Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια πρωτοφανή πρόκληση για τις σύγχρονες κοινωνίες και η αντιμετώπισή της απαιτεί ολοκληρωμένες και βιώσιμες λύσεις. Στην εποχή της ταχείας κλιματικής αλλαγής, η ανάγκη για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην προσαρμογή είναι επιτακτική. Οι προκλήσεις που εγείρονται από τις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες απαιτούν προσαρμογές όχι μόνο σε τεχνολογικό επίπεδο, αλλά και σε συμπεριφορικό, οικονομικό, και διοικητικό.
Οι δήμοι και οι πόλεις, ως βασικοί φορείς αστικής διακυβέρνησης, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προσαρμογή και την ανταπόκριση σε αυτές τις αλλαγές. Με βάση τις 10 βασικές απαιτήσεις για την αποτελεσματική προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή από το πρόσφατο άρθρο της McKinsey και τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο της Ελλάδας, ας εξετάσουμε πώς αυτές οι απαιτήσεις / προτάσεις μπορούν να ενσωματωθούν και να εξειδικευτούν σε δημοτικές υποχρεώσεις και πρωτοβουλίες.
Οι δέκα απαιτήσεις για την αποτελεσματική προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι:
- Νοοτροπία διαχείρισης του κλιματικού κινδύνου
- Τεχνολογικοί και συμπεριφορικοί μοχλοί προσαρμογής
- Οικονομικές και κοινωνικές προσαρμογές
- Διακυβέρνηση, θεσμική υποστήριξη και δέσμευση
- Αποτελεσματική κατανομή κεφαλαίου και δομές χρηματοδότησης
- Αποτελεσματικοί μηχανισμοί τιμολόγησης και μεταφοράς κινδύνων
- Μηχανισμοί αποζημίωσης για ευάλωτες κοινότητες
- Αποτελεσματικοί θεσμοί και πολιτικές διακυβέρνησης
- Ευαισθητοποίηση και δέσμευση της κοινότητας
- Δέσμευση της ηγεσίας
Αυτές οι απαιτήσεις αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για μια πολυδιάστατη και συντονισμένη αντίδραση στην κλιματική αλλαγή, αναγνωρίζοντας τη σημασία τόσο των τεχνολογικών λύσεων όσο και των συμπεριφορικών αλλαγών, της καλής διακυβέρνησης, και της αναγκαίας δέσμευσης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Από αυτές, προκύπτουν σημαντικές κατευθύνσεις όπως η αναγνώριση και η αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων, η ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής σε όλες τις πτυχές της διοίκησης και της στρατηγικής πολιτικής, η ανάπτυξη ευρείας συνεργασίας και δικτύωσης με εμπειρογνώμονες, και η αξιοποίηση των δεδομένων και της τεχνολογίας για την παρακολούθηση και την ανταπόκριση σε κλιματικά φαινόμενα.
Παράλληλα, ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος της Ελλάδας παρέχει μια δομημένη προσέγγιση για την εφαρμογή αυτών των αρχών στην πράξη. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει διατάξεις για την εκτίμηση των αναμενόμενων κλιματικών μεταβολών, την ανάλυση της κλιματικής τρωτότητας, και τον καθορισμό τομεακών και χωρικών προτεραιοτήτων. Επίσης, εστιάζει στη δημιουργία τομεακών προϋπολογισμών άνθρακα και στη συνεργασία διαφόρων φορέων για την εκπόνηση και την υλοποίηση αυτών των πλάνων. Επιπλέον, ο νόμος προβλέπει την αναθεώρηση των κλιματικών στόχων και την ενσωμάτωση μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στον στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό των φορέων της κεντρικής διοίκησης.
