Στις πρωτοβουλίες για την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας και για την ενίσχυση της πυροπροστασίας κατοικημένων περιοχών σε Δήμους με περιαστικά δάση αναφέρθηκε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, τη Δευτέρα (03/05), στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου.
Στο επίκεντρο της συνέντευξης Τύπου, που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τέθηκε ο σχεδιασμός και οι νέες, τεχνικές προδιαγραφές εκπόνησης διαχειριστικών μελετών δασικών οικοσυστημάτων, όπως αυτές προκύπτουν, κατά βάση, από τις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας που δημιουργεί η κλιματική κρίση.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν, ακόμη, ο Γενικός Γραμματέας Δασών, Ευστάθιος Σταθόπουλος, ο Πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου, Γιάννης Ανδρουλάκης, ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, Ευάγγελος Γκουντούφας και στελέχη των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών που συμμετείχαν στην ομάδα σύνταξης των προδιαγραφών.
Οι 17 κρίσιμες παράμετροι των νέων, τεχνικών προδιαγραφών
Οι νέες απαιτήσεις που ενσωματώνονται στις προδιαγραφές σύνταξης διαχειριστικών μελετών δάσους περιλαμβάνουν:
- Εξασφάλιση της αειφορικής πολυ-λειτουργικής διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων
- Εκτίμηση και μετριασμό επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στα δασικά οικοσυστήματα
- Έμφαση στην καλλιέργεια του δάσους, με στόχο τα υγιή και πλήρως ανανεώσιμα δασικά οικοσυστήματα
- Διασύνδεση των διαχειριστικών μελετών με το ισχύον, νομικό και θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης των προστατευόμενων δασικών περιοχών
- Διασύνδεση των διαχειριστικών μελετών με τα Αντιπυρικά Σχέδια - Μελέτες, έργα AntiNero, στο πλαίσιο της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών
- Αξιοποίηση των δασικών προϊόντων (ξυλώδη και μη ξυλώδη) και υπηρεσιών από όλα τα δασικά οικοσυστήματα
- Διασύνδεση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της Εθνικής Απογραφής και Παρακολούθησης των δασών στις διαχειριστικές μελέτες
- Τυποποίηση εντύπων και πινάκων για ενιαία χρήση
- Εξασφάλιση της δυνατότητας σύνδεσης με Πληροφοριακά συστήματα, Ενιαία - Εθνική Βάση Δεδομένων για όλη τη χώρα
- Ενσωμάτωση χαρτογραφικών απεικονίσεων λεκανών απορροής και έργων ορεινής υδρονομίας στις διαχειριστικές μελέτες και διασύνδεσή τους
- Ενσωμάτωση μεταγενέστερης νομοθεσίας, που αφορά στις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura, είδη χλωρίδας και πανίδας, κ.λπ.
- Πρόβλεψη για διασύνδεση με τα περιφερειακά σχέδια βόσκησης για την ενεργή άσκηση της κτηνοτροφίας και τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα
- Ενσωμάτωση πρόβλεψης (χωρικά και χρονικά) της άσκησης μελισσοκομίας
- Εμπλουτισμό των διαχειριστικών μελετών, με επιπλέον θεματικούς χάρτες (κλίσεων, αναγλύφου, έκθεσης κ.λπ.)
- Παρακολούθηση των διαχειριστικών μέτρων και προσαρμογή τους (Monitoring and Adaptive Management)
- Συνεκτίμηση των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή των διαχειριστικών μέτρων προηγούμενων διαχειριστικών περιόδων για την ορθή λήψη αποφάσεων μελλοντικής διαχείρισης
- Πρόβλεψη για χρήση σύγχρονων μέσων και μηχανημάτων για την απόληψη της προβλεπόμενης δασικής βιομάζας
Ήδη έχουν ανατεθεί 19 διαχειριστικές μελέτες για ισάριθμα δασικά οικοσυστήματα, συνολικής έκτασης 1.395.259 στρεμμάτων, οι οποίες αφορούν περιοχές αρμοδιότητας δασαρχείων Καπανδριτίου (2), Πεντέλης (1), Αιγάλεω (3), Πάρνηθας (1), Μεγάρων (2), Λιβαδειάς (2), Βυτίνας (3), Τρίπολης (1), Πύργου(2) και Ολυμπίας (2).
