Του Γιάννη Σιδέρη
Θα ήταν χειροκροτητέα και δικαιωμένη η κυβέρνηση, αν αυτά περί κατεδαφίσεων που εξήγγειλαν χθες οι τρεις υπουργοί Σταθάκης, Σκουρλέτης και Φάμελλος, τα είχαν ανακοινώσει ένα χρόνο πριν, τότε που επεξεργάζονταν νομοσχέδια για νομιμοποίηση αυθαιρέτων, με εκπτώσεις και ευκαιρίες πληρωμής, και όχι τώρα, την επαύριον μιας τραγικής καταστροφής.
Παράλληλα δεν λογίζεται ως άμωμος ευθυνών ο 44χρονος πρωθυπουργός, επειδή το «έγκλημα» της αυθαίρετης δόμησης συνετελέσθη πριν γεννηθεί. Όταν γίνεσαι πρωθυπουργός κληρονομείς και τις παθογένειες των προηγούμενων. Η πολιτική ευθύνη ή αθωότητά σου κρίνεται στο εάν θα γίνεις, ή όχι, αποδοχέας προϊόντος «εγκλήματος». Αφ΄ης στιγμής το απεδέχθη, καθότι έφερε νόμο νομιμοποίησης αυθαιρέτων (αντί εκείνη την εποχή να αρχίσει τις κατεδαφίσεις), έγινε συνένοχος των προηγούμενων και δεν πείθει όταν παριστάνει τον κατήγορο.
Τοποθετούμε σε εισαγωγικά τη λέξη «έγκλημα» για την αυθαίρετη δόμηση, γιατί είναι μια εξελικτική διαδικασία που συνδέεται με δύσκολες πτυχές της ιστορίας της Ελλάδας, καθώς σέρνει πίσω της μνήμες από τις ανάγκες προσφυγιάς.
Εν συντομία, τα πρώτα μαζικά «αυθαίρετα» δεν ήταν προϊόν οικειοθελούς παρανομίας. Ήταν τα παραπήγματα που δημιούργησαν για να απαγκιάσουν οι βίαια εκδιωχθέντες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Σιγά - σιγά με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου οι παράγκες έγιναν σπιτάκια. Αργότερα εξαπλώθηκαν καθώς τα παιδιά τους είχαν τις δικές τους οικιστικές ανάγκες, και συν τω χρόνω τα σπιτάκια γίνονταν σπίτια. Στις καλές παραθαλάσσιες περιοχές στήθηκαν στο χώρο τους και τα παραθεριστικά σπίτια της μεσαίας τάξης, αυτόνομα ή μέσω οικοδομικών συνεταιρισμών. Πάντως η πλουτοκρατία ποτέ δεν βρέθηκε εκεί – μόνο στο φαντασιακό των Συριζαίων.
Με αυτή αναμφισβήτητη ιστορική παραδοχή (που συμπληρώθηκε και με την οικειοθελή μετακίνηση πληθυσμών κατά και μετά τον εμφύλιο), τα αυθαίρετα ξεκίνησαν πριν γεννηθούν οι πρωθυπουργοί της τελευταίας εικοσαετίας, και άρα είναι όλοι τους αθώοι του «εγκλήματος». Όχι, αυτό δεν το υποστηρίζει ο γράφων, ο οποίος πάντα αγανακτούσε και τασσόταν κατά των νομιμοποιήσεων επί όλων των κυβερνήσεων. Η λογική Βερναρδάκη το υποστηρίζει!
Χωρίς φυσικά να είμαστε αντίθετοι στο έργο της κατεδάφισης (άλλωστε θαρρούμε μόνο οι ακραίες περιπτώσεις θα κατεδαφιστούν για τις οποίες εκκρεμούν πρωτόκολλα, όπως π.χ. κτίσματα σε ρέματα και σε αιγιαλό, για να αλλάξει η επικοινωνιακή ατζέντα), θεωρούμε ότι η συγκυρία της ανακοίνωσης είναι εξόχως προβληματική, καθότι κυνική στην επικοινωνιακή της στόχευση, την στιγμή που υπήρχαν ακόμη μη ταυτοποιημένοι νεκροί.
Και αυτό γιατί η ενέργεια της κυβέρνησης δεν προέρχεται από κάποια προσήλωση στη θεσμική και διοικητική ευταξία του κράτους. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, δεν θα είχε φέρει τον περσινό νόμο νομιμοποιήσεων. Είναι μια ακόμη επικοινωνιακή πομφόλυξ και εκπηγάζει από την προσπάθειά της αναδυθεί πάνω από τη φωτιά, τον καπνό και το θάνατο, αποσείοντας το βάρος των ευθυνών της, και εναποθέτοντάς το εξ ολοκλήρου στις προηγούμενες κυβερνήσεις και στους πολίτες.
Υπάρχουν κάποια διαφοροποιητικά στοιχεία ανάμεσα στη φωτιά στο Μάτι και σε εκείνη της Ηλείας.
Η φωτιά του 2007 έλαβε χώραν εν μέσω προεκλογικής περιόδου, ο Καραμανλής νίκησε στις εκλογές, άρα η πολιτική ευθύνη ήρθη ευθύνη του λαού. Κακώς μεν αλλά συνέβη. Δεν υπήρχαν τα κοινωνικά δίκτυα που τώρα, παρόλη την εγγενή καφρίλα τους, έθραυσαν το κυβερνητικό κέλυφος περί άγνοιας της ύπαρξης νεκρών κατά την ώρα της παρουσίας του πρωθυπουργού στη βραδινή σύσκεψη - παράσταση (τα κοινωνικά δίκτυα ήταν βοηθός του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά είναι βοηθός όσο καβαλάς το κύμα. Αν αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση σε στέλνουν σούμπιτο στο βυθό).
Άλλος παράγων είναι ότι το γεγονός συνέβη δίπλα στην πρωτεύουσα, οι κάμερες το πρόλαβαν εν τη γενέσει του, και όχι σε μικρά χωριά των βουνών της Ηλείας όπου όταν έφτασαν τα ΜΜΕ το αποτρόπαιο είχε συμβεί.
Ένα ακόμη στοιχείο που θα διατηρήσει ζωντανό το δημοσιογραφικό, άρα και το λαϊκό ενδιαφέρον, είναι οι θεσμικώς υπεύθυνοι εμπλεκόμενοι. Είναι διαφορετικό να δικάζεται και να καταδικάζεται για τις φωτιές στην Ηλεία ένας άγνωστος νομάρχης της περιοχής, και διαφορετικό να «σέρνεται» στο δικαστήριο - ασχέτως τελικής δικαστικής απόφασης - η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, επιφανές στέλεχος το ΣΥΡΙΖΑ και θεωρούμενη ως μελλοντική αντίπαλος του κ. Τσίπρα για την προεδρία του κόμματος.
Οι όποιες κατεδαφίσεις θα γίνουν γιατί είναι οδός επικοινωνιακής διαφυγής για την κυβέρνηση , αλλά η ίδια δεν θα διαφύγει των ευθυνών της.