Ας συνδυάσουμε τις 10 αυτές απαιτήσεις σε επίπεδο δήμων με αναφορές στον Εθνικό Κλιματικό Νόμο:
Νοοτροπία διαχείρισης του κλιματικού κινδύνου:
Οι πόλεις πρέπει να αναπτύξουν λεπτομερή κατανόηση των τοπικών κλιματικών κινδύνων. Οι δήμοι θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στον κλιματικό κίνδυνο σε όλα τα έργα αστικής ανάπτυξης και υποδομής. Οι δήμοι πρέπει να αναπτύξουν ένα συνεκτικό πλάνο διαχείρισης τοπικών κλιματικών κινδύνων που συνδυάζει τοπικές πρακτικές με εθνικές κατευθύνσεις. Αυτό περιλαμβάνει την ισχυρή μοντελοποίηση των κλιματικών κινδύνων μέσω της ακριβούς ανάλυσης τοπικών ευπαθειών, την ενσωμάτωση των δεδομένων στον αστικό σχεδιασμό, την αξιολόγηση του αντίκτυπου αυτών των κινδύνων στα όρια του δήμου και τον καθορισμό ρητών ανοχών κλιματικών κινδύνων. Ταυτόχρονα σημαίνει και την ενσωμάτωση προληπτικών μέτρων στην πολεοδομική σχεδίαση, αλλά και περιλαμβάνει την αξιολόγηση των επιπτώσεων στις κοινότητες και τις οικονομικές δραστηριότητες, με στόχο τη διαμόρφωση αποτελεσματικών στρατηγικών προσαρμογής.
Παραδείγματα:
1.1 Εφαρμογή προηγμένων εργαλείων εκτίμησης κινδύνου πλημμύρας σε παράκτιες πόλεις για την καθοδήγηση της ανάπτυξης υποδομών.
1.2 Δημιουργία σχεδίων αντιμετώπισης του καύσωνα σε αστικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων κέντρων ψύξης και συστημάτων προειδοποίησης πιθανές συνέπειες στην υγεία από υπερβολική θερμοκρασία.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
1.3 Ενίσχυση της ανθεκτικότητας και μείωση της τρωτότητας σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της οικονομίας, του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας (άρθρο 7).
1.4 Απαγόρευση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από στερεά ορυκτά καύσιμα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028, για τον μετριασμό των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα (άρθρο 11).
1.5 Οι δήμοι πρέπει να αναλύσουν τις τοπικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 του Νόμου, και να σχεδιάσουν συγκεκριμένα μέτρα προσαρμογής.
1.6 Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (άρθρο 5).
1. 7 Περιφερειακά Σχέδια για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (άρθρο 6).
1. 8 Τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα (άρθρο 7).
1.9 Αναθεώρηση κλιματικών στόχων (άρθρο 8).
1.10 Καθορισμός δράσεων και μέτρων προσαρμογής και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή (άρθρο 9).
1.11 Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών (άρθρο 16).
2. Τεχνολογικοί και συμπεριφορικοί μοχλοί προσαρμογής:
Οι πόλεις θα πρέπει να υιοθετήσουν τόσο τεχνολογικές λύσεις (όπως αντιπλημμυρικά έργα, υποδομές ανθεκτικές σε ακραίες θερμοκρασίες, ανάπτυξη συστημάτων πρόληψης κρίσεων) όσο και στρατηγικές συμπεριφοράς (όπως η προώθηση των δημόσιων μεταφορών και η μείωση της εξάρτησης από οχήματα που εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου). Η έμφαση στις πρακτικές πράσινης δόμησης και στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη ευθυγραμμίζεται με αυτή την απαίτηση.
Οι δήμοι πρέπει να εντάξουν την κλιματική αλλαγή στο σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων, εστιάζοντας σε προσαρμογές που είναι βιώσιμες και διαχειρίσιμες σε τοπικό επίπεδο. Στον τομέα της πολεοδομίας και χωροταξίας, οι δήμοι μπορούν να ενσωματώσουν την κλιματική αλλαγή στην πολεοδομική τους στρατηγική, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των κτιρίων και της υποδομής, δημιουργώντας πράσινες επιφάνειες και ενθαρρύνοντας την πράσινη ανάπτυξη.