Οι υπό εκπόνηση μελέτες θα οδηγήσουν άμεσα, αλλά και μεσοπρόθεσμα:
- στην αποτελεσματική προστασία των δασικών οικοσυστημάτων έναντι των φυσικών καταστροφών,
- στην προστασία του τοπίου,
- στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και
- γενικότερα στη θωράκιση των δασών και του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος.
Τόσο αυτές οι 19 μελέτες όσο και εκείνες που θα ανατεθούν στη συνέχεια, θα υλοποιηθούν με τις παραπάνω, νέες προδιαγραφές.
Προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου παρουσιάστηκε η πορεία υλοποίησης της πρωτοβουλίας του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη λήψη προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας κατοικημένων περιοχών σε δήμους με περιαστικά δάση.
Για τον σκοπό αυτό, διατίθενται 30 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα: «Προστασία και Αναβάθμιση Δασών 2024» του Πράσινου Ταμείου, που υλοποιεί η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών μέσω των Περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών.
Η πρωτοβουλία, που διακρίνεται για την ευελιξία και την ταχύτητα στις προβλεπόμενες διαδικασίες υλοποίησης, αφορά στη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, πλάτους 10 μέτρων, περιμετρικά οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας για την εκδήλωση πυρκαγιών. Έχει, ήδη, εκδηλωθεί ενδιαφέρον από κάποιους δήμους - δυνητικούς δικαιούχους. Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται η μαζική κατάθεση προτάσεων από τους περισσότερους δήμους. Από τη συμμετοχή του συνόλου των δήμων που καλύπτει το πρόγραμμα (από 196 που προβλεπόταν αρχικά, αυξήθηκαν σε 217) εκτιμάται πως θα καλυφθεί περίπου το 60% του συνόλου των περιμετρικών ζωνών που περιβάλλουν οικισμούς που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασικών οικοσυστημάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία των δασικών χαρτών.
Υπενθυμίζεται πως οι δήμοι μπορούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους για συμμετοχή στην παραπάνω πρωτοβουλία έως τις 20.06.2024. Οι προτάσεις αξιολογούνται άμεσα και υλοποιούνται με σειρά χρονικής προτεραιότητας.
Όπως δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης: «Συνεχίζουμε, με αμείωτη ένταση, να υλοποιούμε μέτρα για την προστασία και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών μας. Οι νέες προδιαγραφές εκπόνησης διαχειριστικών μελετών δάσους που εισάγουμε, σχεδιάστηκαν με γνώμονα τις απαιτήσεις που επιτάσσουν οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Αξιοποιούμε τις νέες τεχνολογίες και ενσωματώνουμε πρακτικές για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας αυτών των μελετών. Παράλληλα, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι απαραίτητες διαδικασίες για την πυροπροστασία κατοικημένων περιοχών σε δήμους με περιαστικά δάση. Υλοποιούμε μεγάλα έργα πρόληψης -όπως είναι το AntiNero- απέναντι στις πυρκαγιές. Επιπρόσθετα, έχει εκκινήσει η πρωτοβουλία -με πόρους ύψους 30 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο- για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, πλάτους 10 μέτρων, περιμετρικά οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας για την εκδήλωση πυρκαγιών».
