Ζ. Μίχας: Η 11η Σεπτέμβριου της Ευρώπης

Ζ. Μίχας: Η 11η Σεπτέμβριου της Ευρώπης

Στο σημείωμα της 6ης Νοεμβρίου, με τίτλο «η οικονομική αδυναμία ως κίνητρο εμπλοκής της Ρωσίας στη Συρία», ο υπογράφων είχε προχωρήσει στη χρήση του παραδείγματος της 11ης Σεπτεμβρίου για να προβεί σε μια παρατήρηση, η οποία καθίσταται εξαιρετικά επίκαιρη, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι…

«Εν κατακλείδι, εάν κανείς θυμηθεί την πρόσφατη ιστορία, θα διαπιστώσει ότι μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ο υπεράνω όλων στρατηγικός στόχος που τέθηκε, δηλαδή η καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας, οδήγησε σε υποχώρηση της κριτικής που ασκούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες με άξονα τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε επικίνδυνα μέτωπα των αντιπάλων, όπως η Τσετσενία για τη Ρωσία και η επαρχία Σινγιάνγκ για την Κίνα, οδηγώντας σε ένα στρατηγικό modus vivendi, το οποίο εξασφάλισε ένα μίνιμουμ συνεννόησης και αποκλιμάκωσης στις σχέσεις των ισχυρών μεταξύ τους.

»Χωρίς να υποκρύπτεται ο παραμικρός υπαινιγμός, αναζητείται πλέον ο καταλύτης, που θα οδηγήσει στο ίδιο αποτέλεσμα, την αποκλιμάκωση, ενώ η αναδιάταξη των συνόρων και των ισορροπιών της περιοχής της Μέσης Ανατολής, αποτελεί ταυτόχρονα θανάσιμο κίνδυνο και ευκαιρία.»

Όλα δείχνουν ότι μερικές μόλις μέρες μετά, ο «καταλύτης» έχει βρεθεί. Απομένει οι πολιτικές ηγεσίες των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να θεωρήσουν την τραγωδία σαν μια ευκαιρία απεμπλοκής από το επικίνδυνο αδιέξοδο στο οποίο έχουν παγιδευτεί οι σχέσεις των ισχυρών, με – προσωρινό – επίκεντρο τον εμφύλιο στη Συρία.

Η εξέλιξη αυτή έχει όμως ενδιαφέρον και για την Ελλάδα. Η ελληνική διπλωματία, αλλά και η πολιτική ηγεσία οφείλει να εγκαταλείψει την πολιτική των «χαμηλών τόνων» απέναντι σε μια χώρα όπως η Τουρκία, η οποία απειλεί την ασφάλειά της με συνεχώς μετεξελισσόμενο τρόπο, εν προκειμένω μέσω της διοχέτευσης δυστυχισμένων προσφύγων – μεταναστών.

Πρόκειται για τη χώρα που έχει ομολογήσει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, ότι αυτό γίνεται για να πιεστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και να κατανοήσει πόσο πολύ χρειάζεται την Τουρκία, εάν θέλει να αισθάνεται ασφαλής, ενώ και οι συνέπειες στην ελληνική ασφάλεια είναι βέβαιο ότι δεν την αφήνουν αδιάφορη…

Ο Αλέξης Τσίπρας οφείλει να ρωτήσει ευθέως τους συναδέλφους του στην Ένωση στην αμέσως επόμενη ευκαιρία, για πόσο ακόμα σκοπεύουν να ανέχονται έναν ηγέτη, σαν τον Ερντογάν, ο οποίος συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο αρνούμενος να συνεργαστεί άνευ ανταλλαγμάτων, τα οποία μάλιστα τα διεκδικεί για να σταματήσει να εκβιάζει ένα υπό απαξίωση γεωπολιτικό μέγεθος, αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης!

Κι αντί να απαιτηθεί σε όλους τους τόνους από την ενωμένη Ευρώπη η άμεση αλλαγή αυτής της πολιτικής, ανέχεται έναν άνθρωπο ο οποίος είχε δικαιολογήσει τις προηγούμενες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία, όπως και προέβη σε αισχρά σχόλια δικαιολογώντας ουσιαστικά και την κατάρριψη του ρωσικού Airbus A321.