Παραδείγματα:
2.1 Εγκατάσταση πράσινων στεγών και τοίχων για την καταπολέμηση των αστικών θερμικών νησίδων.
2.2 Προώθηση ημερών χωρίς αυτοκίνητο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την ενθάρρυνση της χρήσης των δημόσιων μέσων μεταφοράς.
2.3 Εφαρμογή τεχνολογικών λύσεων όπως η βελτίωση των αντοχών των υποδομών και η ανάπτυξη προηγμένων συστημάτων προειδοποίησης.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
2.4 Προώθηση των οχημάτων μηδενικών εκπομπών, με τα νέα οχήματα δημόσιας χρήσης (ταξί) και το ένα τρίτο των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων να απαιτείται να είναι μηδενικών εκπομπών μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2026 (άρθρο 12 για συγκεκριμένες περιφέρειες).
2.5 Οι δήμοι πρέπει να προωθήσουν τη χρήση οχημάτων μηδενικών εκπομπών, ενθαρρύνοντας τη χρήση δημόσιων μεταφορών και την εγκατάσταση σταθμών επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (άρθρο 14).
2.6 Υιοθέτηση τεχνολογικών λύσεων και στρατηγικών, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (Το άρθρο 12 ασχολείται με τα μέτρα προώθησης των οχημάτων μηδενικών εκπομπών. Το άρθρο 13 αφορά στα συλλεγόμενα στατικά δεδομένα σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και είναι τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4710/2020. Τέλος, το άρθρο 14 καθορίζει την εγκατάσταση σημείων στάθμευσης και επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, και είναι τροποποίηση του άρθρου 17 του ν. 4710/2020).
2.7 Καθορισμός δράσεων και μέτρων προσαρμογής και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή. Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής συντάσσει έκθεση με βάση την ανάλυση των δεδομένων και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής (άρθρο 9).
3. Οικονομικές και κοινωνικές προσαρμογές:
Η αποτελεσματική κατανομή κεφαλαίων για έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή είναι ζωτικής σημασίας. Οι δήμοι θα πρέπει να αναζητήσουν και να διασφαλίσουν καινοτόμες μεθόδους επαρκούς και βιώσιμης χρηματοδότησης για έργα προσαρμογής, εξασφαλίζοντας την οικονομική βιωσιμότητα αυτών των πρωτοβουλιών, εφαρμόζοντας αποτελεσματικές μεθόδους αναγνώρισης, διανομής και τιμολόγησης του κινδύνου. Αυτό περιλαμβάνει τη μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων και δημόσιων κονδυλίων για υποδομές ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή. Οι δήμοι πρέπει να εργάζονται για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας μέσω της προώθησης βιώσιμων επιχειρήσεων και της δημιουργίας θέσεων εργασίας σε τομείς όπως η πράσινη ενέργεια και η ανακύκλωση.
Παραδείγματα:
3.1 Δημιουργία κινήτρων για τις επιχειρήσεις ώστε να επενδύσουν σε υποδομές ανθεκτικές στο κλίμα.
3.2 Έναρξη εκπαιδευτικών εκστρατειών για την εξοικονόμηση νερού κατά τη διάρκεια περιόδων ξηρασίας.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
3.3 Η δημιουργία πράσινων υποδομών και η αξιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση (άρθρο 10).
4. Διακυβέρνηση, θεσμική υποστήριξη και δέσμευση:
Οι πόλεις χρειάζονται ισχυρές δομές διακυβέρνησης για την υποστήριξη της προσαρμογής. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία ειδικών τμημάτων ή διεύθυνσης για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ενσωμάτωση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε όλες τις δημοτικές πολιτικές, τη δημιουργία κατευθυντήριων γραμμών και τη διασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στις πρωτοβουλίες που σχετίζονται με το κλίμα. Ειδική έμφαση πρέπει να δοθεί στην κοινοτική συμμετοχή και δέσμευση των δημοτών.
