Η πρώτη χρονιά Τραμπ θα αποτελέσει τη χαρά των διεθνολόγων, ακόμη και εάν δεν επιχειρήσει τα αλλοπρόσαλλα τυχοδιωκτικά που κήρυξε για τη Γροιλανδία, τη διώρυγα του Παναμά, τον κόλπο του Μεξικού κ.α.
Και μόνο οι δασμοί που θα επιβάλει στα εισαγόμενα προϊόντα, θα σταθούν ικανοί να ανακατανείμουν τον πλούτο των κρατών και να αναδιαρθρώσουν τις παγκόσμιες ζώνες επιρροής.
Το οικονομικό φόντο στο οποίο έλαβε χώραν η φαντασμαγορία της προεδρικής τελετής, όπως και η σύναξη των ευνοημένων του πλανήτη στο Οικονομικό φόρουμ του Νταβός, είναι γκρίζο έως και δυστοπικό.
Δεν αποτελεί άνθηση του καπιταλισμού, επικύρωση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας. Είναι μια αλλόφρων μεταλλαγή του σε μια νέα οικονομική φεουδαρχία (και ως προς τη λέξη έχει δίκιο ο Βαρουφάκης, μόνο που το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται με τις αερολογίες του).
Ο Μπάιντεν αποχωρώντας έκανε λόγο για επικίνδυνη συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια εξαιρετικά πλούσιων ανθρώπων. Σήμερα, είπε «σχηματίζεται μια ολιγαρχία στην Αμερική, αποτελούμενη από ακραίο πλούτο, εξουσία και επιρροή, η οποία απειλεί κυριολεκτικά τη δημοκρατία μας, τα βασικά μας δικαιώματα και ελευθερίες, καθώς και την ίση ευκαιρία για όλους να προοδεύσουν».
Προειδοποίησε τους Αμερικανούς για ένα ισχυρό «τεχνολογικό βιομηχανικό σύμπλεγμα», χρησιμοποιώντας όρους που θύμισαν ομιλία Αϊζενχάουερ, ο οποίος το 1961 είχε προειδοποιήσει για τους κινδύνους που εγκυμονεί η δύναμη του «στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος» στις ΗΠΑ (τον όρο η μεγάλη μάζα εδώ τον έμαθε από τον Αντρέα).
Αποποίηση ευθυνών! Γιατί και κατά τη θητεία του έγινε διακριτή η αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας και της ξέφρενης συγκέντρωσης πλούτου. Προειδοποιήσεις άνευ ουσίας.
Οι πλουσιότεροι Αμερικανοί αύξησαν τον συλλογικό τους πλούτο κατά περίπου 1,5 τρισ. δολάρια κατά τη διάρκεια της προεδρίας του. Πιο επικεντρωμένα, οι 100 πλουσιότεροι Αμερικανοί αύξησαν την περιουσία τους πάνω από 1,5 τρισ. δολάρια τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Φυσικά, πρωτοπόροι στα κέρδη ήταν οι μεγιστάνες της τεχνολογίας, οι κυρίαρχοι του «τεχνολογικο - βιομηχανικού συμπλέγματος», όπως ο Ίλον Μασκ, ο Τζεφ Μπέζος, ο Λάρι Έλισον, ή ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Είναι αυτοί που ευνοήθηκαν και από τη διακυβέρνησή του, αλλά συστρατεύτηκαν με τον αντίπαλο του.
Δεν είναι βέβαια μόνο η Αμερική των ανισοτήτων. Είναι ο πλανήτης. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της φιλανθρωπικής οργάνωσης Oxfam, η περιουσία που συγκέντρωσαν οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη αυξήθηκε κατά 2 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2024, τρεις φορές ταχύτερα από το 2023, που σημαίνει 5,7 δισ. δολάρια την ημέρα.
Η έκθεση της οργάνωσης αναφέρει ότι μπορεί να έχει πέντε τρισεκατομμυριούχους μέσα σε μια δεκαετία, ενώ η περσινή πρόβλεψη έκανε λόγο για έναν μόνο τρισεκατομμυριούχο μέσα σε 10 χρόνια.
Ταυτόχρονα, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας που έχει ορίσει η Παγκόσμια Τράπεζα (6,85 δολάρια τη μέρα) έχει αλλάξει ελάχιστα από το 1990 και είναι κοντά στα 3,6 δισεκατομμύρια – που ισοδυναμεί με το 44% του παγκόσμιου πληθυσμού!
Επίσης, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, ένας στους πέντε ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες περιοχές συνεχίζει να ζει με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα, ενώ υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που κερδίζουν μόλις λίγο παραπάνω από αυτό το ποσό, με αρκετούς να κινδυνεύουν να ξανακυλήσουν στη φτώχεια.
Η φτώχεια είναι κάτι περισσότερο από την έλλειψη εισοδήματος και πόρων για την εξασφάλιση βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης. Η φτώχεια έχει μορφές όπως η πείνα, ο υποσιτισμός, η περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση και σε άλλες βασικές υπηρεσίες, η κοινωνική διάκριση και ο αποκλεισμός, καθώς και η απουσία συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων.
Η θητεία Τραμπ θα αποτελέσει ηλεκτροσόκ όχι μόνο στις διεθνείς σχέσεις αλλά και στις οικονομικές πολιτικές των κρατών. Εάν οι ανισότητες ενταθούν, οι λαοί θα δυσανασχετήσουν και θα αντιδράσουν.
Και θα αρχίσουμε ξανά να αναζητάμε ένα καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο.
