Η εξέλιξη και η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις συζητήθηκε κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο που φιλοξενήθηκε στην Ουάσινγκτον.
Το συνέδριο περιλάμβανε πάνελ με θέμα «Πυλώνας Σταθερότητας: Η Εξέλιξη της Διμερής Σχέσης ΗΠΑ-Ελλάδας», στο οποίο συμμετείχαν ο σύμβουλος του πρωθυπουργού σε θέματα εθνικής ασφάλειας, Θάνος Ντόκος, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος, και o σύμβουλος του ΣΥΡΙΖΑ για θέματα Διπλωματίας, Ευάγγελος Καλπαδάκης. Τη συζήτηση συντόνισε η ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στις ΗΠΑ, Λένα Αργύρη.
Θάνος Ντόκος: Η Ελλάδα Πυλώνας Σταθερότητας στην περιοχή
Ο κ. Ντόκος είπε ότι η χώρα μας βρίσκεται σε μία αβέβαιη και ασταθή γειτονιά, αλλά με μερικές σταθερές, όπως οι δυνατοί δεσμοί ΗΠΑ-Ελλάδας. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «η Ελλάδα με το να υπηρετεί κάποιους βασικούς κανόνες (σεβασμός στους διεθνείς κανόνες και ειρηνική επίλυση διαφορών) αποτελεί πλέον έναν πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή… Η θέση της χώρας μας στην ουκρανική κρίση δεν είναι χωρίς κόστος, είμαστε όμως διατεθειμένοι να το πληρώσουμε. Από αυτήν την κρίση δεν θα βγει κανείς νικητής. Ο στόχος μας πρέπει να είναι “η επόμενη ημέρα”, τόσο στον τομέα της ενέργειας, με τη δημιουργία αγωγών που να μας καθιστούν ως Ευρώπη ανεξάρτητους ενεργειακά όσο γίνεται από τη Ρωσία, όσο και στρατηγικά. Πρέπει να εργαστούμε στην βελτίωση της αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης. Εμείς, ως χώρα ειδικότερα, πρέπει να γίνουμε πιο ανθεκτικοί».
Τζέφρι Πάιατ: Η Ελλάδα απολαμβάνει τη στήριξη των ΗΠΑ στην επιθετική ρητορική της Τουρκίας
«Η Ελλάδα είναι στη σωστή πλευρά της ιστορίας και απολαμβάνει τη στήριξη των ΗΠΑ σε σημαντικά θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπως η επιθετική ρητορική της Τουρκίας», τόνισε ο κ. Πάιατ κατά τη διάρκεια της τοποθέτησής του. Κάνοντας μία αναδρομή, ανέφερε ότι η χώρα μας ανέκαμψε με επιτυχία μετά από μία δεκαετή οικονομική κρίση. «Κατά τη διάρκεια της θητείας μου εργάστηκα στενά με την κυβέρνηση των ΗΠΑ και της Ελλάδας στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της χώρας στον τομέα της οικονομίας, της εξασφάλισης πολιτικής σταθερότητας, αλλά και στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής», επεσήμανε. Τέλος, πρόσθεσε ότι στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής έγιναν σημαντικά βήματα, όπως η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία τώρα στην ουκρανική κρίση έχει μεγάλη σημασία, καθώς η Βόρεια Μακεδονία είναι πλέον μέλος του ΝΑΤΟ.
Γιώργος Κουμουτσάκος: Η νέα προσφυγική κρίση λόγω της Ουκρανίας είναι η νέα πραγματικότητα για την Ευρώπη
Ο κ. Κουμουτσάκος υπογράμμισε τη μεγάλη σημασία που έχει και για τις ΗΠΑ και την Ελλάδα η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA). Όπως εξήγησε, είναι μία συμφωνία που έχει θετικό πρόσημο, καθώς ενισχύει τον διπλωματικό, πολιτικό και στρατηγικό ρόλο της χώρας μας. Επιπλέον, υποστήριξε ότι η εν λόγω συμφωνία αποτελεί και μία απάντηση στον ρωσικό απολυταρχισμό, με δεδομένο ότι η αμυντική συνεργασία Αθήνας-Ουάσινγκτον κάνει την Ελλάδα ακόμη πιο ανθεκτική ως χώρα και ως μέλος του ΝΑΤΟ. Όσον αφορά τις ΗΠΑ, εκτίμησε ότι αυτή η συνεργασία είναι σημαντική, καθώς ενισχύει τα νότια σύνορα του ΝΑΤΟ.