Παραδείγματα:
4.1 Συγκρότηση δημοτικής συμβουλευτικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή για την ενσωμάτωση των κλιματικών εκτιμήσεων σε όλα τα έργα / projects της πόλης.
4.2 Φιλοξενία ετήσιων fora δράσεων για το κλίμα για τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων και την ενημέρωση των πολιτών για την πρόοδο.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
4.3 Προστασία και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων που συμβάλλουν στην προσαρμογή και την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή (άρθρο 10).
4.4 Σχεδιασμός βιώσιμης αστικής ανάπτυξης λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές στρατηγικές για την ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας (άρθρο 11).
4.5 Εθνικό Παρατηρητήριο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (άρθρο 25)
4.6 Διαδικτυακός τόπος κλιματικού διαλόγου (άρθρο 26).
4.7 Ετήσια έκθεση προόδου (άρθρο 27).
4.8 Εθνικό Συμβούλιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (άρθρο 28).
4.9 Επιστημονική Επιτροπή Κλιματικής Αλλαγής (άρθρο 29).
Διεθνής συνεργασία σε θέματα κλιματικής αλλαγής (άρθρο 30).
5. Αποτελεσματική κατανομή κεφαλαίου και δομές χρηματοδότησης:
Οι δήμοι πρέπει να αναπτύξουν ακριβή μοντέλα χρηματοδότησης για την προσαρμογή, προσδιορίζοντας τις πιο οικονομικά αποδοτικές και αποτελεσματικές στρατηγικές. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ή τη μόχλευση δημοτικών ομολόγων ειδικά για έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Παραδείγματα:
5.1 Έκδοση πράσινων ομολόγων για τη χρηματοδότηση έργων ανανεώσιμης ενέργειας εντός της πόλης.
5.2 Συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες για τη χρηματοδότηση δημόσιων υποδομών ανθεκτικών στο κλίμα.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
5.3 Ανάπτυξη και εφαρμογή δημοτικών σχεδίων για υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (Σ.Φ.Η.Ο.) (άρθρο 14).
5.4 Χρηματοδοτικά εργαλεία του Κεφαλαίου Γ’ του Τμήματος Ι του νόμου 4832/2021, (ιδίως του άρθρου 6).
6. Αποτελεσματικοί μηχανισμοί τιμολόγησης και μεταφοράς κινδύνων:
Οι πόλεις θα πρέπει να συνεργαστούν με ασφαλιστικές εταιρείες για την ανάπτυξη μηχανισμών μεταφοράς κινδύνων που αντανακλούν την πραγματική φύση και αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος των κλιματικών κινδύνων. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την παροχή κινήτρων στους ιδιοκτήτες ακινήτων για την υιοθέτηση μέτρων προσαρμογής μέσω εκπτώσεων στα ασφάλιστρα.
Παραδείγματα:
6.1 Συνεργασία με ασφαλιστικές εταιρείες για τη δημιουργία προγραμμάτων ασφάλισης κατά των πλημμυρών που αντικατοπτρίζουν τα τοπικά προφίλ κινδύνου.
6.2 Προσφορά μειωμένων φόρων ακίνητης περιουσίας για κτίρια που ενσωματώνουν χαρακτηριστικά προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
6.3 Οι δήμοι πρέπει να εφαρμόζουν μέτρα και πολιτικές που προσδιορίζονται στην Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και τα Περιφερειακά Σχέδια (άρθρο 4).
7.Μηχανισμοί αποζημίωσης για ευάλωτες κοινότητες:
Οι δήμοι πρέπει να αναπτύξουν μηχανισμούς για τη στήριξη ευάλωτων κοινοτήτων που πλήττονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή. Αυτό περιλαμβάνει στοχευμένη χρηματοδότηση προσαρμογής, έργα ανθεκτικότητας υπό την καθοδήγηση της κοινότητας και εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε πόρους προσαρμογής.
