικές εξελίξεις θα καταστήσουν συντομότατα την εξόρυξή του οικονομικά ασύμφορη…)

Αν όμως τα κόμματα αυτού του μεγέθους και αυτού του ρόλου -παράγοντας την «αίρεση» του σήμερα και δρομολογώντας μεσοπρόθεσμα την αναίρεση διαφόρων αγκυλώσεων- ενίοτε εκφράζουν προφητικά και εμπροσθοβαρώς τον κοινό νου του αύριο,  στην ίδια την ύπαρξή τους ενσωματώνουν και έναν κίνδυνο: Δίνουν δημόσιο λόγο, απήχηση και ακροατήριο σε κάθε λογής ψώνια, αμετροεπείς, φαντασμένους και φαντασμαγορικούς τύπους, κάποιοι εκ των οποίων, αν δείξουν εμμονή και επιμονή, μπορεί κάποια στιγμή να συναντήσουν την ευνοϊκή συγκυρία, το ρεύμα, τη φουσκοθαλασσιά που θα τους φέρει στη Βουλή. Εισκομίζοντας έτσι στον δημόσιο λόγο γραφικότητα και αφαιρώντας σοβαρότητα (κάτι που μπορεί να υποσκάψει τα θεμέλια της κοινωνικής νομιμοποίησης του δημοκρατικού πολιτεύματος).

Το πιο έντονο, δε, χαρακτηριστικό αυτών των ψώνιων είναι ένα σύνδρομο μικρομεγαλισμού που συχνά τους συντροφεύει. Για παράδειγμα, -ως θηλυκός Λεβέντης του σήμερα ο οποίος σε άλλους καιρούς, και όταν βέβαια δεν ήταν απασχολημένος στο να «εύχεται» καρκινοπάθεια στους πολιτικούς «αντιπάλους του», αυτοπροσδιορίζοταν ως ο ηγέτης ενός εκ των τριών μεγάλων κομμάτων της χώρας- μια εκ της Βορείου Ελλάδος νομίζω εκπορευόμενη κυρία, με μικρό όνομα αρχαίας θεάς και επίθετο που παραπέμπει στη μελέτη των ρωμαϊκών/λατινικών σπουδών, όποτε εμφανίστηκε κατά την τελευταία προεκλογική περίοδο εξήγγειλε με απόλυτη «σοβαρότητα» το κοσμοαναπλαστικό και εθνεγερτήριο πρόγραμμά της, που θα θέσει σε εφαρμογή από την επομένη των εκλογών!

Συμπέρασμα…

Ο πλουραλισμός είναι απαραίτητος στη δημοκρατία. Ακόμη και το παραδοξολόγημα, θα έλεγα. Κανείς φραγμός δεν πρέπει να τίθεται σε πολιτικές κινήσεις που προσπαθούν να εκφράσουν ένα οποιοδήποτε κοινωνικό ρεύμα, μια ευαισθησία, μια προσέγγιση που οι ίδιες την αντιλαμβάνονται  ως πρωτοπορία. Όπως όμως στη Γαλλία για να είναι κάποιος υποψήφιος ΠτΔ πρέπει να έχει τη στήριξη και τις υπογραφές ενός αριθμού αιρετών (του εθνικού κοινοβουλίου ή/και της τοπικής αυτοδιοίκησης), ίσως θα έπρεπε και στη χώρα μας η ίδρυση ενός κόμματος, κυρίως δε η παροχή σε αυτό των κατά νόμο δικαιωμάτων -πχ του δωρεάν τηλεοπτικό χρόνου κ.λπ.- ίσως θα έπρεπε να εξαρτάται από τη συνυπογραφή της ιδρυτικής πράξης από ένα αξιόλογο αριθμό εκλογέων ή, μικρότερο ασφαλώς, αριθμό αιρετών, βουλευτών, δημάρχων, περιφερειαρχών, δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων κοκ… Το πολιτικό μας σύστημα δεν χρειάζεται υπέρμετρη σοβαροφάνεια, χρειάζεται όμως κάποια σοβαρότητα…