Οι μικροί τυμπανιστές προελαύνουν. Θυμωμένοι και βλοσυροί απειλούν να κατεδαφίσουν τα σύμβολα της καταπίεσης των Ευρωπαϊκών λαών. Η αρχή θα γίνει με την άλωση του ημικυκλικού κτιρίου της Βαστίλης των Βρυξελλών. Πρώτα όμως θα γίνουν συνέστιοι και ομοτράπεζοι στα ευήλια διαμερίσματα του.
Κομίζουν μάλιστα και μηνύματα στις ελίτ και την πολιτική ηγεσία. Μηνύματα που ερμηνεύονται χαοτικά μέσα σε ωκεανό αντιφάσεων. Οι φιλελεύθεροι ζητούν περισσότερο κράτος, οι κρατιστές ζητούν τη μάνα τους και τον πατέρα τους, οι ακραίοι λιγότερο Ευρώπη. Υπάρχουν και κάτι φρούτα νέας εσοδείας που θα αποφασίσουν στην πορεία, αφού γευτούν μύδια στον ατμό με τηγανιτές πατάτες στην Grand Place.
Ο παλιός βαρετός τακτοποιημένος κόσμος τελειώνει και έρχεται γοργά η εποχή του χάους. Ο «τελευταίος άνθρωπος», είναι εξουθενωμένος από τη δημοκρατία και το «δικαιωματισμό» άνευ υποχρεώσεων. Η άκοπη ευημερία έχει δημιουργήσει κακομαθημένους και απαιτητικούς νάρκισσους που δεν διστάζουν να απλώσουν το χέρι και να διαμαρτύρονται με κάθε αφορμή προς πάσα κατεύθυνση.
Την ώρα που ο φυσικός κόσμος διαλύεται, ένας νέος ψηφιακός κόσμος θριαμβεύει. Ζώντας σε μια παρατεταμένη εικονική πραγματικότητα, εντός πλασματικής φούσκας, οι χρήστες κάνουν ταχύρρυθμα μαθήματα δημοκρατίας στα κοινωνικά δίκτυα. Εκεί που μεσουρανούν αγράμματοι και αστοιχείωτοι τυχοδιώκτες. Εκείνοι, που κατά τα λεγόμενα τους, αντιστέκονται στην «πλύση εγκεφάλου» των συμβατικών μέσων, καταπίνουν αμάσητο, οτιδήποτε τους σερβίρουν στην οθόνη του κινητού τους.
Ρουφώντας λαίμαργα τερατολογίες και ανύπαρκτες ειδήσεις, διαμορφώνουν άποψη που εκφέρουν με αλαζονεία, σαν να κατέχουν κάποια αποκαλυπτική αλήθεια. Στην πραγματικότητα, είναι υποχείρια ζόμπι κάποιου επιτήδειου που ξέρει να χειρίζεται τα ψηφιακά μέσα και τις ελλιπείς τους γνώσεις.
Οι δεσποτείες της Ευρασίας τρίβουν τα χέρια τους με τις ψαριές που πιάνουν στις κοινότητες των «αφυπνισμένων». Η τεχνολογία, αντί να διεγείρει, τελικά αφαιρεί και τις τελευταίες απόπειρες σκέψης. Η αναζήτηση εύκολων λογικοφανών απαντήσεων σε σύνθετα προβλήματα έχει εκθρέψει τέρατα και υποδαυλίζει τα θεμέλια της δημοκρατίας.
Η αυταπάτη ότι ο κόσμος θα γινόταν καλύτερος με την πρόοδο και την τεχνολογία διαψεύστηκε πανηγυρικά. Το πληκτρολόγιο αποκαλύπτει χωρίς φίλτρο την ένδεια του καθενός μας. Συνάμα, φρικιαστική διαπίστωση για την ολοκληρωτική παράδοση στον παραλογισμό.
Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα κάνουν περιοδολόγηση της εποχή μας, σε πριν και μετά τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ).
Πριν τα ΜΚΔ, ένας ηλίθιος θα ήταν δύσκολο έως ακατόρθωτο να εντοπίσει άλλους, περισσότερο ηλίθιους που θα τον έκαναν διάσημο και πλούσιο. Πλέον είναι κανόνας, αρκεί κάποιος να έχει πηγαίο και γνήσιο ταλέντο…
Ο αφρός των ημερών, οι νέοι κάτω των 24 ετών, γοητεύονται από την άκρα δεξιά. Την ίδια έλξη φαίνεται να έχουν τα πρώην ανατολικογερμανικά κρατίδια, όπου προσχηματικά η ειρήνη προβάλλεται ως προκάλυμμα της πραγματικής επιθυμίας. Που δεν είναι άλλο από το να σταματήσει η βοήθεια στην Ουκρανία. Όπως και να μη διανοηθούν να ανακατευτούν σε άλλη διαμάχη που θα αναστάτωνε τη βόλεψη τους. Καθώς και τη δική μας.