Παραδείγματα:
7.1 Παροχή επιδοτήσεων για τη μετασκευή παλαιών κατοικιών σε γειτονιές με χαμηλό εισόδημα ώστε να αντέχουν σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
7.2 Ίδρυση κοινοτικών κέντρων σε ευάλωτες περιοχές που χρησιμεύουν ως κόμβοι πληροφόρησης και καταφύγια κατά τη διάρκεια κλιματικών εκτάκτων αναγκών.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
7.3 Προστασία των ευάλωτων οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των ακτών και των μικρών νησιών (άρθρο 10).
8. Αποτελεσματικοί θεσμοί και πολιτικές διακυβέρνησης:
Η αποτελεσματική τοπική διακυβέρνηση είναι το κλειδί για την προσαρμογή. Οι δήμοι θα πρέπει να θεσπίσουν σαφείς πολιτικές και πρότυπα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, να επιβάλουν οικοδομικούς κώδικες που λαμβάνουν υπόψη τα μελλοντικά κλιματικά σενάρια και να δημιουργήσουν πολυτομεακές συμπράξεις για ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Παραδείγματα:
8.1 Υποχρέωση τήρησης αυστηρών προτύπων ενεργειακής απόδοσης και βιωσιμότητας για όλες τις νέες κατασκευές της πόλης.
8.2 Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου προγράμματος φύτευσης αστικών δέντρων για την ενίσχυση των χώρων πρασίνου και τη μείωση της θερμότητας.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
8.3 Προώθηση βιώσιμης γεωργίας, κτηνοτροφίας, αλιείας και παραγωγής τροφίμων (άρθρο 10)
8.4 Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ): Αναφέρεται στη σημασία των δημοτικών σχεδίων για τη μείωση των εκπομπών, τονίζοντας το ρόλο της τοπικής διακυβέρνησης στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής (άρθρο 16).
8.5 Μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από τα κτίρια: Προσδιορίζει τις πολιτικές και τα μέτρα που απαιτούνται για τη μείωση των εκπομπών από τα κτίρια, επισημαίνοντας την ανάγκη για αυστηρότερους κανονισμούς στην οικοδομή (άρθρο 17).
8.6 Ενδυνάμωση της διάστασης της κλιματικής αλλαγής στην περιβαλλοντική αδειοδότηση: Εστιάζει στην ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, υποδεικνύοντας τροποποιήσεις στον νόμο 4014/2011, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι κλιματικές συνθήκες στη διαδικασία αδειοδότησης (άρθρο 18).
9. Ευαισθητοποίηση και δέσμευση της κοινότητας:
Η ευαισθητοποίηση του κοινού και η συμμετοχή της κοινότητας στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή είναι ζωτικής σημασίας. Οι δήμοι θα πρέπει να εμπλέξουν τους πολίτες στο σχεδιασμό της προσαρμογής, να προσφέρουν εκπαιδευτικά προγράμματα και να ενθαρρύνουν πρωτοβουλίες προσαρμογής υπό την ηγεσία της κοινότητας.
Παραδείγματα:
9.1 Διοργάνωση κοινοτικών εργαστηρίων για τη βιώσιμη κηπουρική και τη διατήρηση του νερού.
9.2 Εκκίνηση μιας πρόκλησης δράσης για το κλίμα σε επίπεδο πόλης, με την οποία ενθαρρύνονται οι πολίτες / δημότες να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα.
9.3 Δημιουργία πλαισίων στα οποία οι δημοτικές κοινότητες είναι πλήρως ενημερωμένες και συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία της προσαρμογής.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
9.4 Η τοποθέτηση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (EV) σε υφιστάμενες και νομικά καθορισμένες πιάτσες ταξί και στάσεις αυτοκινήτων (άρθρο 14).
