Ας το πούμε από την αρχή. Ο γράφων ήταν υπέρμαχος της Ιρανικής επανάστασης όταν αυτή εκδηλώθηκε, γιατί ήταν η μόνη παλλαϊκή επανάσταση του προηγούμενου αιώνα. Και εντάξει, δεν μετράει η γνώμη του γράφοντος. Εδώ ο παγκοσμίως γνωστός Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ είχε δηλώσει για την ιρανική επανάσταση ότι «είναι ίσως η πρώτη αντίσταση εναντίον του παγκόσμιου συστήματος, η πιο σύγχρονη και η πιο τρελή μορφή επανάστασης».
Δεν είχε καμία σχέση με την επανάσταση των μειοψηφικών οργανωμένων «επαναστατικών πρωτοποριών», όπως ας πούμε της Ρωσίας ή της Κούβας. Ένας ολόκληρος λαός, άντρες και γυναίκες -οι γενναίες γυναίκες του Ιράν – μαυροντυμένες «σαν κοράκια» (κατά τις ανταποκρίσεις το διεθνούς ρεπορτάζ), βγήκε με ορμή στους δρόμους, συγκρούστηκε με την αστυνομία και τον στρατό, στην πιο μαζική και αντιπροσωπευτική μορφή επανάστασης.
Δεν το ξέραμε και δεν το ήξεραν, ότι προετοίμαζαν τη μεσαιωνική δικτατορία των αγιατολάδων. Γιατί αυτό είναι το παράδοξο: Είναι η μόνη απάνθρωπη δικτατορία που προήλθε από τον ίδιο τον λαό και όχι από κάποιους επίορκους στρατιωτικούς που έβγαλαν τα τανκς από τους στρατώνες και κατέλυσαν τις δημοκρατικές ελευθερίες (που ούτως ή άλλως δεν υπήρχαν επί Σάχη).
Οπωσδήποτε η χώρα επί εποχής του υπέστη έναν βίαιο δυτικότροπο εκσυγχρονισμό, καθώς δεν έλαβε υπόψιν τις παραδόσεις και το θρησκευτικό υπόβαθρο του λαού. Ούτε φυσικά τα ανθρώπινα δικαιώματα, που ήταν άγνωστη λέξη στις φυλακές πουργατόρια του Παχλαβί. Γιατί μπορεί η ιρανική κοινωνία να φάνταζε πλήρως δυτική στις ιλουστρασιόν σελίδες των περιοδικών ποικίλης ύλης της Δύσης, να συγκινείτο με την τύχη της «Θλιμμένης πριγκίπισσας Σοράγια», αλλά πίσω από τις φωτογραφίες της ευτυχούσας αστικής τάξης υπήρχε κάποια φτώχεια, αλλά κυρίως υπήρχε ανελευθερία, και καταπίεση.
Ετσι ο Χομεϊνί στα μάτια του λαού φαινόταν ο ενσαρκωτής μιας κοινωνίας που καθοδηγείται από θρησκευτικού τύπου αρχές - ήπιας όμως εφαρμογής - και η οποία θα αποκαθιστούσε την παράδοση, την κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη.
Δεν κάνουμε ανάλυση, δεν είναι ειδικότητά μας. Εντυπώσεις και εικόνες μιας εποχής μεταφέρουμε, σκιαγραφώντας το φόντο μέσα στο οποίο ένας ολόκληρος λαός (επιμένουμε σε αυτό) έδιωξε έναν ανελεύθερο αλλά μοντέρνο δυνάστη, για να τον αντικαταστήσει με μια συλλογική θεοκρατική μεσαιωνική δικτατορία. Και τα πράγματα από τότε δεν άλλαξαν καθόλου, αντίθετα με τον σημερινό πρόεδρο Εμπραχίμ Ραϊσί, χειροτέρεψαν.
Είναι χαρακτηριστικό το στιγμιότυπο με τη διάσημη Ιταλίδα δημοσιογράφο Οριάνα φαλάτσι στην συνέντευξή της με τον αγιατολάχ Χομεινί: Όταν τον ρώτησε γιατί πρέπει να φοράει αυτό το «γελοίο πράγμα» (το τσαντόρ), ο Χομεϊνί της απάντησε αν δεν το θέλει μπορεί να το βγάλει. Και η Φαλάτσι το πέταξε. Τώρα ο Ραϊσί, 40 χρόνια μετά, αρνήθηκε να παραχωρήσει προγραμματισμένη συνέντευξη στην Κριστιάν Αμανπούρ του CNN, γιατί αυτή δεν δέχτηκε να φορέσει μαντήλα! Η ίδια δήλωσε ότι είχε κάνει συνεντεύξεις και με άλλους Ιρανούς προέδρους, χωρίς υποχρεωθεί να τη φορέσει.
Οι επιτροπές θρησκευτικού χαρακτήρα, σαν αυτή που συνέλαβε την άτυχη Αμινί, συγκροτήθηκαν αμέσως με την ανάληψη της εξουσίας από τον Χομεϊνί με σκοπό την επιβολή του «ισλαμικού κώδικα συμπεριφοράς και εμφάνισης», που συν τω χρόνω επεδείκνυε όλο και πιο βίαιες συμπεριφορές, σκληρότερες από εκείνες της αστυνομίας του Σάχη. Επικουρείτο μάλιστα από τον σκληρό μηχανισμό των «Φρουρών της επανάστασης», οι οποίοι στράφηκαν και κατά των συμμαχικών δυνάμεων της εξέγερσης, όπως των μελών του κομμουνιστικού «Τουντέχ».
Παράλληλα στο μεθύσι της αναμενόμενης ελευθερίας ο λαός ψήφισε με ποσοστό... 99% επί των συμμετεχόντων (με περίπου 17% αποχή) το νέο σύνταγμα που περνούσε από την συνταγματική μοναρχία στο θεοκρατικό καθεστώς, αναγόρευε τον αγιατολάχ σε απόλυτο ηγέτη, και τους ουλεμάδες σε κυρίαρχη τάξη.
Έτσι σε ενάμισι χρόνο εκτελέστηκαν 497 πολιτικοί αντίπαλοι του νέου καθεστώτος (αρχές 1979 μέσα 1981), και στα επόμενα τέσσερα χρόνια εκτελέστηκαν περισσότεροι από 8.000 αντιφρονούντες, ενώ το 1988 απαγχονίστηκαν 2.800 φυλακισμένοι!
Τα τωρινά γεγονότα δεν οφείλονται μόνο στη μαντήλα. Η μαντήλα είναι η αφορμή. Αιτίες είναι η γενικότερη στέρηση ελευθερίας κυρίως των γυναικών, η νέα φτώχεια που έχει ενσκήψει στις λαϊκές τάξεις, ενώ οι ευνοούμενοι του καθεστώτος συνεχίζουν να πλουτίζουν, και η διαφθορά των κρατικών αξιωματούχων.
Στον απόηχο αυτών των (τηλεγραφικώς περιγραφέντων) γεγονότων, ζουν οι εξεγερμένες νέες γυναίκες του Ιράν. Μια οδυνηρή κατάσταση που προετοίμασαν - και- οι μητέρες και γιαγιάδες τους. Οι γυναίκες του Ιράν είναι μεν μουσουλμάνες αλλά δεν έχουν την υποταγμένη στάση των γυναικών του μουσουλμανικού περιγύρου (Οι Ιρανοί δεν είναι Άραβες). Θα ξαναβρεθούν στους δρόμους σήμερα αύριο, σε κάποια χρόνια, να διορθώσουν το λάθος των δύο προηγούμενων γενιών.
