Βρισκόμαστε σε μία περίοδο που οι σχέσεις ΝΑΤΟ - Ρωσίας βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση μετά το 2014 όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και υποστήριξε τη βίαιη απόσχιση της Ανατολικής Ουκρανίας στο Ντόντσεκ και Λουγκάσκ. Για δεύτερη φορά μετά τον περασμένο Μάρτιο έχουμε σοβαρή κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας εξ αιτίας της σημαντικής συγκέντρωσης Ρωσικών Στρατιωτικών Δυνάμεων όχι πολύ μακριά από τα σύνορα με την Ουκρανία.
Και αυτή η κατάσταση μετά την πλήρη διακοπή των πολιτικό-διπλωματικών σχέσεων ΝΑΤΟ-Ρωσικής Ομοσπονδίας ως επακόλουθο της απόσυρσης τη Ρωσικής Αποστολής στην έδρα του ΝΑΤΟ και του αναγκαστικού κλεισίματος του Νατοϊκού Γραφείου Συνδέσμου στη Μόσχα, διατηρώντας όμως σε στρατιωτικό επίπεδο τον δίαυλο επικοινωνίας ανοικτό.
Σε αυτήν λοιπόν την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για τις σχέσεις Ρωσίας με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και την Δύση γενικότερα, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέπτεται για πρώτη φορά επίσημα την 8 Δεκεμβρίου την Μόσχα όπου θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαδίμηρο Πούτιν.
Επίσης θα έχει συνάντηση και με τον Ρώσο ομόλογο του, Μιχαήλ Μισούστιν ο οποίος είχε βρεθεί στην Αθήνα την 25 Μαρτίου με την ευκαιρία των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Εθνικής Παλιγγενεσίας και με τον οποίο δημιούργησε μία καλή και ειλικρινή σχέση. Επισημαίνεται ότι η επίσκεψη αυτή προετοιμαζόταν για πολύ καιρό και αρχικά είχε σχεδιαστεί να πραγματοποιηθεί την Άνοιξη του 2020 αλλά αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας.
Η Ρωσία εκτός του ότι είναι Μόνιμο Μέλος του ΣΑ/ΟΗΕ, είναι πλέον μία Μεγάλη Δύναμη και αρέσει δεν αρέσει χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να μιλάμε για Ευρωατλαντική Αρχιτεκτονική Ασφαλείας έστω και με τον τρόπο που αυτή την αντιλαμβάνεται. Επιπροσθέτως έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή μας.
Συνεργάζεται στρατηγικά σε ένα ευρύ πλαίσιο με την Τουρκία και παράλληλα έχει πετύχει να μην συγκρούεται μαζί της λόγω των κατά περίπτωση σοβαρά αποκλινόντων συμφερόντων όπως στην Συρία και στην Λιβύη. Στο Κυπριακό τηρεί διαχρονικά στάση που ευνοεί την βιωσιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΣΑ/ΟΗΕ και φυσικά τις θέσεις της ελληνικής πλευράς. Βέβαια οτιδήποτε υπονομεύει το ΝΑΤΟ όπως η ένταση στις Ελληνοτουρκικές Σχέσεις με ευθύνη ης Τουρκίας ευνοεί την Μόσχα που αντιμετωπίζει πλέον την Ατλαντική Συμμαχία ως αντίπαλο και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Στην Μόσχα ο Έλληνας Πρωθυπουργός έχει όντως δύσκολη αποστολή και θα πρέπει να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί όπως λέμε. Αλλά πέρα από τις διμερείς σχέσεις (ενέργεια, τουρισμός, πολιτισμός, εμπόριο) και φυσικά τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου που θα συζητηθούν όπως μας λένε οι διαρροές υπάρχει κατά την άποψη μας και κάτι άλλο που θα πρέπει έγκαιρα και όχι κατόπιν εορτής να τεθεί οπωσδήποτε στην Μόσχα προκειμένου να μην τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα όπως δυστυχώς συνήθως κάνουμε! Το πάθημα με τουρκολιβυκό μνημόνιο ελπίζουμε να μας έγινε μάθημα. Ο διπλωματικός μαραθώνιος είναι αποτελεσματικός ότι προηγείται και επηρεάζει τα γεγονότα και όχι όταν έπεται ασθμαίνοντας αυτών.