9.5 Εθνικό Παρατηρητήριο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή: Αυτό το άρθρο αναφέρεται στην εγκατάσταση ενός παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση και αναφορά της προόδου σε σχέση με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (άρθρο 25).
9.6 Διαδικτυακός τόπος κλιματικού διαλόγου: Το άρθρο αυτό καθιερώνει έναν διαδικτυακό τόπο για την ενίσχυση του διαλόγου και της ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την κλιματική αλλαγή (άρθρο 26).
9.7 Ετήσια έκθεση προόδου: Σε αυτό το άρθρο ορίζεται η δημοσίευση μιας ετήσιας έκθεσης που αναφέρει την πρόοδο και τις δραστηριότητες σχετικά με την κλιματική αλλαγή (άρθρο 27).
10. Δέσμευση της ηγεσίας:
Η ισχυρή ηγεσία είναι απαραίτητη για την επιτυχή προσαρμογή. Οι δημοτικοί ηγέτες πρέπει να δεσμευτούν για την ενσωμάτωση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή σε όλες τις πτυχές της διακυβέρνησης της πόλης, από τον αστικό σχεδιασμό έως τον προϋπολογισμό και τη χάραξη πολιτικής.
Παραδείγματα:
10.1 Ο δήμαρχος της πόλης να δεσμευτεί δημοσίως για μια πόλη ουδέτερη ως προς τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050 και να περιγράψει σαφή βήματα για την επίτευξη αυτού του στόχου στα πλαίσια κατάρτισης των ΔηΣΜΕ (άρθρο 16 του Κλιματικού Νόμου).
10.2 Δημιουργία δημοτικού ταμείου έκτακτης ανάγκης για το κλίμα για τη στήριξη της ταχείας αντίδρασης και της ανάκαμψης από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα.
Ευθυγράμμιση με την ελληνική νομοθεσία:
10.3 Τοποθέτηση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε χώρους στάθμευσης για άτομα με αναπηρία, επιδεικνύοντας ηγετική θέση στην αστική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς (άρθρο 14).
Συμπεράσματα
Η ανάγκη για μια συντονισμένη, συστημική προσέγγιση στη διαχείριση των πολυδιάστατων προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής έχει δυστυχώς εκδηλωθεί στη χώρα μας ήδη από το καλοκαίρι μέσω εκτεταμένων πυρκαγιών και των πρωτοφανών πλημμυρών στη Θεσσαλία.
Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια από τους δήμους, ενσωματώνοντας μια συστημική προσέγγιση και ενσωμάτωση κλιματικών στρατηγικών στον προγραμματισμό και τις δράσεις τους που ευθυγραμμίζεται με τους ευρύτερους στόχους της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας. Προσαρμόζοντας τις δέκα βασικές απαιτήσεις που εντοπίστηκαν από την McKinsey και «μεταφράστηκαν» σε τοπικό πλαίσιο, οι πόλεις μπορούν να αναπτύξουν ισχυρές στρατηγικές για το μετριασμό των κλιματικών κινδύνων και να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των κοινοτήτων τους με αποτελεσματική προσαρμοστικότητα στο εξελισσόμενο κλιματικό τοπίο.
Η συνεχιζόμενη ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων προσαρμογής και η πρόσβαση σε κλιματικά δεδομένα αποτελούν θετικά βήματα. Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν, όπως η ανάγκη για καλύτερη μοντελοποίηση κλιματικού κινδύνου και η ενίσχυση των στρατηγικών συμπεριφορικής προσαρμογής.
*Ο Γιάννης Σ. Καλαντζάκης είναι entrepreneur υπηρεσιών υγείας, πιστοποιημένος Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων (DPOaaS) & σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα διαχείρισης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (GDPR), ιατρικού τουρισμού και ποιότητας. #IOwnMyHealthData
