Ειδικού Συνεργάτη
Όλα τελικά γίνονται για την εκκαθάριση του δημοσίου βίου; Τα ελατήρια όλων όσοι φωνασκούν στα τηλεοπτικά παράθυρα είναι απλώς το καλό της πατρίδος και η επιστροφή των «κλεμμένων»;
Στην υπόθεση Novartis έχουν επενδυθεί πολλά πράγματα, σίγουρα πολύ περισσότερα και σε πολλές περιπτώσεις διαφορετικά από την προσπάθεια ποινικοποίησης αθέμιτων πρακτικών μιας πολυεθνικής φαρμακοβιομηχανίας:
- Η πολιτική στόχευση της εξόντωσης πολιτικών αντιπάλων βουτώντας τους στη λάσπη της αμφισβήτησης και των υπονοιών του χρηματισμού.
- Η στόχευση των αμερικανικών αρχών να ελέγξουν μια (μη αμερικανική) εταιρεία και να της επιβάλλουν υψηλά πρόστιμα για αθέμιτες πρακτικές για κυριαρχία στην αγορά των φαρμάκων.
- Η στόχευση ιδιωτών να αποκαλύψουν επ'' αμοιβή πρακτικές της Novartis. Ναι καλά διαβάζετε, υπάρχει και αυτή η παράμετρος. Οι αποκαλούμενοι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος – κατά το αμερικάνικο δίκαιο - είναι και μάρτυρες «προσωπικού συμφέροντος». Οι άνθρωποι είναι ουσιαστικά συμβεβλημένοι με τους Αμερικανούς και οι αποκαλύψεις τους θα αμειφθούν. Και αυτών και των νομικών εκπροσώπων τους. Έχουν λοιπόν κάθε λόγο να θέλουν «αίμα» στην αρένα. Γιατί το «αίμα» των άλλων μετριέται σε πολλά εκατομμύρια ως αμοιβή από το αμερικάνικο δημόσιο.
«Whistleblowing»
H πρακτική υποβολής καταγγελιών στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα στη διεθνή βιβλιογραφία έχει επικρατήσει να καταγράφεται με τον όρο «whistleblowing». Αυτή η πρακτική εδώ και δεκαετίες είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στις ΗΠΑ Σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης, π.χ. το αμερικανικό δημόσιο ανέκτησε κατά το οικονομικό έτος 2016, 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω διαδικασιών που κινήθηκαν κατά την διαδικασία αυτή. Τα 2,5 από αυτά προήλθαν μόνο από τον κλάδο της ιατροφαρμακευτικής βιομηχανίας, ενώ παράλληλα καταβλήθηκαν ως αμοιβές στους καταγγέλλοντες (whistleblower) ποσά συνολικού ύψους 519 εκατ. δολαρίων για τις 700 περίπου υποθέσεις που κινήθηκαν με βάση τις διατυπώσεις του νόμου.
Η Novartis
Εν προκειμένω το FBI έχει επενδύσει χρόνο και χρήμα στην έρευνα η οποία ατύπως ξεκίνησε πριν από 4,5 χρόνια και επισήμως τον Αύγουστο του 2016. Τότε εμφανίστηκαν στην αμερικανική δικαιοσύνη αρχικά οι 2 και εν συνεχεία ο τρίτος προστατευόμενος μάρτυρας, μαζί με τον Έλληνα δικηγόρο τους Παύλο Σαράκη. Οι μάρτυρες αυτοί, πρώην ανώτερα στελέχη της εταιρείας έχουν μηνύσει την Novartis για παράνομες πληρωμές και πρακτικές με γιατρούς, αξιωματούχους της διοίκησης και πολιτικά πρόσωπα.
Η έρευνα
Η έρευνα των Αμερικανών έχει στόχευση την απόδειξη των παράνομων πρακτικών της εταιρείας στην αφορά φαρμάκου, προκειμένου να δομήσει μια εξαιρετικά υψηλή αποζημίωση. Οι ΗΠΑ έχουν αρμοδιότητα να ερευνούν το θέμα γιατί η εταιρεία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, ενώ είναι προφανές πως ενδιαφέρονται και για τον ανταγωνισμό σε σχέση με τις αμερικάνικες εταιρείες φαρμάκων. Οι 3 φέρονται να κατάθεσαν υλικό από το οποίο, σύμφωνα με τους ίδιους, προκύπτει ένα μπαράζ δωροδοκιών και παράνομων πρακτικών της εταιρείας.
Το «ενδιαφέρον» σε αυτή την περίπτωση είναι πως οι προστατευόμενοι μάρτυρες, εφόσον αποδείξουν όσα λένε και καταγγέλλουν, απολαμβάνουν ασυλία. Αν επιδικαστεί (ακόμα πιο ενδιαφέρον) πρόστιμο στην εταιρεία τότε εισπράττουν – αυτοί και οι εκπρόσωποί τους- υψηλά «μπόνους» τα οποία, μπορούν να φτάσουν και το 15% του προστίμου. Αν λοιπόν το πρόστιμο των Αμερικανών στη Novartis (σε περίπτωση συμβιβασμού) είναι εκατοντάδες εκατομμύρια είναι αντιληπτό πόσο ενδιαφέρον έχει για κάποιους το 15% της συγκεκριμένης υπόθεσης…