Ο Γενικός Γραμματέας Δασών, Ευστάθιος Σταθόπουλος, επισήμανε: «Για 50 χρόνια τα μισά δάση μας δεν διέθεταν διαχειριστική μελέτη. Τεράστια καύσιμη ύλη συσσωρευόταν εκεί, προκαλώντας πυρκαγιές. Αυτό πλέον σταματά! Τον περασμένο μήνα, μέσω του προγράμματος Antinero σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ, ξεκίνησε η εκπόνηση διαχειριστικών μελετών, σε περιοχές ευθύνης Δασαρχείων Αττικής, Βοιωτίας, Ηλείας και Αρκαδίας. Το αμέσως προσεχές διάστημα συμβασιοποιούμε και νέα γενιά μελετών που θα καλύψουν μεγάλο μέρος των δασών μας. Επεξεργαστήκαμε τις τεχνικές προδιαγραφές τους και βάζουμε πλέον τα δάση σε διαχείριση. Στόχος είναι την προσεχή διετία να υπάρχουν τέτοιες μελέτες παντού. Ταυτόχρονα, θέσαμε σε εφαρμογή τον Κανονισμό Πυροπροστασίας, που ισχύει από τον Μάιο 2023. Διευκολύνουμε τους πολίτες με παρατάσεις των προθεσμιών, ώστε να ανταποκριθούν στις αναγκαίες ενέργειες. Με ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα, που με πρωτοβουλία του Υπουργού κ. Σκυλακάκη εκτελεί αυτές τις μέρες το Πράσινο Ταμείο, τουλάχιστον 217 Δήμοι χρηματοδοτούνται με 30 εκατ. ευρώ, προκειμένου να δημιουργήσουν τις αναγκαίες ζώνες προστασίας των περιαστικών δασών τους από τυχόν πυρκαγιές».
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου, Γιάννης Ανδρουλάκης, σημείωσε: «Το Πράσινο Ταμείο ανταποκρίθηκε αμέσως στο αίτημα του ΥΠΕΝ. Με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. προχώρησε στη δημιουργία χωριστού άξονα προτεραιότητας στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα των Δασών και, από κοινού με τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών, ετοίμασε την πρόσκληση και τον οδηγό διαχείρισης που αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα www.prasinotameio.gr την Πέμπτη 16 Μαΐου 2024. Ήδη έχουν υποβληθεί προτάσεις από τους δικαιούχους δήμους, οι οποίες τίθενται υπό άμεση επεξεργασία, ώστε μέχρι τις 30 Ιουνίου το αργότερο να έχουν ολοκληρωθεί οι εντάξεις και να εκτελεστούν οι σχετικές εργασίες. Η προτροπή μας προς τους δήμους είναι να διαβάσουν προσεκτικά την πρόσκληση και τον οδηγό διαχείρισης και να προσαρμόσουν στις προδιαγραφές που θέτουν, τις προτάσεις που υποβάλλουν».
Ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, Ευάγγελος Γκουντούφας, τόνισε: «Ο κυρίαρχος πυλώνας της προστασίας και ανάπτυξης των δασών και κατά συνέπεια του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας, ειδικά υπό το πρίσμα των νέων και απρόβλεπτων συνθηκών που δημιουργεί η κλιματική κρίση, είναι η ολοκληρωμένη διαχείρισή τους, με βάση πάντα την αρχή της αειφορίας και των πολλαπλών λειτουργιών, χρήσεων και υπηρεσιών που αυτά εξυπηρετούν. Η αδιαμφισβήτητη αυτή παραδοχή, για την υλοποίησή της, εκτός της εξασφάλισης της συνεχούς χρηματοδότησης και του ανθρώπινου στελεχιακού δυναμικού, απαιτεί σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές για τη σύνταξη των διαχειριστικών μελετών που θα λαμβάνουν υπόψη όλες τις νέες παραμέτρους. Απαιτεί παράλληλα, συνέχεια όλων των έργων πρόληψης και θωράκισης της αντιπυρικής προστασίας, στην προσπάθεια αύξησης της ανθεκτικότητας και μείωσης της τρωτότητας των δασών μας. Απαιτεί εκτός όλων των άλλων και την υλοποίηση έργων που θα μειώνουν τον κίνδυνο αρνητικής αμφίδρομης επίδρασης, μεταξύ οικιστικού ιστού και περιαστικών δασών, σε περίπτωση περιστατικού πυρκαγιάς».