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στη νέα προσφυγική-μεταναστευτική κρίση που προκύπτει από τον πόλεμο στην Ουκρανία, λέγοντας ότι «είναι η νέα πραγματικότητα» για την Ευρώπη. Υπό αυτό το πρίσμα, εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να μην έχει συνοχή στην προσφυγική πολιτική της. Όπως σημείωσε, «αυτό που χρειάζεται είναι μία κοινή, συνεκτική στρατηγική για όλες τις χώρες και ίσως χώρες που είχαν αντισταθεί στην κοινή προσφυγική στρατηγική και τώρα αντιμετωπίζουν τα πιο σοβαρά προβλήματα από τη μετανάστευση των Ουκρανών, δηλαδή η Ουγγαρία και η Πολωνία, μπορούν να αναθεωρήσουν τη θέση τους».
Ευάγγελος Καλπαδάκης: Η Ελλάδα είναι πλέον ένα κέντρο για ενεργειακή ανάπτυξη
O κ. Καλπαδάκης τόνισε ότι η ελληνοαμερικανική συνεργασία κατά την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αναβαθμίστηκε διότι βασίστηκε σε σύγκλιση στρατηγικών συμφερόντων. Όπως υπενθύμισε, τη διετία 2015-2016 οι κεντρικοί στόχοι της κυβέρνησης ήταν η έξοδος από την οικονομική κρίση και η διαχείριση των προσφυγικών ροών. Κάνοντας μία αναδρομή, μίλησε για την πολιτική της κυβέρνησης Ομπάμα, η οποία προέτασσε ένα μοντέλο εξόδου από την κρίση με πολιτικές ανάπτυξης και όχι λιτότητας, στηρίζοντας την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Επιπλέον, αναφέρθηκε στη σημασία της ιστορικής ομιλίας που έκανε ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα στην Αθήνα, λέγοντας ότι ανέδειξε την αλληλεγγύη που έδειξαν οι Έλληνες απέναντι στους πρόσφυγες και την ανάγκη για διεθνή συλλογική αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού.
Στη συνέχεια, ο κ. Καλπαδάκης έκανε μία ανασκόπηση στην περίοδο 2017-2019, όπου προτεραιότητα της Ελλάδας ήταν η ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της. Όπως επεσήμανε, βασική επιδίωξη της Αθήνας ήταν η καθιέρωση της χώρας ως πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας αλλά και η μετεξέλιξή της σε οικονομικό και ενεργειακό κόμβο. Υπό αυτό το πρίσμα, αναφέρθηκε σε μία σειρά από κινήσεις στις οποίες περιλαμβάνονται:
· Η υπογραφή της Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία, όπως είπε, ανέδειξε τη σημασία του νέου διεθνούς ρόλου της Ελλάδας.
· Η καθιέρωση του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ και του σχήματος 3+1.
· Ο εκσυγχρονισμός των F16.
· Η προώθηση των αγωγών Eastmed και IGB, αλλά και η προσέλκυση αμερικανικών επενδύσεων, που έγινε με αφετηρία τη ΔΕΘ του 2018 (ναυπηγεία της Σύρου, το FSRU Αλεξανδρούπολης, η Cinespace στην κινηματογράφηση ταινιών), και η οποία, όπως σημείωσε, συνεχίστηκε επιτυχώς από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιβεβαιώνοντας τη σύγκλιση που υπάρχει σε αυτούς τους βασικούς στρατηγικούς στόχους.
Όσον αφορά του Ουκρανικό, υπογράμμισε ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η Ελλάδα στέκεται απέναντι στη ρωσική εισβολή και υπέρ του ουκρανικού λαού και των ισχυρών κυρώσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, η θέση πως η Ελλάδα αποτελεί «φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς» δεν συμβαδίζει με τη διατήρηση του ρόλου πυλώνα ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή.
Όπως τόνισε, η λογική ότι η Αλεξανδρούπολη πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή των επιχειρήσεων δεν λαμβάνει υπόψιν πως αυτό έχει κόστος σε μία περιοχή υψηλής ρωσικής επιρροής. Εξηγώντας αυτές τις επιφυλάξεις, ο κ. Καλπαδάκης εκτίμησε ότι καμία πρωτοβουλία που εντάσσεται σε αυτήν τη λογική δεν οδηγεί σε αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ έναντι της Τουρκίας στα ελληνοτουρκικά. Τέλος, αναφέρθηκε στο παράδειγμα γειτονικών φιλοδυτικών χωρών, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ιταλία, οι οποίες, σύμφωνα με τον ίδιο, τηρούν μία πολύ πιο προσεκτική στάση.