Πρόκειται για τις προσπάθειες της Τουρκίας να πετύχει αναγνώριση του ψευδοκράτους των κατεχομένων περιοχών της Κύπρου μέσω του «Οργανισμού Τουρκογενών Χωρών» (τουρκικών κρατών κατά την επίσημο τουρκική ονομασία), όπως μετονομάστηκε πριν από δύο εβδομάδες το μέχρι τότε «Συμβούλιο». Αυτό προαναγγέλθηκε από τον ίδιο τον Τούρκο Πρόεδρο κατά την διάρκεια των εργασιών και επαναλήφθηκε πριν από δύο ημέρες ενώ αυτός βρισκόταν στο Τουρκμενιστάν.
Να επαναλάβουμε ότι σε αυτόν τον … «Οργανισμό» συμμετέχουν το Αζερμπαϊτζάν, το Ουζμπεκιστάν, το Καζακιστάν, το Κιργιστάν και ως Παρατηρητές το Τουρκμενιστάν αλλά και η… Ουγγαρία. Ναι σωστά διαβάσατε το μέλος της ΕΕ (και του ΝΑΤΟ) Ουγγαρία. Αυτή την νέα πρωτοβουλία «παντουρανισμού» η Μόσχα δεν την βλέπει «με καλό μάτι» καθόσον η Τουρκία «μπαίνει άγαρμπα στα χωράφια της» όπως υποδηλώθηκε από τον εκπρόσωπο του Ρώσου Προέδρου Ντμίτρι Πέσκωφ, ο οποίος σημειώνεται ότι είναι και Τουρκολόγος.
Ο κ. Μητσοτάκης λοιπόν εκμεταλλευόμενος αυτήν την θέση και με δεδομένη της αντίθεση της Ρωσίας σε οποιαδήποτε αναγνώριση κρατικής οντότητας της κατεχόμενης από τους Τούρκους περιοχής της Κύπρου θα πρέπει να ζητήσει από τον Ρώσο Πρόεδρο την άσκηση της μεγίστης επιρροής στις προαναφερθείσες χώρες της Κεντρικής Ασίας για να μην προχωρήσουν σε οποιαδήποτε κίνηση de facto αναγνώρισης της λεγόμενης από τους Τούρκους …«ΤΔΒΚ»!
Η Μόσχα είναι η μόνη που μπορεί να το κάνει. Άλλωστε δεν είναι και λίγο για την Ρωσία και τον Πούτιν να επισκέπτεται την Μόσχα ο Πρωθυπουργός μίας χώρας μέλους του ΝΑΤΟ δεδομένων των κακών σχέσεων που υπάρχουν με το ΝΑΤΟ και την Δύση γενικότερα. Μπορεί να υπάρχει ρωσική δυσαρέσκεια για την επέκταση της Ελληνοαμερικανικής συνεργασίας και την παροχή πρόσθετων διευκολύνσεων στις Αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις που αναπτύσσονται στην Ρουμανία.
Όμως η Ελλάδα μπορεί μαζί με άλλα κράτη – μέλη να στηρίξει κάθε προσπάθεια ενίσχυσης του διαλόγου με την Ρωσία τόσο στο πλαίσιο της ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ που θα ανοίξει τον δρόμο της εξομάλυνσης των σχέσεων με την Δύση, ενώ στο θέμα της Ουκρανίας θα πρέπει να δηλωθεί και από μέρους μας η υποστήριξη των Πρωτοκόλλων του Μινσκ.
Θα επαναλάβουμε ότι οι Διεθνείς Σχέσεις καλώς ή κακώς διαπνέονται από μία διάχυτη κυνικότητα και τα συμφέροντα είναι αυτά που τις καθορίζουν και για αυτό το συνήθως ρηθέν περί ιστορικών δεσμών παραλείπεται. Είμαστε σε μία Συμμαχία που την τιμούμε με το παραπάνω και δεν την υπονομεύουμε με τις ενέργειες μας όπως πράττει η γειτονική μας Τουρκία. Όμως τα εθνικά μας συμφέροντα επιβάλουν να έχουμε καλές σχέσεις και με την Ρωσία και πάντα να τις βελτιώνουμε.
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι δεν χρειάζεται να υιοθετείται δημοσίως από κυβερνητικούς αξιωματούχους η αυστηρή νατοϊκή φρασεολογία κατά της Ρωσίας που εκλαμβάνεται ως εχθρική ρητορική από πλευράς Ρωσίας. Ένας αναλυτής όπως εγώ θα μπορούσε, όπως το έχει ήδη κάνει πολλές φορές να μιλήσει για τις επιθετικές ενέργειες και τον αναθεωρητισμό της Ρωσίας όχι όμως ένας Έλληνας Υπουργός και μάλιστα παραμονές της επίσκεψης του Πρωθυπουργού!
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας-ΠΕΜΑΣ».