Δεν υπάρχει πια καμία διαφοροποίηση ανάμεσα στα άκρα. Αριστερά και δεξιά είναι νοσταλγοί ενός φανταστικού κόσμου που έχει πάψει να υπάρχει ή δεν υπήρξε ποτέ. Και τα κοινά δεν σταματάνε εκεί. Πίσω από τις υποτιθέμενες χαώδεις διαφορές τους, συμφωνούν πως η λύση σε όλα τα προβλήματα είναι το αειθαλές λεφτόδεντρο και η χειραφέτηση από τους Ενωσιακούς θεσμούς.
Δεν αποτελεί έκπληξη ότι και οι δύο πλευρές του τόξου θεωρούν διεφθαρμένο το πολιτικό σύστημα. Στο υπεραπλουστευμένο σύμπαν που ζουν, κάθε μορφή εξουσίας είναι διεφθαρμένη.
Παθαίνουν αναφυλαξία σε θεσμούς και ανεξάρτητες αρχές. Διαθέτουν επεκτατική αντίληψη για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα, για αυτό ενεργούν με τη βεβαιότητα ότι έχουν ανασταλεί και ζούμε σε κατ’ επίφαση δημοκρατία.
Μολαταύτα, νιώθουν απεριόριστο θαυμασμό για αυταρχικούς ηγέτες και απολυταρχικά καθεστώτα. Δυστυχώς, οι δυτικές κοινωνίες απέτυχαν να εκπαιδεύσουν τους πολίτες τους για τις προκλήσεις της Δημοκρατίας. H κοινωνική ειρήνη βασίστηκε στη συναίνεση, που προϋπέθετε διαρκή ευημερία και καταναλωτισμό δίχως όρια. Όμως η ελευθερία, όπως και η ευτυχία απαιτεί τη συνεισφορά όλων. Η αδιαπραγμάτευτη ανεξαρτησία, όπως μας Θυμίζει ο Τσώρτσιλ, έρχεται με αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα. Δεν παραγγέλλεται με ευχολόγια, καρδούλες, φτερά και πούπουλα…
Τώρα, οι μικροί τυμπανιστές είναι πιο έτοιμοι από ποτέ, να ανταλλάξουν την «ελαττωματική» δημοκρατία για μια υποσχόμενη λαϊκή ευημερία, χωρίς βάσανα. Για αυτό και αυτοβούλως εμπιστεύονται με κλειστά μάτια, κατά συρροή απατεώνες ταχυδακτυλουργούς.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εμφανίζεται απόμακρη με ευθύνη του πολιτικού συστήματος που τρόμαζε στην ιδέα να απωλέσει τα προνόμια του. Η αντίληψη των Ευρωπαίων προς την ΕΕ, από το λίκνο της ίδρυσης στη Ρώμη το 1957, θεμελιώθηκε σε μία χαλαρή σχέση, όπου το μοναδικό κίνητρο ήταν η οικονομική ανάπτυξη. Σε κάθε δύσκολη μεταρρύθμιση, το πολιτικό προσωπικό έριχνε τις ευθύνες στην απρόσωπη ΕΕ, υπονομεύοντας τη νομιμότητα της.
Κάπως έτσι, οι πολίτες νιώθουν ότι τα μέτρα τους επιβάλλονται, γυρνώντας την πλάτη στον θεσμό που επηρεάζει περισσότερο τη ζωή και καθημερινότητα τους. Το παράδειγμα της βρετανικής αποχώρησης είναι νωπό ακόμα.
Στο ερώτημα, τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, η απάντηση είναι απλή. Είναι αυτό που της επιτρέπουν οι πολίτες που ζουν και έχουν δικαίωμα ψήφου στην επικράτεια της.
Αν δεν θέλουν την Ευρώπη ουραγό και κομπάρσο, όπως υποτιμητικά της καταλογίζουν, ας μην ψηφίζουν τσαρλατάνους που διαιωνίζουν τη μειονεκτική της θέση στη διεθνή σκακιέρα.
*Ο Νίκος Τσαγκανέλιας είναι στέλεχος χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων για τρεις δεκαετίες και διαθέτει μεταπτυχιακό στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Οικονομικές Σπουδές. Από το 2015 εργάζεται στην Tavira Financial Ltd.