Τέτοιοι ηγέτες δεν έχουν σχέση με τις αρχές και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προϋπόθεση για την επιβίωση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος είναι ο σεβασμός σε όσα πρέσβευαν οι «πατέρες» του… Αν μη τι άλλο, το να γίνονται ανεκτές οι συμπεριφορές του μακροπρόθεσμα είναι αυτοκαταστροφικό.

Η ισλαμιστική τρομοκρατία δεν θα εξαφανιστεί από την Ευρώπη, ανεξαρτήτως των μέτρων που θα ληφθούν. Η πιθανότητα ενός μεγάλου τρομοκρατικού πλήγματος στη Βρετανία ή/και τις Γερμανία-Ιταλία είναι πολύ υψηλή και αναμένεται άμεσα η αύξηση του επιπέδου συναγερμού σε αυτές τις χώρες. Ο επικεφαλής της βρετανικής αντικατασκοπείας – εσωτερικής ασφαλείας, της MI5 ήταν σαφέστατος για το ενδεχόμενο μεγάλης τρομοκρατικής επίθεσης στη χώρα.

Όσον αφορά τη Γαλλία, πιάστηκε στην κυριολεξία στον ύπνο και αναδεικνύεται τραγική ανεπάρκεια των κατάλληλων μηχανισμών έγκαιρου εντοπισμού και αποτροπής τρομοκρατικών ενεργειών, τουλάχιστον τόσο μεγάλου μεγέθους, καθώς είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι σε μια τόσο μαζική ενέργεια δεν κατέστη εφικτό να υπάρξουν ενδείξεις έστω για τις γαλλικές υπηρεσίες πληροφοριών. Το πολιτικό πλήγμα για τον Ολάντ θα είναι ισχυρό και μια σχετικά ασφαλής πρόβλεψη είναι η ενίσχυση της δημοτικότητας του Νικολά Σαρκοζί.

Για τη Γερμανία, όπου η καγκελάριος δείχνει να έχει χάσει τον έλεγχο, η κατάσταση θα βαίνει επιδεινούμενη, ενώ αυτό που θα υποστεί καθίζηση είναι το ηγετικό προφίλ της Άγκελα Μέρκελ, όχι στο εθνικό επίπεδο, αλλά ως ουσιαστική ηγέτιδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμα και το γεγονός ότι οι τρομοκρατικές ενέργειες πραγματοποιήθηκαν ενώ θα διεξαγόταν αγώνας Γαλλίας-Γερμανίας παρουσία του προέδρου που φυγαδεύτηκε από την ασφάλειά του, θα έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη τη Γερμανία.

Το προσφυγικό ζήτημα στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα της κατάστασης στη Συρία και μάλιστα σε μια χώρα που ακολουθεί πολιτική προσέγγισης της χώρας που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το πρόβλημα, την Τουρκία, έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει πολιτική δυναμική που θα έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές ανατροπές.

Κάπου εδώ, αχνά, ίσως μπει και θέμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης σε ευρύτερο επίπεδο, καθώς η πολιτική που ακολουθείται στις προβληματικές από οικονομικής απόψεως χώρες, τύπου Ελλάδας, ασχέτως αξιολογικών κρίσεων, πάντα με άξονα αναφοράς το «δίκαιο vs. άδικο», δεν ενισχύει την ευρωπαϊκή συνοχή, ιδίως όταν πρόκειται για χώρες που πλήττονται βάναυσα και από την προσφυγική κρίση.

Εν κατακλείδι, ο «καταλύτης» που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολυμερή συνεργασία δείχνει να έχει βρεθεί. Μένει να διαπιστωθεί εάν το σοκ της επίθεσης στη Γαλλία θα έχει τα ίδια ή παρεμφερή αποτελέσματα με αυτά της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο δυτικός κόσμος οφείλει να συνεργαστεί για την προάσπιση όχι μόνο της ασφάλειάς του, αλλά και του τρόπου ζωής που έχει επιλέξει, καθότι αποτυχία συντονισμού ακόμα και αυτά τα απολύτως στοιχειώδη, θα έχουν συνέπειες που το σημερινό μακελειό θα ωχριά.